PİRHA – Bir çok bölgede farklı şekilde kutlanan Newroz, Alevi bölgelerinde de yapılan ‘Zerfet’ yemeğinin verilmesiyle kutlanıyor. Varto Cemevi’nde de yurttaşların bir araya gelmesiyle Hawtemal kutlandı.
Erzurum, Bingöl, Dersim ve birçok Alevi bölgesinde Newroz evlerde pişirilen ‘Zerfet’ yemeğiyle yani Havtemal ile kutlanıyor. Baharın gelişini kutlamak için yapılan zerfet yemeği komşuların biraray gelmesiyle yenilir.
Neredeyse unutulmaya yüz tutmuş olan bu gelenek, Varto Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’nde “Zerfet” yemeği verilerek kutlandı. Gönüllü olarak zerfetlerini ateşte pişirip getiren yurttaşlar, cemevinde biraraya gelen yurttaşlarla yenildi.
ALEVİLERİN ÖĞRETİSİ
Konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Varto Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Başkanı Kerem Akdağ, bugün geleneksel yemekleri olan ‘Zerfet’in pişirilip cemevine getirildiğini ve birlikte yediklerini söyledi.
Akdağ, bu geleneği şöyle anlatıyor;
“Varto’da Alevi toplumu bugün olduğu gibi geçmişte de genelde kırsal kesimde yaşıyordu. Doğa ile iç içeydi. Tecrübeleriyle doğa olaylarını daha iyi kavramışlardı. Köy halkı tarım ve hayvancılıkla uğraştığı için mevsimleri daha iyi biliyordu. Çünkü köylü halkı yaşamını doğanın durumuna göre sürdürüyordu. Köylü takvimi ile hükmet takvimi arasında 13 gün fark vardır. Bütün işlerini buna göre yapıyorlardı. Doğru olan da budur. Şimdide buna inanılır. Bu yaşam biçimi bir anlamda Aleviler için bir öğreti olup çıkmıştır. Herkes küçük yaşta büyüklerinden her şeyi görür, öğrenir ve yaşar. Herkes anne ve babasının devamı olur. Onlardan sonra gelenler de onların devamı olur. Bu devamlılık Alevi toplumunun istemi ve arzusudur. Dolaysıyla bu var oluşum beraberinde inançsal, kültürel, sosyal, ekonomik koşullarını mevcut düzene uyarlar. Bu da toplumumuzun manevi değerlerini daha da zenginleştirmiştir. Bugünlerde bir araya gelerek özellikle ‘Zerfet’ yemeği pişirirlerdi” dedi.
Varto yöresinde Hawtemal nedir?
Hawtemal, genelde tabiatın canlanması ve yeniden oluşması anlamındadır ve üç aşamadan oluşur.
1. Küçük Hawtemal (Hawtemalo Qıc) : 22 şubat 7 Mart arası. Cemrenin havaya düşmesi, havaların ısınması.
2. Ortanca Hawtemal (Hawtemalo werten) : 8 – 21 Mart arası. Cemrenin suya düşmesi, suların ısınması ve buzların çözülmesi.
3. Büyük Hawtemal (Hawtemalo Pil) : 22 Mart 4 Nisan arası. Cemrenin toprağa düşmesi. Toprağın ısınması ve tabiatın yeniden canlanması. Doğanın kendi oluşumunu hazırlamış kendisinin bağrındaki bitkilerin kök hücrelerini yavaş yavaş canlandırarak büyütmeye çalışması. Bitkilerin yeşermeye başlaması tomurcuklarını açması ve dünyaya merhaba demesi. Cemrenin artık toprağa düşmesi doğa ve tabiatın canlanmasıdır.
Bu tarihler miladi tarihin 13 gün gerisinden başlar. Bugünler insanlar için çok özel gün olarak sayılırlar. Eskiden bu günlerde köylüler eğlenir, yemek yaparak komşuya ikram ederlerdi. Tabiatın yeniden dirilişini kutlarlardı. Hawtemal genellikle birçok ülkede bir bayramdır, bütün kötülüklerin bitmesi yeni bir yılın başlaması ile birlikte dünya insanlarına bir mesaj veriyor.
Bugünlerde bir araya gelerek özellikle “Zerfet” yemeği pişirirlerdi. (HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.