PİRHA- Dersimli Sanatçı Musa Baki son albümünde de kendi anadilinden vazgeçmedi. Baki’nin Kırmançki çıkardığı yeni albümü ‘Repal’ tüm müzik marketlerde ve dijital platformlarda yerini aldı.
HABERİN VİDEOSU
Dersimli sanatçı Musa Baki’nin maxi single albümü ‘Repal’ Kalan Müzik etiketiyle geçtiğimiz günlerde dijital olarak yayınlandı.
Musa Baki’nin, son albümünde sözü ve müziği kendisine ait olan “Rewala mı”, Hozat’tan “Meleme”, Pülümür’den ise “Lazım Değilsin” isimli derlediği toplamda üç eser bulunuyor. Sanatçı Musa Baki anadilin önemine vurgu yaparak, yok olan diller arasında olan Kırmancki’nin bir hafıza oluşturduğunu belirtiyor.
Dersimli Sanatçı Musa Baki ile son albümü olan Rapel’e ve müziğe başlama sürecine ilişkin konuştuk.
Çocukluktan beri içinde bir müzik duygusunun olduğunu dile getiren Baki, müziğe bağlama eğitim alarak başladı. Ardından gitar ve armoni ile müzik eğitimlerine devam eden Baki, sonraki yıllarda ilk albüm çalışması olan ‘Na Dina’ ile 2012’de dinleyicileri ile buluştu. Albümün aranje, mix ve stüdyo kayıtlarını sanatçı Fuat Saka ile yapan Musa Baki, dünyada yaşanan acıların insanda bıraktığı etkileri müziğe taşıyor.
“ANADİLİMDE KLAM, ŞARKI SÖYLEMEYİ SEVİYORUM”
Dersim yöresine özgü, çoğunlukla anadili Kırmancki dilinde ezgilerini seslendiren Baki, son albümünde de kendi anadilinden vazgeçmedi.
Baki, ‘Yalın’ anlamına gelen yeni albümü ‘Repal’ albümünü neden anadili olan Kırmançki ile yaptığını ise şöyle anlattı:
“Anadilimde klam ve şarkı söylemeyi seviyorum. Bu bizim bir kültürümüzdür. Bin yıllar önce içselliğimizden gelen tonlardır. Çünkü orada çıkan ses tonlarımız duygularımız, yaşantılarımız daha bir başkadır. Kırmançki konuşan arkadaşlarımızın Kırmançki dili ile şarkı söylemesinin diğer diller ile şarkı söylemesi arsında fark var. Çünkü kendi dillerinde insanların tonları daha net çıkar, daha içten gelir daha duygu doludur. Bunun yanında bir de işin dil meselesi var. Müzikal olarak Kırmançiki dilinde birçok albüm çıktı ve daha da çıkmaya devam edecek.”
“KLAMLAR BİR HAFIZADIR”
Kaybolmaya yüz tutmuş diller arasında olan Kırmançki’ye ilişkin akademik eğitimlerin verilmesi gerektiğini vurgulayan Baki, dilin artık evlerde de konuşulmadığına dikkat çekti.
Sanatçılara da bu anlamda çok iş düştüğünü dile getiren Baki, “Beste formatı dışında Dersim’de ulaşılmayan birçok klam var. Yani bunları derleme yapıp insanlara sunmak gerekir. Çünkü bu eski klamlar bir nevi hafızadır” dedi.
Dil üzerinde 38 ile başlayan ve okullar yolu ile asimilasyon politikalarının yoğun bir şekilde devam ettiğine de değinen Baki, “Bir toplumun en büyük ayağı kültürel ayağıdır. Onu yok ettiğin zaman topum yok olur asimilasyon olur ve kaybolur” ifadelerini kullandı.
“DERSİM’E GİRDİĞİMDE KIŞLADA YAŞIYOR GİBİ HİSSEDİYORUM”
Dil dışında Dersim bölgesinde özellikle yoğun bir baskının olduğuna vurgu yapan Baki, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ben Dersim’e girdiğimde kışlada yaşıyor gibi hissediyorum. Her taraf mobese her taraf kalekollarla çevrili. İnsanlar korkuyor ve çok bedel ödedi. Bunun bedelleri ağır oldu.
Kaz dağlarından tutun, Karadeniz’e kadar birçok mesele var. Munzur Dağlarında baraj yapımı olasılığının bitmiş olduğunu halen düşünüyorum. Bununla ilgili sadece sanatçılar ile değil bütün kurumlar ile beraber gerçekten daha geniş bir kamuoyu yaratmak lazım. ‘Çocuklarımıza bırakacak bir gelecek yok’ diyorlar. Ben bunu o kadar çok uzun vadeli düşünmüyorum. Çünkü bize bile kalmayacak. Bu madenler ve HES çalışmaları devam ederse önümüzdeki 10-20 yıl içerisinde tamamen bunu hissedeceğiz.”
“ALEVİLER TEHDİT ALTINDA OLAN BİR TOPLULUK”
Alevilerin yeterince örgütlü olmadıklarını ve doğru örgütlenemediklerini kaydeden Baki, “Alevilerin kendi ritüellerini çok tanıdıklarını düşünmüyorum. İnanç konusunda çelişkileri var. Yıllardan beri tehdit altında olan bir topluluktur. Bir araya gelme gibi durumları yoktur. Dünyada bunu başarabilen topluluklar oldu. Aleviler kendileri için bir şeyler yapsınlar. Bu Dersimliler için de böyle. Çünkü Dersim de potansiyel olarak tehdit altında olan bir bölgedir” şeklinde konuştu.
İsmet SEFER- Sevim KAHRAMAN
İSTANBUL
Yoruma kapalı.