PİRHA-Doç. Dr. Ayfer Karakaya Stump, Alevi hafızasının kayıt altına alınması için ‘Alevi-Bektaşi Dijital Arşivi Projesi’ çalışmasını başlattı. Araştırmaları sonucunda 5 bin Alevi köyü tespit ettiklerini belirten Karakaya, Alevi toplumunun kültürel mirasının ve inancının silinmek istendiğine dikkat çekti. Karakaya, Alevileri ve Alevi örgütlerini kendi kaynaklarına ve mirasına sahip çıkmaya çağırdı.
Alevi inancına ve kültürüne dair Doç. Dr. Ayfer Karakaya Stump tarafından ‘Alevi-Bektaşi Dijital Arşivi Projesi’ çalışması başlatıldı. Doç. Dr. Ayfer Karakaya Stump projeye dair PİRHA’ya konuştu.
William and Mary Üniversitesi Tarih Bölümü’nde çalışmalarını sürdürün Doç. Dr. Ayfer Karakaya Stump, ‘Alevi-Bektaşi Dijital Arşivi Projesi’ kapsamında 5 bin Alevi köyüne ulaşmayı amaçlıyor. Dersim’de Ağucan Ocağı’nda görüştüğümüz Ayfer Karakaya, köy köy, ocak ocak dolaşarak çalışma hakkında hem bilgilendirme yapıyor hem de kayıt altına alınması gereken belgeleri dijital ortama aktarıyor.
“ALEVİ ÖRGÜTLERİ DE DAHİL OLMALI”
‘Alevi-Bektaşi Dijital Arşivi Projesi’ çalışmasının önemine işaret eden Ayfer Karakaya, sürece Alevi toplumu ve kurumlarının da dahil olması gerektiğinin altını çizdi.
Projenin ilk adımlarını Harvard Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Özkan Karabulut’la birlikte attıklarını belirten Ayfer Karakaya, yaz mevsimiyle birlikte pratiğe geçirdiklerini ifade ederek, Alevi örgütlerinin projeye katkısıyla sürecin daha da hızlanacağını söyledi.
“ALEVİ GELENEĞİNİ KAYIT ALTINA ALMAMIZ GEREKİYOR”
Önceki yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte 5 bin Alevi köyü tespit ettiklerini dile getiren Ayfer Karakaya, şunları aktardı:
“Uzun soluklu Alevi hafızasının kayıt altına alınması, muhafaza edilmesi yönündeki projeler çok önemli. Çünkü bu kültürel mirasımız hızla yok oluyor. Hızla yağmalanıyor. Hakikaten eğer böyle bir şey yapılacaksa biz son kuşağız. Bizim bile bunu mükemmel yapma şansımız artık mümkün değil. Dolayısıyla daha uzun soluklu bütün Alevi geleneğini, tarihini kucaklayacak şekilde bu kültürel mirası, bu hafızayı hızla kayıt altına almamız gerekiyor. Ama bunu da yaparken şeffaf olmamız gerekiyor. Halkın ortak malı haline getirmemiz gerekiyor.
“BİZ BİR BAŞLANGIÇ YAPIYORUZ”
Geniş bir Alevi bölgeden bahsediyoruz. Bütün bunların hepsini ziyaret etmek bir sürü ocaklara ulaşmak, belgelerine ulaşmak, onları taramak bir kişinin altından kalkabileceği bir proje değil. Dolayısıyla akademisyenlerin de henüz böyle bir projeye kalkışmamış olmasına da şaşırmamak gerekiyor. Para gerekiyor, insan kaynağı gerekiyor. Biz bir başlangıç yapıyoruz.”
“GÖNÜLLÜLERE İHTİYACIMIZ VAR”
Alevi köylerinin ve ziyaretlerinin haritalandırılmasında ve taranmasında gönüllülere ihtiyaç duyduklarını vurgulayan Ayfer Karakaya, “Bize lokasyonlarını yollayabilirler, ziyaretlerle, köylerle ilgili bilgileri derleyebilirler. Bir ocağın, bir ailenin, bir köyün belgesini tarayıp onu kayıt altına alırsak bu bütün Alevi toplumu için büyük bir kazanım olur. Dolayısıyla bizim örgütlerimiz bu belgelerin, yazmalarının tespit edilmesi ve bunların kayıt altına alınmasında katkılara açığız” diye konuştu.
“DEDELERİN ÇOK ÖNEMLİ YAZMALARI VAR”
Alevi toplumunun kültürel mirasının ve inancının silinmek istendiğine dikkat çeken Doç Dr. Ayfer Karakaya, “Yıllarca “Alevilik göçebelere özgü bir inançtır” denildi. Burada verilmek istenen “Aleviler cahil ve okuma yazma bilmezler” mesajıdır. Aslında o kadar saçma bir iddia ki bu. Anadolu, Mezopotamya yazının beşiği. Nasıl yazıya kayıtsız kalabiliriz. Bizim dedelerin çok önemli yazmaları var. Not defterleri var. Belgeleri var. Ama bizi sürekli olarak “sizin yazılı kaynaklarınız yok” diye diye çalışmaların önü kapatıldı ve devletin çeşitli kurumları bu yazmaları ve belgeleri topladı. Bunlar çok değerli, kıymetli tarihi belgeler. Yüzlerce yıl geriye giden tarihi belgeler maalesef bunlara artık ulaşamıyoruz” dedi.
Son olarak Alevilerin kendi kaynaklarına ve mirasına sahip çıkıp kayıt altına alması gerektiğini söyleyen Ayfer Karakaya, gençlerin bu konuda daha fazla çaba içinde olması çağrısında bulundu.
Nuray ATMACA-Diren KESER/DERSİM
Yoruma kapalı.