PİRHA – HDK Eş Sözcüsü Ali Kenanoğlu, Alevilerin penceresinden 2025 yılındaki gelişmeleri değerlendirdi. Barış sürecine dair Alevi kurumlarının eksik kaldığını söyleyen Kenanoğlu, “Kurumlar, sürecin doğru evrilmesi konusunda toplumu bilgilendirme toplantılarına öncülük edebilirlerdi” dedi. Kenanoğlu, 2025 yılının en önemli gelişmesinin ise Alevi Temsilciler Meclisi kurma kararı olduğunu belirtti.
2025 yılı, önceki yıllar gibi hukukun çokça tartışıldığı, adalet talebinin sık sık dillendirildiği bir yıl oldu. Kayyumlar, yolsuzluklar, işçi ve kadın cinayetlerinin yanı sıra kimlikler üzerindeki baskı ve asimilasyon politikaları da yine çokça gündem olan başlıklar arasında yer aldı. Bu tablo içinde Alevi toplumu nezdinde yaşanan gelişmeleri Alevi Bektaşi Federasyonu Kurucusu ve HDK Eş Sözcüsü Ali Kenanoğlu PİRHA’ya değerlendirdi.
Kenanoğlu, değerlendirmesine Cumhuriyet tarihi boyunca Alevilere yönelik devlet yaklaşımına değinerek başladı.
“CUMHURİYET’İN İKİNCİ YÜZYILININ EN ÖNEMLİ HAMLESİ”
AKP iktidarıyla birlikte Alevilere yönelik çeşitli adımlar atıldığını belirten Ali Kenanoğlu, “Netice itibariyle Alevilik görünen bir yerde ve bir Alevi gerçekliği var” vurgusunu yaptı. Aleviliğin 2025 yılında hükümet ve devlet gündeminde olduğunu söyleyen Kenanoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı 2023’te kuruldu. Bununla birlikte devletin bir Alevilik gündemi de oluştu. Bu tamamladığımız yılda ise atılan ilk hamlelerden kamuoyunun tepkileri toplandı. Cemevi Başkanlığı kuruldu ve bir takım işler yapıyor. Bu işler karşısında Alevi örgütleri, topluma ne söylüyor; hükümet, bunun tespitini yaptı esasında. Aslında cumhuriyetin ikinci yüzyılının en önemli hamlesi bana göre bu oldu. Çünkü devletin ilk yüzyılında inançsal toplulukları bir çatı altında toplamak adına Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu ama Aleviler hep bu başkanlığın dışında kaldılar. İlk zamanlarda Alevi temsilcileri, Diyanet İşleri Başkanlığı’nda temsil edilmek istemesine rağmen kabul edilmedi!
Aleviler zaten Müslümanlığı bilmeyen, dağlarda yaşadığı için hani Kürt’e ‘kart kurt’ demiş ya, ‘Aleviler dağlarda kaldığı için Müslümanlıkla ilişki kuramamış. Bunlara Müslümanlığı öğretirsek bu sorun çözülür’ gözüyle bakılmış. Şimdi bu Cemevi Başkanlığı, Alevi örgütlerinin mücadelesi ve Aleviliğin artık yok sayılamaz bir noktaya evrilmesiyle birlikte Cumhuriyetin 2. yüzyılında artık ‘Aleviler de kontrol altına alınmalı’ düşüncesiyle oluşturulmuş bir yapıdır. Yani bu, tesadüfen bir parti politikası falan değil. Bu bir devlet politikasıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı hangi sebeplerle kurulmuşsa Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı da aynı sebeplerle kurulmuştur. O anlamıyla bu dönem de o itirazları toparladılar.”
“REDDETTİĞİMİZ BİR KURUMLA İRTİBAT KURULMAMALI”
Kenanoğlu, 2025 yılı boyunca Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı’na yönelik itirazların arttığını ve bu itirazların iktidar nezdinde rahatsızlık yarattığını ifade etti. Hükümetin bu kurumu Kültür Bakanlığı’ndan alarak Cumhurbaşkanlığı’na bağlama ihtimaline de dikkat çekti.
Ali Kenanoğlu, şöyle devam etti:
“Böylelikle bu girişimi destekleyen ama bu hususlardan kaynaklı itirazları da ortadan kaldırmış olacaklar. Bu gelişme, iktidar açısından önemli bir hamle! 2025’te bu işin mutfağını oluşturdular. Diğer taraftan Alevi toplumunun temsiliyetini sağlayan federasyon ve Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu, bir bütün olarak Cemevi Başkanlığı’na yönelik itirazlarını her platformda sürdürdüler.
Alevi dünyasının içerisinde olmaya devam eden birisi olarak, hükümet kanadından çeşitli insanlarla görüştüğümüzde, Alevi toplumunun itirazından rahatsız oldukları izlenimine vardım. Alevi örgütlü yapısının Cemevi Başkanlığına itirazından dolayı rahatsızlar ve bir türlü meşru bir noktaya oturtamıyorlar. Her ne kadar millet, boya-badanasını, masa-sandalyesini aldırsa da ‘Sonuçta vergi veriyorum. Bana sandalye lazım ve alıyorum’ diyerek meseleye buradan bakıyor. ‘O sandalyeyi almış olmam, başkanlığı onaylamış olmam anlamına gelmiyor’ diyorlar. Biz tabii bunu da doğru bulmuyoruz. Reddettiğimiz bir kurumla hiçbir şekilde irtibatın sağlanmaması gerektiğini savunuyoruz. Çünkü bunlar, iki sandalye gönderdikleri yere tabelasını astırıyor. Alevi toplumu içerisinde kendilerini meşru gösterme dertleri var. Yapmış oldukları toplantılarda ‘Biz, size şunları şunları vereceğiz ama siz de bu kuruma sahip çıkın’ diye telkin ediyorlar.”
CEMEVLERİ İNANÇ DEĞİL GÜVENLİK KONSEPTİYLE ELE ALINIYOR”
Alevi örgütlerinin yürüttüğü mücadelenin belirli bir etki yarattığını ifade eden Kenanoğlu, devletin Alevilere yaklaşımında esaslı bir değişiklik olmadığını vurguladı.
“Cemevi Başkanına bir kere mecliste rastladığımda hemen ‘Ya biz hizmet kurumuyuz, yardım etmek istiyoruz’ demişti. Yani kendisinin muhatap alınmamasını, meşru bir Alevi yapılanması olarak görülmemesinin rahatsızlığını anında hissettirdi. Bu durum Alevi kurumlarının başarısıdır. Tabii bu süreçte devletin, Alevilere bakış açısında bir değişiklik yok. Ama değişen şeyler oldu. Önce Alevilik yok sayılıyordu. Şimdi ise ‘Alevilik vardır ama İslam’ın içindedir, farklı bir ekoldür. Dolayısıyla bunları Müslümanlık dairesi içerisinde bir yere oturtmak lazım’ deniliyor. Şimdi ise en büyük sıkıntı cemevleri ile ilgili. Çünkü İslam’ın, cami dışında bir ibadethanesi olmayacağını söylüyorlar… Devlet, bunu en başta güvenlik politikaları nedeniyle kabul etmiyor.”
BARIŞ SÜRECİ VE ALEVİ KURUMLARININ SORUMLULUĞU
Kenanoğlu, 2025 yılı değerlendirmesinde Suriye’de devam eden Alevilere yönelik saldırılara da özel bir parantez açtı.
“Alevi toplumunun, Ortadoğu coğrafyasında dağınık, paramparça olma lüksü yok… Biz Alevilerin belki de en büyük zaafı bu. Devlete güvenmek!”
Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nin 2025’in en önemli başlıklarından biri olduğunu söyleyen Kenanoğlu, Alevi kurumlarının bu süreçte daha etkin rol alması gerektiğini ifade etti:
“Eksiklik şuradaydı… Alevi kurumları, bu sürecin doğru evrilmesi konusunda işte bu bilgilendirme toplantılarına kendileri öncülük edebilirlerdi.”
Kenanoğlu, Alevi kurumlarının 2025’te attığı en önemli adımın Alevi Temsilciler Meclisi kurulması yönünde alınan karar olduğunu vurgulayarak sözlerini şöyle tamamladı:
“Bu bence 2025’in Alevi kurumlarının yapmış olduğu en önemli işti… Alevi Temsilciler Meclisinin bütün bu sorunları çözebilecek yapıyı oluşturması lazım.”
Eren GÜVEN/İSTANBUL
Yoruma kapalı.