PİRHA-İHD’nin 2020 Cezaevi İhlal Raporu’na göre, cezaevlerinde işkence, kötü muamele ve onur kırıcı davranışlar sonucu bin 182 tutuklu “hak ihlali” başvurusu yaptı. İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan ‘’Ne yazık ki yaşanan sorunların birkaç müdahale ile çözülmesi imkansız. Yapısal olarak bir değişim gerekiyor. Ancak yine de yapılacak birkaç değişiklikle mağduriyetler azaltılabilir’’ dedi.
İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi 2020 yılına ait hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri raporunu açıkladı. İHD Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen basın açıklamasıyla kamuoyu ile paylaşılan 352 sayfalık raporda son 1 yıldır süren koronavirüs salgınının hak ihlallerini artırdığı görüldü.
Ulusal ve uluslararası insan hakları hukukunda mahpusların hakları ile ilgili oldukça gelişmiş standartlar olmasına karşın mahpusların ilgili hakları ve düzenlemeleri doğrudan kullanamadıklarını söyleyen Türkdoğan, ‘’Hakların kullanımının, bir başka kişinin elinde/yetkisinde olması, bunların aynı zamanda keyfi biçimde kısıtlanmasını olanaklı kılmaktadır. Yetkililer, hapishane müdürleri, kaynağını uluslararası insan hakları sözleşmeleri ve Anayasa’dan alan yasal düzenlemelere aykırı işlemler ve uygulamalar yapmaktadır. Bu durum mahpuslarda, ailelerinde, avukatlarında ve biz insan hakları örgütlerinde hapishane sistemine ilişkin ciddi güvensizlikler oluşturmaktadır” dedi.
“BM MANDELA KURALLARI REFERANS ALINMALI”
Mahpusluğun ağırlaştırılmış koşullarını etkin biçimde denetleyecek bir mekanizma bulunmadığını dile getiren Türkdoğan, ‘’Mahpusun avukat görüşü, arkadaş görüşü ve aile görüşlerinden mahrum bırakılması, yine dışarıyla iletişim bağı olan telefon, faks ve mektup hakkının engellenmesi gibi uygulamalar insanlık onuruna aykırı uygulamalardır. Mahpusun işkence ve onur kırıcı ceza işlemlerine maruz bırakılması demektir. Bütün bunlarla baş etmek için infaz düzenlemelerinin BM Mandela Kuralları referans alınarak tekrardan gözden geçirilmesi bir zorunluluktur.’ şeklinde konuştu.
“EVRENSEL İNSAN HAKLARI DEĞERLERİ İLE UYUMLU OLACAK BİR BİÇİMDE YAPILMASI ZORUNLUDUR’’
Türkiye’nin insanları hapsetme üzerine kurulu zihniyetini değiştirmesi gerektiğinin altını çizen Türkdoğan, son olarak şunları dile getirdi:
‘’Sürekli olarak hapishane kapasitelerini artırmaya yönelik yatırımlar yapmak, artan hapishane mevcutları ile başa çıkabilmek için adaletsiz af kanunları çıkarmak, eşitlik ilkesi ile bağdaşmayan uygulamalarda ısrar etmek sorunu çözmekten çok içinden daha da çıkılmaz hale getirmektedir. Türkiye cezaevlerinde hâlâ 300 bin civarında tutuklu veya hükümlü mahpus bulunmaktadır. Bu sayı ceza ve infaz kurumlarının mevcut kapasitelerinin oldukça üzerindedir. Bunun dışında denetimli serbestlik adı altında cezalarının (TMK kapsamındakiler hariç) son 3 yılı kalanlardan tahliye edilip infazları henüz tamamlanmamış on binlerce kişi olduğu bilinmektedir. Bu sayının yüz binin üzerinde olduğu da ifade edilmektedir. Türkiye’de yaşanan bu adalet krizinin çözümü ancak ve ancak ceza mevzuatında yapılacak köklü değişikliklerle mümkündür. Bu değişikliklerin de Türkiye’nin tarafı olduğu uluslararası sözleşmeler, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararları ve içtihadı, evrensel insan hakları değerleri ile uyumlu olacak bir biçimde yapılması zorunludur.’’
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.