PİRHA- Bedestan Müzik Akademisi’nin yeni kültür projesi ‘Dew du şar heft mesel’ bugün Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde geniş bir katılımla dinleyicileriyle buluştu.
Dersim-Koçgiri-Karabel Projesi’nin mimarı olan Bedestan Müzik Akademisi’nden yeni bir kültür projesi daha ‘Dew du şar heft mesel.’ Bugün Şişli Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi’nde dinleyicisiyle buluşan projeye yoğun ilgi vardı.
ŞAR; GÖKKUŞUĞI RENGİ VE ANA FATMA’NIN YAZMASI
Şar, Dersim-Koçgiri kültüründe yaşlı kadınların özellikle dergah kadınlarının başlarına bağladıkları yazmanın adı. Gökkuşağının renklerini içinde barındıran yazmanın Alevi inancında da önemli bir yeri var. Alevi inancına göre Ana Fatma’nın başına bağladığı yazma barışın da simgesi. Aileler, aşiretler, köyler arası kavgalarda, kan davalarında kadının başındaki yazmayı ortaya atmasıyla kavga biter ve bu yazma sayesinde barış sağlanır.
Türkçe’ye 12 yazma olarak çevrilen ‘dew du şar’, bu projede kadınlarla özdeşleştirilerek 12 kadın olarak çevrilmiş. Yani ‘Dew du şar heft mesel’ projesini ’12 kadın 7 masal’ olarak çevirebiliriz.
ANKA KUŞU VE 12 GÖZ
Kadının Alevi inancı içindeki yerine vurgu yapan proje, Dersim-Koçgiri dergah kültüründeki anaerkil yapıya da atıfta bulunuyor. Projede Türkçe, Kürtçe ve Zazaca ozanlık geleneği kadınlar tarafından işleniyor. Ozanlık geleneğini canlandıran 12 kadın eşliğinde bir anlatıcı 7 miti seyirciye anlatıyor. Burada anlatıcı olarak Bedestan Müzik Topluluğu’nun şefi Bülent Çatalkaya karşımıza çıkıyor.
Projenin tanıtımı için hazırlanan görselde de Alevi kültüründe önemli olan zümrüdü anka ve şahmaran görselleri kullanılmış. Yeniden doğuşu simgeleyen zümrüdü ankanın tüylerinde bulunan 12 tane göz ‘dew du şar’ı yani 12 kadını simgeliyor. Zümrüdü anka ise kendi başına 13’üncü kadın rolüne giriyor. ‘Dev se şar’ zümrüdü ankanın küllerinden doğan 12 kadın oluyor görselde.
13’NCÜ KADIN RİTÜELİ YÜRÜTÜP ÇERAĞI SIRLIYOR
Proje’de 13’üncü kadını ise sanatçı Gülseven Medar temsil ediyor. 12 kadının yürüttüğü ritüelin sonunda 12’yi birlemek için ritüele katılan Medar, bir süre 12 kadınla birlikte ritüeli yürüttükten sonra çerağla birlite 12’yi sırlıyor.
Söylencelerin en eskilerinden olan ve bir tarafı kadın bir tarafı yılan olarak tasvir edilen şahmaran ise vücudunda bilgeliği, zehri ve şifayı barındırıyor. Proje, kadının yok olan dergah geleneğinde kendini yeniden yaratması olarak anlam buluyor.
LOKMALAR VE NİYAZLAR PAY EDİLİYOR
Bir buçuk yıldır projenin provalarını sürdüren Bedestan Müzik Topluluğu çalıştıkları 20’den fazla eserden 16’sının canlı performansını gerçekleştirdi. Proje için popüler olan deyişler yerine unutulmaya yüz tutmuş deyişleri seçildi.
Etkinlikten önce yapılan lokma sunumunda insanlığın buğdayı keşfettikten sonra buğdayla yaptıkları ilk kutsal yemekler olan kömbe, helva, hedik gibi yiyecekler konuklara ikram edildi.
Sahneye çıkan 12 kadının her biri gök kuşağında bulunan bir renkte elbise giyerek gök kuşağının bir rengini temsil ediyor.
Anlatıcı rolünü üstlenen Bülent Çatalkaya, şahmaran mitinden başlayarak Nuh tufanının ardından hayatın yeniden canlanması ve çoban Munzur’un hikayesini anlattı.
PİRHA/İSTANBUL
Yoruma kapalı.