PİRHA – DEM Parti İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Türkiye’de yaşayan Gürcü halkının anadillerini öğrenmelerinin ve yaşatılmasının önündeki engellerin kaldırılıp, kültürel mirasının korunmasına ilişkin Meclis Başkanlığına verdiği araştırma önergesi verdi. Fırat, Türkiye’de yaşayan Gürcü halkının anadillerini öğrenmelerinin ve yaşatılmasının sağlanması ve kültürel mirasının korunması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla meclis araştırmasının açılması gerektiğini ifade etti.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İstanbul Milletvekili Celal Fırat, Türkiye’de yaşayan Gürcü halkının anadillerini öğrenmelerinin ve yaşatılmasının önündeki engellerin kaldırılıp, kültürel mirasının korunması hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına araştırma önergesi verdi.
“GÜRCÜ DİLİ BİNLERCE YILLIK GEÇMİŞE SAHİP”
Fırat, Gürcü dilinin binlerce yıllık bir geçmişe sahip olup Gürcü halkının kimliğinin temel taşlarından biri olduğunu ifade ederek devamında şunlara yer verdi:
“Gürcücenin tarihsel önemi, sadece bir iletişim aracı olmasının ötesinde, Gürcü halkının kültürel, mekânsal, edebi ve sanatsal mirasının taşıyıcısı olmasından kaynaklanmaktadır. Ancak milyonlarca Gürcü’nün yaşadığı Türkiye’de, Gürcülerin ana dilini öğrenip, yaşatabilmesi için gerekli destekler sunulmamış ve kültürel mirasının korunması için imkanlar yaratılmamış ve önemli oranda tahrip edilmesinin önüne geçilememiştir. Türkiye’de yaşayan Gürcü halkının anadillerini öğrenmelerinin ve yaşatılmasının önündeki engellerin kaldırılıp, kültürel mirasının korunması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, İç tüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılmasını saygılarımla arz ederim.
“TÜRKİYE’DE YAKLAŞIK BİR MİLYONUN ÜZERİNDE GÜRCÜ YAŞAMAKTADIR”
Osmanlı İmparatorluğu’nun 1578 yılında Gürcistan bölgesine girmesiyle beraber Gürcü halkının sınırları ikiye bölünmüştür. Artvin’in de içinde bulunduğu bölgenin adı Gürcücede Tao-Klarceti bölgesidir. Tao-Klarceti bölgesi, Artvin Gürcüleri ve Sakarya, Batı Anadolu ve Marmara’ya göç eden Gürcülerle birlikte Türkiye’de yaklaşık bir milyonun üzerinde Gürcü yaşamaktadır. Türkiye’de yaşayan Gürcüler kendi dilinde eğitim yapabilme ya da kendi kültürünü yaşatabilme imkânlarından yoksun bulunmaktadır. Türkiye coğrafi olarak, 8., 9. ve 10. yüzyıllarda tarihi Gürcistan’ın merkezi konumunda olan Artvin civarında birçok tarihi eserin, köprünün ve maddi kültür mirasına sahiptir. Bu maddi kültür miraslarının ezici çoğunluğunun deforme olması, yıkılmış olması ya da bir kısmının yurttaşlar tarafından ahır olarak kullanılması ve içinde altın hazine arama nedenleriyle tahrip edilmesi söz konusudur. Bu maddi kültür miraslarına ivedilikle sahip çıkılmalı, restore edilmeli, yenilenmeli ve dünya ibadetine açılması sağlanmalıdır. Bu anlamda Türkiye Gürcüleri için ibadet edebilecekleri kendi kültürlerinin özgün alanlarının olmaması, Türkiye Gürcülerinin kendi kültürünü yaşatma sorununun örneklerinden bir tanesidir.
“YAŞAYAN DİLLERİN VE KÜLTÜRLERİN KORUNMASI ÖNEMLİDİR”
Ayrıca, Türkiye Gürcüleri için Gürcüce dili ve edebiyatı bölümleri Sakarya, Rize ve Kars’ta bulunmakta ancak Artvin’de bulunmamaktadır. Oysaki Türkiye Gürcülerinin en yoğun yaşadığı Artvin’de Gürcü dili ve edebiyatı araştırma merkezi veya fakültesi olmaması çok ciddi bir eksikliktir. Türkiye genelinde Gürcüce ile ciddi anlamda dil kaybının yaşandığı ve anadilde konuşmanın azaldığı görülmektedir. Uluslararası pedagoji uzmanlarının “İnsanların en başarılı olduğu bilimsel, kültürel ve sanatsal alanda başarılı olabilmesi için annesinin dilinden duyduğu dilde eğitim ve sanatını gerçekleştirmiş olması gerekir” ilkesi önemlidir. Bu nedenle, Türkiye Gürcüleri kendi dillerini öğrenebilme ve yayın yapabilme imkânlarına sahip olmalıdır. Yaşayan dillerin ve kültürlerin korunması, bir toplumun kimliğinin ve tarihî birikiminin önemli bir parçasıdır.
“MECLİS ARAŞTIRMASI AÇILMASI ELZEMDİR”
Özellikle, Türkiye gibi zengin bir kültürel çeşitliliğe sahip olan ülkelerde, bu dillerin ve kültürlerin korunması ve geliştirilmesi, toplumsal çeşitliliğin ve zenginliğin devamı için kritik bir öneme sahiptir. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy ile Gürcistan Başbakan Yardımcısı ve Kültür ve Spor Bakanı TheaTsulukiani 1 Ocak 2024 tarihinde, İstanbul’da düzenlenen bir törende Türkiye ile Gürcistan arasında “Kültürel İş Birliği Programı”nı imzalayarak, Türkiye’deki Gürcü kültürel mirasının korunmasına ve kültürünün yaşatılmasına dair anlaşma sağlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy, bu anlaşmaya dair hedefleri şu sözlerle ifade etmiştir:
“Gürcistan ile ortak kültürel ve tarihi mirasa sahibiz. Ortak değerlerin korunması, yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılması hepimizin öncelikli görevi ve hedefidir. İmzalamış olduğumuz Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti arasında 2024-2028 yılları için Kültürel İş Birliği Programı ile her iki ülke topraklarındaki kültürel mirasın korunması ve restorasyonu için bir çalışma grubu oluşturulacak ve eylem planı hazırlanacaktır.”
Fakat bu iki ülke arasında gerçekleşen bu anlaşma ve bakanın ilgili açıklamalarına karşın aradan 7 ay geçmesine rağmen Gürcü kültürel mirasının korunmasına dair herhangi bir gelişme söz konusu değildir. Bu anlamda Anadolu ve Kafkasya’nın kültürel mirasının en önemli parçalarından birisi olan ve binlerce yıllık köklü bir geçmişe sahip olan Gürcü dili ve kültürünün topraklarımızın en değerli zenginliklerinden birisi olduğu gerçekliği ile Türkiye’de yaşayan Gürcü halkının anadillerini öğrenmelerinin ve yaşatılmasının sağlanması ve kültürel mirasının korunması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılabilmesi amacıyla meclis araştırması açılması elzemdir.”
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.