PİRHA- Söküm için Aliağa’ya getirilen üç İtalyan denizaltısının bugün Ege Çelik’e ait söküm tesisine ulaşması bekleniyor. Asbest ve zehirli kimyasallar taşıyan denizaltılar için ÇED yapılmadı.
İtalya’dan 9 Nisan’da yola çıkarılan İtalyan donanmasına ait üç denizaltının bugün Aliağa’da bulunan Ege Çelik’e ait gemi söküm tesisine gelmesi bekleniyor. Üç denizaltıyı çekerek Türkiye kıyılarına getiren taşıyıcı gemi, seyrüsefer haritalarına göre dün saat 13.30 sıralarında Yunanistan’ın Neapoli kenti açıklarında bulunuyordu. Tümü 70’li yıllarda inşa edilen ve yüksek oranda asbest içerdikleri bilinen üç denizaltının bugün sabah saatlerinde Aliağa’da olması planlanmıştı. Söküm ihalesini alan Ege Çelik’in aynı ihale kapsamında kırımını gerçekleştireceği iki firkateyn ve iki devriye gemisi ise daha önce Aliağa’ya ulaşmıştı. Sökümü yapılacak tüm gemilerin yüksek miktarda asbest ve başka zehirli kimyasal maddeler taşıdığı belirtiliyor.
Uzmanlar, bu tür gemilerde asbestin yanı sıra arsenik, kurşun ve diğer ağır metaller ile çeşitli zehirli kimyasallar bulunduğuna dikkat çekerek, gemi sintinelerinden çıkan petrol bazlı katı ve sıvı atıkların da kıyı kirliliğine etkisini hatırlatıyor.
İtalyan donanmasına ait üç denizaltı, Carlo Fecia di Cossato, Leonardo da Vinci ve Guglielmo Marconi 9 Nisan günü İtalya’nın Tino Adası’nda bir taşıyıcı gemiye yüklenerek Türkiye’ye doğru yola çıktı. İtalyan Deniz Kuvvetleri’ne 1979 ve 1981 yılları arasında teslim edilen üç muharip denizaltının yanı sıra dört askeri gemi de aynı kapsamda Türkiye kıyılarına getirildi. Yedi gemiyi kapsayan ihaleyi Ege Çelik şirketi 1,7 milyon avroluk teklifiyle kazanmıştı. Ege Çelik İzmir Aliağa’daki tersanesinde asbest yüklü bu gemilerin sökümüne girişecek.
GEMİ SÖKÜM PLATFORMU VE GREENPEACE’DEN TEPKİ
Greenpeace İtalya ve NGO (Gemi Söküm Platformu), İtalyan Donanmasına ait gemilerin Aliağa’da çevresel etki değerlendirmesi yapılmadan sökülecek olmasına tepki gösterdi. Yapılan ortak açıklamada; İtalyan Savunma Bakanlığı’nın, gemi sökümünü teslimat tamamlanırken rapor etmesinin kabul edilemez olduğu vurgulandı.
Açıklamada, NGO tarafından Aralık 2023’te hazırlanan rapor hatırlatılarak, Aliağa’daki geri dönüşüm tersanelerinin çevresel etki değerlendirmesi gerekliliklerinden muaf olduğu ve yüksek düzeyde hava, toprak, su kirliliğinin yanı sıra asbest yönetimi ve işçi sağlığı ve güvenliği konusunda ciddi düzensizliklere sahip olduğu bilgisine yer verildi.
ALİAĞA GEMİ SÖKÜMÜNDE DÖRDÜNCÜ SIRADA
Aliağa, asbest başta olmak üzere çevreye verdiği zarar ile tartışılan gemi sökümünde Hindistan, Pakistan ve Bangladeş’in ardından dördüncü sırada bulunuyor. En son Aliağa’daki söküm merkezine Fransız bandıralı tehlikeli atık ve asbest yüklü Raymond Croze gemisi getirilmişti. Tepkiler nedeniyle Aliağa açıklarında bekletilen ölüm gemisi daha sonra söküm tesislerine alınmıştı.
Brezilya’nın emekli ettiği savaş gemisi Sao Paulo da başka ülkeler kabul etmediği için Aliağa’da sökülmek istenmişti. Norveç firması Grieg Green Sao Paulo’da 9 ton asbest olduğunu iddia etmişti. 2010 yılında sökümü tamamlanan Sao Paulo’nun ikizi Clemenceau gemisinin söküm öncesi hazırlanan raporunda ise 760 tonu asbest olmak üzere 1300 ton tehlikeli zararlı kimyasal madde tespit edildiği belirtilmişti. İzmirlilerin yoğun tepkisi üzerine uçak gemisi Atlantik Okyanusu’nda batırılmıştı.
ALİAĞA’DA 5 YILDA 241 TON ASBEST BERTARAF EDİLDİ
22 gemi söküm tesisi bulunan Aliağa’da son 5 yılda 714 gemi sökümü yapıldı. Bu gemilerden çıkan 241 ton asbest Aliağa’da bertaraf edildi. Aliağa’da gemi söküm işi yapan 22 tesisin yalnızca 8’i AB normlarına uygun söküm işlemi gerçekleştiriyor.
Gemi söküm tesisleri, hurda gemilerin sökümü sürecinde yaşanan kirlilik, iş cinayetleri, özellikle Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansının (IARC) kanserojen maddeler listesinde “kesin kanserojen” tanımlaması ile 1. grupta yer alan asbest ve tehlikeli maddeler ile gündeme geliyor.
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.