PİRHA – Yol Hizmetkârı Mustafa Sazcı, Antalya bölgesindeki Pirce Alaaddin Sultan’a ait bilinmeyenleri anlattı. Sazcı ayrıca, civar bölgedeki Alevi-Bektaşi kültürüne de aktarımlarıyla ışık tuttu.

Kızıldeli Ocağı Yol Hizmetkârı Mustafa Sazcı, Antalya bölgesindeki bulunan Alevi-Bektaşi inancı bünyesinde inşa edilen türbe, tekke ve nişangahlarla ilgili bilgi verdi. Sazcı, söz konusu yapıların, Alevi toplumu tarafınca korunması gerektiğine vurgu yaparak, Alanya ilçesine 40 km uzaklıkta olan Selendi kazası olarak bilinen Şıhlar köyündeki Pirce Alaaddin Sultan Dergahına dair paylaşımda bulundu.

Mustafa Sazcı, ilk olarak dergâhın fiziki özelliklerine dikkat çekti. Pirce Alaaddin Sultan’a ait naaşın tek kubbeden oluşan türbenin içerisinde yer aldığını söyleyen Mustafa Sazcı, Pirce Alaattin Sultan’ın mezarının yanındaki altı mezarın ise ailesine ait olduğu bilgisini verdi.

ALEVİ DERGAHINI İSLAM KÜLTÜRÜNE EVRİLTME ÇABASI!

Mustafa Sazcı, dergâhın çevresinde Pirce Alaattin Sultan’ın dervişlerinden olduğu düşünülen 3 ya da 4 adet mezarın bulunduğunu da söyledi.

Dergâhın kaderini değiştiren hamlelerden birinin ise sonradan eklenmiş olan mescit ile başladığına dikkat çeken Sazcı, konuya ilişkin şu bilgileri paylaştı:

“Mescidin dışında 1805 yılında türbeyi ziyaret eden büyük seyyahlardan birisi olan, aynı zamanda bizim bugün dergahlarımızı keşfetmemiz açısından da büyük bir hazineye sahip olan Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde Kadim Pirce Alaaddin Sultan’ın, ailenin tek çocuğu olduğu ve aynı zamanda küçük yaşına rağmen annesine ev içi işlerde yardım ettiği söyleniyor. Pirce Alaaddin Sultan, bir gün annesi ile birlikte yufka ekmeği yaparken, Pirce Alaattin Sultan bir anda ‘Koç Davut’ olarak bilinen Alevi makamının olduğu yerden (yaklaşık 40 km uzaklıkta) bir tahtacının katırı dereye düşmesi ile birlikte ‘Yetiş Ya Pirce Alaaddin’ der. Medet car attığını duyan Pirce Sultan hemen tahtacının yanına gidip katırını kurtarıyor. Anlatılana göre Tahtacı, Pirce Alaattin Sultan’a bağlanıyor ve yıllarca Pirce Alaaddin’in hanesine odun taşıyor.

Pirce Alaaddin Sultan, tahtacının katırını kurtardıktan sonra annesinin ekmek yaptığı yere geliyor. Annesi sitem ediyor ve diyor ki ‘Neredeyse ekmeği yakıyordun. Neredeydin?’ diyor. Pirce Alaaddin Sultan başından geçeni anlatıyor. Annesi öncesinde inanmıyor. Yalan söylediğini düşünüyor. Bunun üzerine Pirce Alaaddin Sultan, katırın sırtındaki ayak izini nişan olarak gösteriyor. Bunun üzerine annesi şöyle bir sözde bulunuyor; ‘Eğer benden önce Hakk’a göçersen, senin türbeni ben yaptıracağım. Türbenin suyu eksik olmasın.’ Bugün türbenin dört bir tarafından sular akmakta. Aynı zamanda tavanı gün boyunca damlatmaktadır.

Aslında bu tarihsel veriler dışında bu anlatıla gelen menkıbelerde aslında Pirce Alaattin Sultan’ın şu anda resmi tarihçiler veya bölgede çalışma yapmış araştırmacıların anlattığı gibi bir Sünni din alimi olmadığını, Alevi ereni olduğunu gözler önüne seriyor. Çünkü şöyle bir durum söz konusu; bir Tahtacı, genel manada bir Alevi, kendi inancının ulusunu, piri olmayan kişiyi imdada çağırmaz. Bunu Antalya özelinde anlatmak gerekirse mesela Tekke bölgesinde yaşayan bir Alevi ‘Yetiş ya Sinan-ı Ümmi’ lafını kullanmak yerine ‘Kâfi Baba’yı, İlla Baba’yı, Bali Baba’yı imdada çağırır. Bu Tahtacı, Pirce Alaaddin Sultan’ı imdada çağırıyorsa doğal olarak Pirce Alaattin Sultan’ın da organik bir ilişkisi olması gerekiyor. Yani buradan anlaşılacağı gibi buranın aslında bir Alevi-Bektaşi türbesi olduğunu menkıbeler üzerine tespit etmiş olabiliyoruz.”

“PİRCE ALAADDİN SULTAN, SÜNNİ DİN ALİMİ OLMAKTAN UZAKTIR”

Mustafa Sazcı, Pirce Alaaddin Sultan’ın, bahsedildiği üzere Müslümanlıkla ilişkili bir din alimi olmadığını vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:

“Şah Haydar’ın halifelerinden, dervişlerinden birisi olan Şah Kulu Sultan’ın babası olan Hasan Halife, onun yoldaşı olan Pirce Sinan, nasıl ki Sünni bir din alimi değilse onun kardeşi olan Pirce Alaaddin Sultan da isminden de anlaşıldığı gibi bir Sünni din alimi olmaktan uzaktır. Ancak şu var ki bizler, Cumhuriyet döneminde bu dergahlarımızdan, bir şekilde hayatın olağan akışından koptuğumuz; Alaaddin Sultan, Sultan Kızı Ana, Tepecik Evliyası, Pelit Evliyası gibi bu dergahlarla ilişkilerimiz kesildiği için daha sonrasında unutmaya yüz tutmuş olduğunu görebiliyoruz. Kaldı ki bu coğrafyada şu an içerisinde bulunduğumuz dergâh aslında eski adıyla ‘şıklar Köyü’ değil. Işıklar Köyü’nün, Cumhuriyet döneminde bu isme evirildiği söylenmekte.

Onun dışında bölge hakkında da bilgi vermek gerekirse bölgenin de eski bir yerleşim yeri olduğu bilinmekte. Hatta dergâhın biraz ilerisindeki tepenin üstünde eski bir yerleşim yeri, antik bir şehir bulunmakta. Yine dergâhın çevresinde özellikle Alanya bölgesi içerisinde Köklem Dede, diğer adıyla Büklüm Dede Türbesi bulunmakta. Onun dışında yine Horasan’ın yedi erenlerinden birisi olduğu söylenen Çomaklı Dede ve bunun dışında Pelit evliyası diğer adıyla Musa Dede, Tepecik evliyası Koç Davut Baba, Sitti Zeynep Ana (Sultan Kadın), Dursun Dede, Hasan Dede, Akbaba Yatırı, Ardıç Dede, Musa Dede gibi erenler, Alanya ilçesinde bulunmakta. Ve bu dergâha en yakını 10 km uzaklıkta olan Tepecik Evliyası. Onun yaklaşık 30 km ilerisinde tepe zirvesinde bulunan Kuş Davut Baba makamı bulunuyor.

Bu dergâha en yakın ziyaret Tepecik Evliyası o da buraya 10 km uzaklıkta. Onun dışında Tepecik evliyasına da 30 km uzaklıkta olan Koç Davut Baba türbesi makamı bulunmaktadır. Bu dergâha en yakın olanlar peşi peşine aslında dağ tepelerinde, dağ eteklerinde bulunmaktadır. Kaldı ki Antalya’da bulunan türbeler, dergahlar, makamlar, nişangahların hepsi aslında ya tepede ya da dağın eteklerinde bulunmaktadır. Aslında buda gösteriyor ki devletin baskısı sonucu erenler, evliyalar da bu baskıya karşı dergahlarını, makamlarını dağ eteklerine dağ tepelerine kurmaktadırlar.”

Cebrail ARSLAN/ANTALYA