CHP, Anayasa Komisyonu’nda kabul edilen anayasa değişikliği teklifine ilişkin muhalefet şerhi koydu.
TBMM Anayasa Komisyonu’nda kabul edilen anayasa değişikliği teklifine ilişkin olarak CHP’li üyelerin yazdığı muhalefet şerhinde, “Anayasanın ilk dört maddesinde güvence altına alınan demokratik cumhuriyet ve hukuk devleti yok edilmektedir. Dolayısıyla Anayasa’nın 4. maddesinde ifade edilen teklif yasağı kapsamındadır. Teklif edilebilmesi ve görüşülmesi mümkün değildir. Anayasaya aykırıdır. Bu teklif, cumhuriyet devrimiyle kazanılan tüm değerleri tersine çevirmeye dönük bir karşı devrim hareketinin anayasal zeminini yaratma arayışıdır. Gazi Meclis’te görüşülmesi dahi tarihi bir ayıptır” ifadeleri yer aldı.
CHP’li Anayasa Komisyonu üyeleri Bülent Tezcan, Muharrem Erkek, Murat Emir, Uğur Bayraktutan, Nurhayat Altaca Kayışoğlu ve Akın Üstündağ’ın hazırladığı 24 sayfalık şerhin öne çıkan bölümleri şu şekilde:
“AKP EGEMNELİĞİN ŞAHSİLEŞMESİNİN ÖNÜNÜ AÇIYOR”
“AKP’nin getirmek istediği düzenlemeyle egemenliğin şahsileşmesinin önü açılmaktadır. Fiili durum denen olgu, gerek AKP gerekse buna destek olan MHP’nin açıklamalarından anlaşılacağı gibi, anayasaya aykırılıktır. Anayasal kimlik ve hukuk düzeninin karakteristik yapısına dokunan böyle bir değişiklik Anayasa’nın ortadan kalkmasına ve sivil darbeye yol açar.
“PARLAMENTER SİSTEM ÇÖZÜLMESİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ”
Bir sistemi demokratik yapan, egemenliğin gerçekten millette olduğunu gösteren unsur, güçlerin birbirini denetleyebilme gücüdür, yeteneğidir. Parlamenter sistemin sorunlarının çözülmesi yerine, parlamenter sistemin “çözülmesi” durumuyla karşı karşıyayız. Fiili durumlara uygun yeni hukuki ve anayasal düzenlemelerin yapıldığı dönemler, darbe dönemleridir. Yeni bir darbe hukukuyla karşı karşıyayız.
“DOĞRUDAN MONOKRASİ”
Getirilen değişiklik teklifiyle egemenliğin bir kişi lehine sınırlandırılması; ‘yürütmede tekleşme, devlette tekelleşme’ amaçlanmaktadır. Yönetim hakkı tek kişiye veriliyorsa doğrudan monokrasi yaşama geçirilmiş demektir. Cumhurbaşkanı’nın yargılanamayacak olması ayrı bir sorundur.
“FEDERASYON ALTYAPISI OLUŞTURMAK İÇİN KULLANILABİLİR”
Cumhurbaşkanına kararnameler yoluyla yasama yetkisine ortak olup, idari alanda sınırları belirsiz ve geniş bir düzenleme yapma yetkisi veren bu teklif, üniter yapıyı tehdit edecek şekilde kötüye kullanılmaya açık bir durum yaratmıştır. Başka bir deyişle, bu yetkiler pekala federasyonun altyapısını oluşturmak üzere kullanılabilir. Cumhurbaşkanı kararname yetkisiyle fiilen yasamaya ortak edilmektedir. Yasamayı yürütmenin emrine sokan diğer bir düzenleme Meclisi fesih yetkisidir. Kuvvetler ayrılığının olmadığı yerde, şeklen bir metin olsa da bu ‘anayasa’ olamaz. Teklifin kuvvetler birliğini öngördüğünü, bu kuvvetler birliğinin yürütmenin altında birleştiğini, bunun teknik ifadesinin dikta rejimi olduğu açıktır.
“ANAYASA YAPIMI İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR YOK”
Ülkemiz, tarihinin en büyük terör eylemleriyle karşı karşıyadır. 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ilân edilen OHAL, FETÖ ile mücadele görüntüsünden oldukça uzak, keyfi uygulamalara imza atmanın kılıfı olmuştur. Bu değişiklik paketinin, olası Meclis Genel Kurulu’ndan geçmesi durumunda propagandalar nasıl yapılacaktır? Devletin tüm olanaklarının seferber edildiği bir ‘evet’ cephesi karşısında, OHAL koşulları içinde ‘hayır’ demeye çalışmak bile böyle bir anayasa değişikliğinin tartışılmasını olanaksız kılmaktadır. Anayasa yapımı için gerekli koşullar yoktur!
“DEMOKRASİNİN SARAYI TBMM’DİR, BAŞKA SARAYA GEREK YOK”
Türkiye’nin parlamenter sistemi güçlendiren, güçler ayrılığı ilkesini ve hukukun üstünlüğünü egemen kılan, özgürlükçü bir anayasal sisteme ve birinci sınıf demokrasiye ihtiyacı bulunmaktadır. Türkiye’de demokrasinin sarayı TBMM’dir, başka saraylara ihtiyaç yoktur. Türkiye’ye en uygun Cumhurbaşkanlığı; partiler üstü, sembolik yetkilerle donatılmış, yürütme ve yasama üzerindeki etkisi sınırlandırılmış bir Cumhurbaşkanlığı modelidir.
“HUKUK DEVLETİ YOK EDİLMEKTEDİR”
Anayasanın ilk dört maddesinde güvence altına alınan demokratik cumhuriyet ve hukuk devleti yok edilmektedir. Dolayısıyla Anayasa’nın 4. maddesinde ifade edilen teklif yasağı kapsamındadır. Teklif edilebilmesi ve görüşülmesi mümkün değildir. Anayasaya aykırıdır. Bu teklif, cumhuriyet devrimiyle kazanılan tüm değerleri tersine çevirmeye dönük bir karşı devrim hareketinin anayasal zeminini yaratma arayışıdır. Gazi Meclis’te görüşülmesi dahi tarihi bir ayıptır.”
Yoruma kapalı.