PİRHA – Şah Ahmet Sultan Ocağı dedelerinden Mehmet Turan, Alevi inancındaki “Yol bir, Sürek bin bir” anlayışını anlattı. Toplumların gelenek ve düşüncelerinin yörelerine göre şekil aldığına işaret eden Turan, “İnsanların erkanları farklı olsa dahi varmak istedikleri kök aynıdır. Yani kök birdir ama sürek, dal, kol bin birdir” dedi. Turan ekledi: Alevilik kendisine özgü bir inanç ise Aleviler hiçbir zaman Müslüman, Hristiyan anlayışın içinde değildir.
Şah Ahmet Sultan Ocağı Yol hizmetkârı Mehmet Turan, Alevilik inancında “Yol bir, Sürek bin bir” sözünün ne anlam ifade ettiğini yorumladı. Aleviliğin, Anadolu coğrafyası için temel kültür niteliği taşıdığını belirten Mehmet Turan Dede, Yol inancını ‘Ağaç, dal ve kök’ metaforu üzerinden tarif etti.
“ERKANLAR FARKLI OLABİLİR AMA ULAŞMAK İSTENİLEN YER TEK”
Alevi dünyasının tümünde yürütülen Yol’un tek olduğunu belirten Mehmet Turan Dede, süreklerin ise çeşitlilik gösterebileceğini söyleyerek şunları aktardı:
“Yol bir, Yol kesinlikle ve kesinlikle tek. Alevi Bektaşi Kızılbaş yolunda giden bütün insanların bir tek amacı var. Ulaşmak istedikleri İnsan-i Kâmil yolu. Ama Sürek bin bir. Ne demek sürek bin bir? O yolda giden bütün insanların kendi ocaklarından, kendi anlayışlarından o yola varışları bir anlamına geliyor. Şöyle düşünün: Bizler mevcut bir ağacı sadece ağaç gibi görüyoruz. Ağacın bin bir dalı var. Her dalın ince ve kalın kolları var. Ama hepsi toplanıyor ve hepsinin toplandığı yer kökte buluşup o kökten bir yere gidiyor. Bu şekilde anladığımızda Anadolu’nun ana kültürü olan Aleviliğin, Anadolu’nun dışına da taşmış olan insanlar Avrupa’da, büyük şehirlerin pek çok yerinde ve dünyanın pek çok ülkesinde halen bu Yol anlayışını kendilerine özgü bildikleri çizgilerle yürütmeye çalışıyorlar. Her birinin belki düşünceleri, yemekleri, semahları farklı. Yol’a erkan olarak baktıkları çizgi farklı ama sonunda ulaşmak istedikleri yer tek. Nedir o? Hakk ile hak olma anlayışında Hakk’ın özüne ermek; yani varoluş anlayışına gitmek. Biz bunu bu şekilde anladığımızdan Anadolu’nun ve dünyanın pek çok yerindeki Alevi canların her türlü düşünce ve yollarından aldığı düsturlarla varmak istedikleri anlayışı bir yola varmaya çalışan düşünce olarak görüyor ve diyoruz ki bizim yolumuzda Yol birdir. Yani kök birdir ama Sürek, dal, kol bin birdir.”
“ALEVİLER HİÇBİR ZAMAN MÜSLÜMAN ANLAYIŞININ İÇİNDE DEĞİLDİR”
Mehmet Turan Dede, Alevi inancında gidilecek tek Yol’un Alevi düşünce ve felsefesine aykırı olmaması gerektiğinin altını çizdi. Aleviliğin “kendi özünü kendisinde bulan” bir inanç olduğunu söyleyen Mehmet Turan Dede şu cümlelerle devam etti:
“Bazı yerlerde şöyle anlaşılıyor: Biz istediğimiz yoldan gideriz efendim. Bu ne demektir? Aleviliğin insanlığı güzelliğe götürmeye çalışan yolu tektir. Yani kökü tekdir. O kök mutlaka toprakla buluştuğunda bütün dünya ile buluşur. Ama dalları ve budakları farklı çiçekler açan ağaçlar gibi değildir. Değişik dalları değişik kolları olabilir.
Bütün insanların, değişik adet, gelenek ve düşünceleri yörelerine göre şekil alıyor olsa bile; yiyecekleri, aşları değişik olsa dahi varmak istedikleri kök aynıdır. Alevilikteki Yol bir, Sürek bin bir anlayışı budur. Yoksa gel bir ‘Ben hem Hristiyan olurum hem Alevi olurum hem İslam olurum hem Alevi olurum hem Budist olurum; yok böyle bir şey. Alevilik kendi özünü kendisinde bulan ve bütün insanların aynı yolda gittiği çizginin adıdır. ‘Hristiyan’ım’ eyvallah… Yolu kendisine özgüdür, ibadeti kilise anlayışıdır.
‘Müslümanım’ eyvallah… İbadet yeri camidir. Camide beş vakit namazını kılar ve kendisine göre ibadet yapar. Hiçbir şekilde bir Hristiyan, bir Müslüman, bir Budist’in ‘benim inancım Alevilikle şöyle buluşur, şöyle birleşir’ deme hakkına sahip değildir. Bunu hiç kimse unutmasın. Bilhassa Aleviler unutmasın. Alevilik kendisine özgü bir inanç ise Aleviler hiçbir zaman Müslüman anlayışının içinde değildir, Hristiyan anlayışın içinde değildir, başka İsevi, Musevi ve İbrahim’i dinlerin içinde de değildir. Çünkü kendisine özgü olup yollarını kendileri yürütürler. Bu gerçeği bütün insanların anlaması lazım. Alevilik vardır, Aleviler vardır, Alevilik haktır. Aşk ile…”
Cebrail ARSLAN/ANTALYA
Yoruma kapalı.