PİRHA-İnsanlardan sağlık hizmeti adı altında haksız yere ücret alındığını söyleyen Avukat Hasan Güler, “Alınan ücretler çok fahiş boyutları bulabiliyor ve bunların alınması normalde yasal değil. İstenen ücretleri ödemiş olan kişiler varsa da normal zaman aşımı süresi içerisinde kalmak koşulu ile bunları Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurarak iadesini isteyebilirler veya Tüketici Mahkemeleri’ne dava açabilirler” dedi.
Dersim’de sağlık hizmetlerine erişim, sağlık hizmeti adı altında halktan alınan ücretlerin yasallığını, insanların kendi haklarını bilmesi ve hastanelerde Kürtçe tercüman olmaması konularına ilişkin Avukat Hasan Güler ile konuştuk.
“SAĞLIK HİZMETİ ADI ALTINDA ALINAN ÜCRETLER YASAL DEĞİL”
PİRHA-İnsanlardan sağlık hizmeti adı altında haksız yere alınan ücretler konusunda ne düşünüyorsunuz, neler yapılmalı?
HASAN GÜLER: Maalesef sağlık hizmetlerine erişim konusunda çok fazla çeşitliliğe sahip olan bir il değil. Doğal olarak pek çok açıdan çevre illerde bulunan hastanelerde sağlık hizmeti almak durumunda kalınıyor. İnsanlardan haksız yere alınan sağlık hizmeti adı altında ücretler söz konusu, insanlar kendi haklarını bilirlerse bu yasal olmayan durumun önüne geçebilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sağlık uygulama tebliği her sene aktüel bir şekilde yinelenerek yayımlanır ve uygulama tebliğinde yer alan düzenlemeler kapsamında kişilerden hiçbir surette ilave ek bir ücret alınmayacak olan alanlar belirlenmiştir.
Tunceli’de geçen yıllara varana kadar bir anjiyo hizmeti sunulamıyordu maalesef doğal olarak kalp krizi geçiren bütün hastalar istisnasız bir şekilde Elazığ’a naklediliyordu. Elâzığ’da özel hastanelere götürülen bu insanların tamamından, yapılan hizmet karşılığında çok fahiş fiyatlar alınabiliyordu ilave ek ücret olarak ve bunların hiçbirisinin yasal bir zemini maalesef yok.
İnsanlar kalp krizi nedeniyle Elâzığ’a nakil edildiği zaman hemen acil durum kapsamında kendisine anjiyo uygulaması yapılıyor Anjiyo uygulaması sonucunda stent veya balonla damarlar açılıyor. Bu süreç içerisinde yapılan, takılan bu stent miktarına göre ve takılan balona göre kişiden farklı ücretler talep ediliyor. Bu ücretler günümüz şartlarında bazen çok fahiş boyutları bulabiliyor. Sağlık hizmeti altında alınan ücretler normalde yasal değil, istenen ücretleri ödemiş olan kişiler varsa da normal zaman aşımı süresi içerisinde kalmak koşulu ile bunları Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurarak iadesini isteyebilirler veya Tüketici Mahkemeleri’ne dava açabilirler.
“İNSANLAR HAKLARIR KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRİLMELİ”
-Dersim’e sağlık açısından yeterli yatırım yapılmıyor. İnsanların kendi hakları hakkında bilgi sahibi olması için neler yapılmalı?
İlimiz maalesef oldukça fazla göç veren iller arasında. O yüzden devlet kişi başına düşen düzenlemeler bazında 1 metre kare alanda kaç kişi oturuyor hesabı yapıyor ve nüfus yoğunluğuna bağlı olarak hizmetlerin getirilmesi zorlaşabiliyor. Fakat buna rağmen bizim olmazsa olmaz dediğimiz kriterler vardır. Bunların minimum düzeyde dahi olsa muhakkak verilmesi karşılanması gerekiyor. Bunlar olmadığı zaman asıl bilinçlendirmenin yapılması ve vatandaşların bu bilgilerle donatılması çok önemli. Kişi kendi hakkının farkında değilse o hakkın varlığının ona bir faydası olmuyor, bu hali ile o hak bir yerde duruyor. Belki yasalarda var ama çoğu insan bundan habersiz olduğu için gidip fazladan ek ücret ödemek zorunda kalıyor ama insanlar bu konuda bilinçlendirilebilir.
“HERKESİN SAĞLIK HİZMETLERİNDEN EŞİT KOŞULLARDA FAYDALANMA HAKKI VAR”
-Hastanede bütün diller için tercüman var ama Kürtçe için bir tercüman yok, bu konuda yurttaşlar neler yapmalı?
Sosyal devlet olma ilkesi gereği her bireyin sunulmuş olan bütün sağlık hizmetlerinden eşit koşullarda faydalanma hakkı var. Yani bu kapsamda değerlendirildiğinde kişiler eğer ki ana dillerinin oluşturduğu handikap sonucu bu hizmetlerden yeteri kadar faydalanamayacaklarsa bunu doğuran sebeplerin ortadan kaldırılması gerekiyor. Bunun arkasında politik olarak da bir talebin olması gerekiyor ve halktan da böyle bir talebin somut bir şekilde vücut bulup iletilmesi gerekiyor. Yeterli bilinç düzeyine ulaşmamış ve böyle haklarından haberi olmayan vatandaşlarımızdan bunu talep etmesini beklemek zaten mümkün değil. Bu açıdan bu tür bilgilendirmeler çok önemli. İnsanlara bunların kendilerinin bir hakkı olduğunu anlatmak ve onların bunu anlamasını kavramasını sağlamak bu açıdan çok önemli. Çünkü hak var fakat kişide bu bilinç oluşmamışsa ve bundan dolayı kullanılmıyorsa var olan hakkın da çok fazla bir önemi kalmıyor. Sonuçta bu pratikte uygulama alanı bulmuyor. Bu şekli ile ana dilinde sağlık hizmeti de bu konu kapsamda değerlendirilecek bir durum.
PİRHA/DERSİM
Yoruma kapalı.