PİRHA- HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, Seyit Rıza ve yoldaşlarını idam edilişlerinin 82. yıldönümünde Meclis’te andı. Kenanoğlu, “Dersim’de yaşananların, Dersim katliamının, o harekatın sebebinin, resmî açıklamasının Harçik Köprüsü’nün yıkılması ve karakolun basılması olarak ifade edilse de bunun gerçek sebeplerinin 1925 Şark Islahat Planı ve 1935 Tunceli Kanunu’nda gizli olduğunu hepimiz biliyoruz ya da bu konuyla ilgilenenler bunu biliyor” dedi.
HABERİN VİDEOSU
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, TBMM Genel Kurul kürsüsünde yaptığı konuşma ile Seyit Rıza ve onun nezdinde Dersim katliamında yaşamını yitirenleri andı ve Dersimlilerin bugünkü taleplerinin neler olduğunu dile getirdi.
82 yıl önce 15 Kasım 1937’de Seyit Rıza’nın Elazığ Buğday Meydanı’nda idam edildiğini hatırlatan Kenanoğlu, “Tarihte ‘Dersim kırımı’, ‘Dersim katliamı’ ya da Dersimlilerin deyimiyle ‘Dersim tertelesi’ diye adlandırılan, 1937-1938’de yaşananların birçok nedenin konuşulduğunu söyledi. Kenanoğlu, Dersim’de yaşananların, Dersim katliamının, o harekatın sebebinin, resmî açıklamasının Harçik Köprüsü’nün yıkılması ve karakolun basılması olarak ifade edilse de bunun gerçek sebeplerinin yani malum sebeplerinin 1925 Şark Islahat Planı ve 1935 Tunceli Kanunu’nda gizli olduğunu hepimiz biliyoruz ya da bu konuyla ilgilenenler bunu biliyor.” dedi.
“ATATÜRK İLE SEYİT RIZA’NIN GÖRÜŞMESİNİN BELGELERİ YAYINLANDI”
2011 yılında Dersim Katliamının kamuoyunca çokça tartışıldığını dile getiren Kenanoğlu, Dönemin Başbakanı, şu anki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ında Dersim’de yaşananların bir katliam olduğunu söyleyerek özür dilediğini hatırlattı. Kenanoğlu “Türkiye Cumhuriyetinde ‘Ayaklanmalar’ diye bir kitap var, Genelkurmayın yayını. Bu yayına da baktığınız zaman aslında yıkılan köprünün devletin yaptırdığı Harçik Köprüsü olmadığı, Dersim halkının yaptığı ahşap bir köprü olan Pah Köprüsü olduğunu ifade eder ve bu karakola yönelik bir ateşten bahseder. Sebepleri ayrıdır, bu ayrı bir tartışma ancak herhangi bir ölümden bahsetmez. Bu Genelkurmayın kendi yayınıdır” diyen Kenanoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
“Seyit Rıza’nın Erzincan’a geçmesi ve oraya daveti, görüşmesi de yine Millî İstihbarat belgelerince o dönemde açıklandı, var. Burada da kendisi ile görüşülmek üzere, bir sulh yapılması üzerine davet edildiği ve bu davet üzerine kendisinin icabet ettiği ama bunun bir bahane olarak uygulanıp, kendisinin tutuklanıp Erzincan’a götürüldüğü anlatılır ki bununla ilgili örneğin Mustafa Kemal Atatürk ile Seyit Rıza’nın görüşmesinin belgeleri de yayınlandı. Bu belge dönemin kimi gazetelerinde de yer almıştı, bunu tekrar hatırlatmak isteriz. Bu görüşmede de Seyit Rıza Mustafa Kemal Atatürk’e kendisinin nasıl davet edildiğini, nasıl söz verildiğini, bu sözlerin nasıl tutulmadığını ve bu olayın nasıl yaşandığını ifade eder.”
“OĞLU GÖZLERİ ÖNÜNDE İDAM EDİLDİ”
15 Kasım 1937’de idam edilen Seyit Rıza’nın son arzusunun ‘Ben onun ölümünü görmeyeyim’ diyerek oğlunun kendisinden sonra idam edilmesini istediğin ancak buna rağmen oğlunun gözleri önünde idam edildiğini ve arkasından da kendisinin idam edildiğine dikkat çeken Kenanoğlu şunları dile getirdi:
“Seyit Rıza idam edildiği zaman Dersim katliamının sona erdiğine dair açıklama yapılır ve o zaman ölü sayısı, yani öldürülen kişi sayısı 1.737’dir. Dersim operasyonu bitmiştir, 1.737 ölü vardır açıklanan tarihte. Ama Dersim katliamıyla ilgili dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın belgeleriyle açıkladığı ve bizce sayının çok daha fazla olduğunu bildiğimiz rakamlar, resmî rakamlara göre Seyit Rıza’nın idam edilmesinden sonra 12.069 kişi daha öldürülür. Yani aslında “Operasyon bitti.” denildikten sonra da 12.069 kişi ki bunların çoğu çoluk çocuktan ibarettir, mağaralarda zehirlenmiş kadınlardan ibarettir. İhsan Sabri Çağlayangil’in bu konuyla ilgili röportajı, anıları yayınlanmıştır; orada da bu anlatılır.”
“ARŞİVLER AÇILSIN DERSİM İSMİ İADE EDİLSİN”
Kenanoğlu son olarak sivil toplum örgütleri ile yapılan görüşmeler sonucu Dersimlerin katliama yönelik ve bugünkü şu taleplerini dile getirdi:
“-Arşivler açılsın, Dersim ismi iade edilsin.
– Dersim halkından özür dilensin ve özrün gereği yapılsın.
-Sürgünler, kayıplar ve evlatlık alınan çocukların listeleri açıklansın.
-Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerleri açıklansın.
-Dillerimize ve Kızılbaş Alevi inancımıza özgürlük tanınsın.
-Munzur’daki baraj projeleri iptal edilsin.” deniliyor.
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.