PİRHA- Ankara Dersimliler Derneği, 85 yıl önce idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarını andı. Anmada, “Arşivler açılsın, Seyid Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri, sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi açıklansın, Dersim ismi iade edilsin, Dersim halkından özür dilensin” talepleri dile getirildi.

Pir Seyit Rıza ve arkadaşları, “85 yılında kefensiz yatanlarımızı anıyoruz. Dersim 37-38’i unutma” çağrısı ile Tüm Bel-Sen toplantı salonunda anıldı.
Ankara Dersimliler Derneği tarafından düzenlenen anmaya Demokratik Alevi Derneği Ankara Şubesi, Pir Sultan Abdal KültürDerneği, Ankara Vartolular Derneği, HDP, EMEP, CHP, Yeşil Sol Parti ve Kızıl Bayrak temsilcileri de katıldı.
Anmanın yapıldığı salona “Pirimiz Seyid Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın” pankartının yanısıra “Dersim ismi iade edilsin. Dersim Katliamı aydınlatılsın” dövizleri de asıldı.

Dersim Katliamı’nda yaşamını yitirenler için 1 dakikalık saygı duruşunun ardından Şair Mehmet Özer ile Hatice Çevik, Dersim Katliamı sürgünleri ve tanıklarının mektuplarını seslendirdi.

“DERSİM HALKINDAN ÖZÜR DİLENSİN”

Ankara Dersimliler Derneği Başkanın Çiğdem Camkıran, tüm katılımcı kurumlar adına basın açıklamasını okudu. “Dersim 85 yıldır eşit yurttaşlık hakkı için mücadelesini sürdürüyor” diyen Camkıran, şunları kaydetti:

“İdam edilişlerinin 85. Yılında Seyid Rıza ve yol arkadaşlarını unutmadık!
1937/38 Dersim Tertelesi…
Dersim toplumunun kanaat önderleri, 1935’te TBMM’de çıkarılan ‘Tunceli Kanunu’nun tahakkümcü uygulamalarına direndikleri için tutuklanarak, sonucu önceden belirlenmiş sözde yargılamadan sonra Elazığ Buğday Meydanı’nda idam edildiler.

Tertelede kurşunlanan, süngülenen, bombalanan, uçurumlardan atılan, yakılan, kimyasallar ile zehirlenen, sürgün edilen, mezar hakları bile çiğnenen on binlerce insanımızın acılı hatıralarını yüreğimizin en derininde hissediyoruz.
Bu katliam, Dersimlilerin belleğinde tesellisi olmayan ve kabul edilemez bir yara olarak günümüzde dahi kanamaya devam etmektedir.
Dersim kimliğinin ve kültürünün temel taşıyıcısı konumundaki başta Seyid Rıza olmak üzere kanaat önderlerimiz, Alîyê Mirzê Silî, Fındık Ağa, Hesen Ağa, Hesenê Îvraîmê Qijî, Resik Uşen ve Uşenê Seydî’ yi hileyle katlettikten sonra devlet, başsız ve çaresiz kalan Dersim Halkına karşı eşine az rastlanılır bir kırım, müsadere ve saldırganlıkla tartışmasız bir tertele uygulamıştır.

“TÜM İNSANLIĞA KARŞI SUÇ İŞLENMİŞTİR”

4 Mayıs 1937 bakanlar kurulu kararıyla Dersim’de köy boşaltmaları ve sürgünler başlatılmış; direnenler yakılıp, bombalanmış; çocuklar, bilhassa da kız çocuklar ailelerden kopartılarak başta subay olmak üzere Türk ve Sünni ailelere kültürel kıyım için evlatlık verilmişlerdir.
Tektipleştirici devlet iradesi, 1937’den başlayarak Dersim kimliğini yok etmeye çalışmış ve bunu başarabilmek için de yerel önderliklerin imhasına yönelmiştir.
Mağaralara sığınan kadın ve çocukların zehirli gazlarla katledilmesinin yanı sıra, köylerinden toplanan masum insanlar ayırım gözetilmeksizin kurşuna dizilmiş, süngülenmiş, uçurumlardan atılmıştır.
Bu eylemler ile sadece Dersim’e karşı değil aynı zamanda tüm insanlığa karşı suç işlemiştir.
Bugün başta bizlere ve bütün demokratik kamuoyuna; insanlığa karşı işlenmiş bu suçun teşhir edilmesi ve bütün insanlık huzurunda lanetlenmesini sağlama sorumluluğu düşmektedir.
Dersim’de gerçekleştirilen soykırımın başlıca sorumlusu, kendinden olmayanı düşman olarak kodlayıp, onu yok etmeyi amaçlayan ırkçı ideolojidir. Onun günümüzdeki devamı ise, aynı uygulamayı 85 yıl sonra bile sürdüren mevcut devlet aklıdır.
1937/ 1938, Dersim halkına yönelik baskı ve asimilasyon politikalarının toptan bir imha haline dönüşme tarihidir.
Dersim, 85 yıldır yaralarını sarmaya, inkar edilmişliğini aşmaya, eşit yurttaşlık hakkını kazanmaya ve atalarının mezar yerlerini bulmaya çalışıyor.
Tarihi hatırlamanın ve katledilenlerin anıları önünde saygıyla eğilmenin, ülkemizde ileride benzeri kitlesel katliamların engellenmesi; insan haklarına saygılı, barışı sağlamış demokratik bir toplumun kurulabilmesi için çok önemli olduğuna inanıyoruz.

TALEPLER

DEDEF, ADEF ve DAM olarak daha önce de birçok kez dile getirdiğimiz taleplerimizi bir kez daha ifade ederek, bu taleplerinizin karşılanabilmesi için her inanç ve ulustan halklarımızı Dersim halkı ile birlikte ortak mücadeleye çağırıyoruz.
*Arşivler Açılsın.
*Seyid Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın.
*Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listesi açıklansın.
“Dersim” ismi iade edilsin.
*Dersim halkından özür dilensin.
*Dillerimize ve inancımıza özgürlük tanınsın.
*Dersim’de Ekolojik ve Kültürel tahribata yol açacak projeler iptal edilsin.
*Eşit yurttaşlık hakkımız tanınsın.”

Anma programında Zakir Hıdır Çelebi ile Nimet Yıldız da deyiş ve ağıtlar seslendirdi. Lokmaların dağıtılmasının ardından anma programı sona erdi.

PİRHA/ANKARA