PİRHA –Dersimli yerel sanatçı Raber Diler, “Dışarıdan da bu dilin yok olması için bir uğraş var” diyerek, “Burada herkese görev düşüyor, bu dilin kaybolmaması için sahip çıkmamız gerekiyor” dedi.
Sanatçı Raber Diler, Kirmanckî’nin yaşatılması için ne yapılabilir, müziğin dilin gelişimine etkisi ve sanatçıların pandemide yaşadığı zorluklara dair PİRHA’nın sorularını yanıtladı.
“BU DİLİN YOK OLMASI İÇİN BİR UĞRAŞ VAR”
Kırmancki kaybolmak üzere olan diller arasında. Dilin yaşatılması için ne yapılması gerekiyor?
Evde çocuğumuzla, annemizle, babamızla yani ailemizle, sokakta o dili konuşmamız gerekiyor. O dil üzerinden masallar, hikayeler anlatılabilir. Çocuklarımıza öğretmemiz gerekiyor. Bu dili sürekli konuşursak öğrenmiş oluruz ama evimizde Türkçe konuşursak kendi dilimizi konuşmazsak unuturuz. Dilimiz ikinci plana atıldı. Köylerimize gittiğimizde yaşlılarımız genelde bu dili konuşmuyor. Sen bu dili konuşuyorsun karşılığında Türkçe cevap veriyor. Dışarıdan da bu dilin yok olması için bir uğraş var. Ama bu dii konuşan insanlarımızla birlikte çeşitli etkinlikler yaparak bu dili yaşatabiliriz.
“DİLİN KAYBOLMAMASI İÇİN SAHİP ÇIKALIM”
Anadilde müzik yapmanın dile olan etkisi nedir?
Ben öncelikle dilimi seviyor ve önemsiyorum. Sonuçta Kirmanckî anadilim, kültürümdür. Kendi eserlerim var. Hala üretiyorum da. Burada herkese görev düşüyor, bu dilin kaybolmaması için sahip çıkmamız gerekiyor. Müziğin dile katkısı çok önemli. Ancak sadece müzik söylemekle geniş kitlelere ulaşamayabiliriz ama tiyatro, masallar, eski insanların konuşmaları kayıt altına alınabilir. Bunları insanlara aktararak bu dilin gelişmesine katkı sunabiliriz. Dilimize sahip çıkmamız için aile içinde ve sokakta da bu dili konuşarak unutulmamasını sağlarız.
“ÇOK ZOR ŞARTLAR ALTINDAYIZ”
Sanatçıların pandemi döneminde yaşadığı sıkıntılar nelerdir?
Sanatçılar pandemi döneminde çok zor bir süreçten geçiyor. İstanbul’da da sanatçılar bir araya gelerek zor durumda olduklarını söylediler. Çoğu sanatçımız pandemi döneminde hayatını kaybetti. Buradan sesleniyorum; sanatçılara sahip çıkılması ve sosyal güvencelerinin sağlanması gerekiyor. Derneklerin de sanatçılara destek olmasını bekliyorum. Ben Dersim’in yerel sanatçısı olmama rağmen pandemiden dolayı kahvehanede çalışıyorum ama oralar da kapandı. Çok zor şartlar altındayız o yüzden yetkililere sesleniyorum; sanatçılara sahip çıkalım.
CİHAN BERK/PİRHA
Yoruma kapalı.