PİRHA- Zenan Bektaş 31 yaşında, üniversitenin Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun. İstanbul Taksim’de kafe işletiyor. Ancak kafede tüm işleri kendi yapıyor. Mutfakta, serviste, alışverişte…Kadın her alanda olmalı diyor ancak çalışırken kadın olmanın zorluklarını da dile getiriyor…
Kadınlar haklarını her alanda almak için mücadele etmeye devam ediyor. Zenan Bektaş da hakkını almak için mücadele eden kadınlardan biri. Kafe işleterek yaşamda “bende varım” diyen Bektaş, yaşam hikayesini PİRHA ile paylaştı.
Uluslararası İlişkiler mezunu olan Zenan Bektaş, kafelerin daha çok erkekler tarafından işletildiğine dikkat çekerek, “Biz kadınlar olarak her yerdeyiz ve her yerde olmaya devam edeceğiz. Bunu hiç kimse engelleyemeyecek” dedi.
İşte Zenan Bektaş’ın PİRHA’nın sorularına verdiği yanıtlar:
-Sizi tanıyabilir miyiz?
Adım Zenan Bektaş. 31 yaşındayım. İstanbul’da yaşıyorum. Dersimliyim. 5 yaşına kadar Dersim’de büyüdüm. 5 yaşımdan sonra metropole geldim.
-Senin kafeden önce bir radyo geçmişin var. Radyodan ayrıldıktan sonra girişimcilik yapıyorsun ve kafe işletmecisi bir kadın olarak devam ediyorsun. Bu süreci senden dinleyelim?
Uluslararası İlişkiler bölümü mezunuyum. Radyoda bir başlangıç yapmıştım. Yön Radyo’da başladım. İlk önce yaklaşık bir iki hafta, üç hafta kadar orada bir eğitim aldıktan sonra 4, 5 sene gibi bir süre radyoda çalışmaya devam ettim. Sonrasında ayrılma kararı aldım. Farklı işler yapmak istedim. Daha doğrusu biraz da kendi işimi yapma planım vardı. Ayrıldıktan sonra birkaç ay çalışmadım. Herhangi bir iş bakma gibi bir durumum da olmadı. İstanbul dışına çıktım bir süre. Sonrasında geldiğimde zaten bir anda oldu. O kadar çok hızlı gelişti ki bazı şeyler. Kafamda bir takım planlar vardı, işletmecilik yapmak istiyordum ama korkularım da vardı bununla birlikte. Ama bir adım atmak zorundaydım. Bir şeyleri yapmak zorundaydım. Başka türlü ayakta kalamazdım çünkü. Ve sonrasında tesadüf üzerine burayı bulduk. Devredildiğini duymuştuk sonra başladık.
Kafanda öncesinde bir girişimcilik var mıydı?
Daha öncesinde aslında vardı ama sürekli erteliyordum. Bir dönem zaten babamla birlikte bir büfe işletiyorduk. Yaklaşık 12 yıl çalıştırdı babam. Okul sürecinde yanına gidiyordum sürekli okuldan çıktıktan sonra ya da hafta sonları. Böyle bir işletmecilik deneyimim olmuştu ama tek başıma böyle bir girişimde bulunamadım. Çok istiyordum buna yönelik planlarım vardı ama aynı zamanda korkular da vardı tabi. Bu çok kolay olmadı. Sanırım biraz daha hayatın içinde yoğrulmam gerektiğini düşünüyordum ve biraz da bundan dolayı erteledim.
“MUTFAKTA, SERVİSTE HER ALANDA VARIM”
Peki sonuçta bir kafe işletmecisisin. Her yönüyle ilgileniyorsun. Yani mutfağından müşterisine kadar. Bunun zorlukları nedir? Nelerle uğraşıyorsun, hangi zorlukların üstesinden geliyorsun?
Tabi ki zorlukları var. Birincisi kadın olmak zaten başlı başına bir zorluk. Bu sadece işletmecilikte değil hayatın her alanında. Ben mesela şunu söylüyorum: Evet maalesef ki yaşamış olduğumuz toplumda kadın olarak dünyaya gelmek zaten bir sıfır yenik başlamak gibi bir şey oluyor. Ve sen gücünle, emeğinle bir yerlere gelmek zorundasın. Ancak o şekilde o eşitliği sağlayabiliyorsun. Yani geriden geliyorsun hayata ve onu tamamlayabilmek adına birçok mücadelenin içerisinde yer alman gerekiyor. Bu anlamda zaten hep zorluklarını yaşadım. Ama işletmecilik anlamında tabi ki de daha da fazla sorumluluklar yükleniyor. Mutfağında, siparişlerde, serviste her alanda yer almaya çalışıyorum. Çünkü aynı zamanda da insanlarla diyalog kurmayı seven bir insanım, iletişim kurmayı seviyorum. Çünkü her bir insan benim için bir deneyim bir tecrübe oluyor. Herkesin hayat hikayesi var, herkesin bir yaşanmışlıkları var ve her bir insan benim için bir hayat ve ben başka başka hayatlar tanıyorum burada. Bu hayatlar karşısında çoğu zaman üzülüyorum, duyduklarım ya da gördüklerimin etkisi oluyor bende ama artıları da oluyor. En azından o yaşanmışlıkları gördüğümde ‘Evet burada bunun daha fazlasını yapmam gerekiyor’ diyerek adım atıyorum.
“ÜRKÜTÜCÜ YANLARI VAR”
Hayatın her alanında, Kadıköy ya da birçok kalabalığın olduğu bir yerde işletmecilik yapmak gerçekten ürkütücü yanları var. Çünkü bir defa hiç tanımadığın insanlarla muhatap oluyorsun. Hiç tanımadığın insanları görüyorsun. Bunun eksi yanları da oluyor. Çünkü bazen insan psikolojisi herkeste farklı oluyor tabi ki. Negatif insanlar da olabiliyor ya da huzursuzluk çıkarmak isteyen insanlar da oluyor. Yeri geliyor kadın olduğun için birçok şeye o anda maruz kalabiliyorsun. Özellikle de kadınların genelde yaşamış olduğu toplumsal bir sorun aslında. Ama maalesef ki buna çoğu kişi kulaklarını tıkayabiliyor. Her alanda zaten tacizle baş başa kalıyorsun. Yani taciz sadece bedensel anlamda temas değildir. Yani insanların sözlü tacizine de maruz kalıyorsun, göz hapsine maruz kalıyorsun mesela. Bu tabi ki insanı etkiliyor. Mesela ben buraya geldiğimde kafenin içerisindeki hareketlerim ya da tavırlarıma dikkat etmek zorunda hissediyorum kendimi. Çünkü buradaki insanların hep gözü üzerimde oluyor. Sürekli sana bakıyorlar, seni takip ediyorlar, inceliyorlar, süzüyorlar falan. Bu olumlu ya da olumsuz anlamda olabiliyor. Bu yüzden de hep bir tedirginlik oluyor.
“BEN, RAHATSIZ OLSUNLAR İSTİYORUM”
– Kafe işletmecileri genelde erkektir. Çok nadir kadın vardır ve aslında erkek olarak adlandırılmış biraz kafeler ve bunun içerisinde güçlü bir kadın profili de çiziyorsun aslında.
Aslında biraz da bunu yıkmak gerekiyor. Çünkü biz şunu söylüyoruz: Biz kadınlar olarak her yerdeyiz ve her yerde de olmaya devam edeceğiz. Bunu hiç kimse engelleyemeyecek. Evet bir takım zorlukların üstesinden gelmeye çalışırken yoruluyoruz, yıpranıyoruz ya da birçok şeye maruz kalabiliyoruz ama biz inadına her yerdeyiz diyoruz ve her yerde de olmaya devam edeceğiz. Yani ister bunu kabul etsinler ister etmesinler, ister hoş görüyle karşılasınlar isterse rahatsız olsunlar. Birilerinin rahatsız olup olmaması açıkçası bir kadın olarak benim umurumda değil. Ve tam tersi ben rahatsız olsunlar istiyorum. Yani böyle yerlerde işletme anlamında kadınları daha fazla görsünler. Ben evet kafe işletmeciliği yapıyorum. Buraya erkek müşteri geldiğinde bir kadın çalışan ya da bir kadın işletmeci gördüğünde ister istemez üslubuna ve tavırlarına dikkat etmek zorunda kalıyor, kendine bir çeki düzen vermek zorunda kalıyor. Onu gördüğüm zaman bu benim çok hoşuma gidiyor. Çünkü hep yıllarca kadın olarak biz yaptık bunu. Aman bir erkek şöyle görmesin, böyle görmesin. Otururken sürekli böyle bir eziş büzüş oturmalar, buna maruz kalmalar. Ama bunu bir erkek yaptığında ben o zaman çok mutlu oluyorum ve gerçekten doğru bir şey yaptığımı işte o zaman anlıyorum ve ‘Ben bunu yapmalıyım’ diyorum. Doğru yerdeyim, doğru bir şey yapıyorum ve benim gibi birçok kadının da aslında bu alanda bu tarz girişimlerde bulunmasının gerekli olduğunu düşünüyorum.
-Kadınlar her yerde olmalı mı diyorsunuz?
Artık sokaklara çıkıp sokaklarda bağırmak yetmiyor ya da bir şeyleri mücadele anlamında eğer sürdürmek istiyorsak bu sadece sokaklarla kısıtlı kalmamalı. Çünkü evet çıkıyoruz hakkımızı istediğimizi söylüyoruz, birçok yerde yer alıyoruz, röportajlar yapıyoruz ya da basın açıklamaları oluyor, toplumsal bir takım şeylere katılıyoruz. Kadın olarak ‘Evet biz de varız’ diyoruz. Ama bunu eyleme dökemiyoruz. Önemli olan şey bunu eyleme dökebilmek. Bu yüzden de ben çok istiyorum aslında kafe denildiğinde erkek değil kadın işletmeciler olsun. Mesela taksilere binemiyoruz çoğu zaman. Birçok şey olabiliyor. Ben mesela birkaç defa kadın taksici gördüm bu benim çok hoşuma gitmişti. Neden olmasın neden daha da fazlası olmasın. Ben şuna inanıyorum bir defa birçok alanda eğer kadınlar girişimde bulunursa ve bu tarz işlerde olursa en azından üzerimizde hissettiğimiz o baskıyı ya da maruz kaldığımız bir takım şeyleri ancak bu şekilde kısıtlayabiliriz ya da bu şekilde ortadan kaldırabiliriz. Çocuk tecavüzü olsun istismarları olsun bunlar yaşanıyor. Bunların yaşanmasının sebebi de bu aslında.”
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.