PİRHA- Alevilerin 2020 yılında da hakları gasp edildi, talepleri yerine getirilmedi. Alevi toplumunun demokrasi, eşit yurttaşlık, inanç özgürlüğü talebi görmezden gelindi, Aleviler 2020’de de inancını yaşamaya ve haklarını talep etmeye devam etti. Ayrımcılık, nefret dili, fiziki saldırılarının olduğu bir yıl geride kalırken, bu fiillere karşı yargı da Alevileri görmezden geldi, ya da aklayan kararlar verdi. Koronavirüs salgını ise bir çok kesimi etkilediği gibi Alevileri de etkilerken, cemevlerinde hizmetler sınırlı gerçekleştirildi.
2021’e girerken, 2020’nin Aleviler açısından öne çıkan gelişmelerini ve olaylarını derledik.
2020 yılının panoramasını çıkardığımızda Alevilere yönelik geçen yılları aratmayan baskılar bu yıl da devam etti. Alevi toplumunun demokrasi talebi, eşit yurttaşlık, inanç özgürlüğü talebi, anadilde inanç ve eğitim özgürlüğü, zorunlu din derslerinin kaldırılması, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kapatılması, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi, inanç merkezleri ve kutsal mekanlarına dokunulmaması gibi temel talepleri bu yıl da karşılık bulmazken, Alevilere, cemevlerine ve kutsallarına yönelik saldırılarda artış gözlendi.
Alevilerin evlerinin işaretlenmesi, asimilasyon politikaları, nefret söylemleri, doğa ve inancın tahrip edilmesi, yasaklar, gözaltı ve tutuklamalarla gerçekleşen hak ihlalleri yine gündemden düşmezken, baskı ve ötekileştirme de devam etti.
Cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesine dönük yargı kararları ve talepler karşılık bulmayıp, görmezden gelinirken, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri cemevlerinin inanç merkezleri olduğuna dair imar planlarında işaretlemesine dönük girişimlerde bulunurken, İstanbul’da bu girişim AKP ve MHP’nin oylarıyla reddedildi.
Alevilerin inanç merkezleri ve kutsal mekanlarına bu yıl da yoğun bir saldırı oldu. Dersim’de bulunan Munzur ziyaretgahına dönük peyzaj projesi adı altında yok etme çalışması yıl içinde başlatılırken, inanç önderlerinin, Alevi kurumlarının ve Dersimlilerin karşı çıktığı çalışmalarda sona gelindi.
Alevi yurttaşlar önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da tehdit altındaydı. Alevi oldukları için yurttaşlar işkence görürken, duvarlarında nefret içerikli yazılar eksik olmadı.
Koronavirüs pandemisinin hayatımıza girdiği Mart ayından itibaren salgının Aleviler ve kurumlarına da yansıması oldu. Birçok Alevi canın yanı sıra Alevi kurum başkanları, yol evlatları, ömrünü Alevi mücadelesine adamış bazı isimler aramızdan ayrıldı.
Alevi kadınlar, kadınların sorunları başta olmak üzere birçok konuda seslerini yükseltti. Gülistan Doku’nun bulunması için birçok açıklama, eylem, ve sosyal medya üzerinden kampanyalar düzenlendi.
TÜRKİYE AİHM KARARLARINI BU YIL DA UYGULAMADI; ALEVİLER ZORUNLU DİN DERSİ KALDIRILSIN, CEMEVLERİ İBADETHANE OLARAK KABUL EDİLSİN DEMEYE DEVAM ETTİ
*Alevilerin zorunlu din derslerinin kaldırılması ve cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi konusundaki başvurusunu AİHM 2014 yılında haklı bularak cami, kilise ve sinagogların yararlandığı hakların cemevleri için de geçerli olduğuna hükmederek Türkiye’nin suçlu olduğunu ifade etmişti.
Kararın uygulanmaması üzerine Avrupa Konseyi, Türkiye’ye 2020 Haziran ayına kadar bu sorunların nasıl çözüleceği konusunda kapsamlı bir eylem planının hazırlaması ve bunun bir takvime bağlanması için mühlet verdi. Sürenin dolmasına karşın herhangi bir gelişme yaşanmazken, Avrupa Konseyi’nin ne yapacağına dair belirsizlik ise devam ediyor.
İSTANBUL VE İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE CEMEVİ OYLAMALARI
Buna karşın yıl içinde yerel yönetimlerde cemevleri hareketliliği yaşandı. İstanbul’daki cemevlerinin imar planlarına ibadethane olarak işlenmesine dair önerge İBB Meclisi’nde oylandı. Önerge, AKP ve MHP’nin oylarıyla reddedildi. Cemevlerinin temizlik vb. hizmetlerinin belediye bütçesinden karşılanması maddesi kabul edildi.
*İzmir Büyükşehir Belediye Meclisin de ise, il genelindeki 7 cemevinin imar planlarına ibadet alanı olarak işlenmesi kararı aldı. Karar oy çokluğuyla alındı. Cemevlerinin imar planlarına ibadet alanı olarak işlenmesinin kamu vicdanıyla ilgili olduğunu ifade eden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, bunun herhangi bir kamu otoritesi tarafından geri çevrilemeyeceğini belirtirken, Bornova Belediyesi Başkanı Dr. Mustafa İduğ, cemevlerinin ibadethane sayılması yönünde Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı kararla eşzamanlı olarak ilçede de hayata geçirileceğini söyledi.
DATÇA BELEDİYESİ’NDE CEMEVİ İBADETHANE OLARAK KABUL EDİLDİ
*Datça Belediye Başkanlığının Mart ayı Belediye Meclis toplantısında ise cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi teklifi oy birliğiyle kabul edildi.
KONAK’TA VE HANEDAN’DA CEMEVLERİ HİZMETE AÇILACAK
*İzmir’in Konak ilçesindeki Ferahlı Mahallesi’nde, 3 bin 513 metrekare alan üzerinde inşa edilmesi planlanan 4 katlı cemevi projesinde son aşamaya gelinirken, Adana’nın Seyhan ilçesinde devam eden ve yapımını Seyhan Belediyesi’nin üstlendiği Hanedan Cemevi de 2021 yılının başında hizmete girecek.
GÖKÇEADA’DA İMECE USULÜYLE CEMEVİ
*Gökçeada’da üç yıldır imece usulüyle bir cemevi yapılıyor. Kaba inşaatı biten cemevinin ince işleri yapılmaya başlandı. Gökçeada Cemevi Başkanı Hayrettin Altuncevahir, cemevinin toplam 800 metrekare büyüklükte olduğunu kaydetti.
MALTEPE BELEDİYESİ İLE CEMEVİ ARASINDA GERGİNLİK
*Maltepe Cemevi Derneği ile Maltepe Belediyesi arasında yaşanan cemevi sorunu yıl boyunca devam etti. Maltepe Cemevi Derneği Başkanı Erdinç Yılmaz, “Belediyelerin artık cemevlerinden ellerini çekmesini istiyoruz, çünkü hiçbir belediyenin cemevini yönetmeye hakkı yok” derken, Maltepe Belediyesi yazılı bir açıklama yapıp, cemevi yönetiminin binayı işgal ettiğini iddia ederek, “Yıllardır verilen emek ve inanca yaraşır bir kültür merkezi inşaatımızı tamamlayıp, söz verdiğimiz gibi Maltepe halkına anahtar teslim armağan edeceğiz” dedi.
MECLİS’TE 2002 YILINDA VERİLEN CEMEVLERİ İLE İLGİLİ KANUN TEKLİFİ BU YIL DA GÖRÜŞÜLMEDİ
*TBMM’de ise durum farklı değil. Meclis’te 2002 yılından beri verilen cemevleri ile ilgili kanun teklifleri görüşülmüyor. Meclis, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ile Yargıtay’ın “ibadethanedir” kararlarına karşın cemevlerini ibadethane olarak kabul etmiyor. 91 kanun teklifinin Meclis Başkanlığı’na sunulduğu ve hiçbirinin ilgili komisyonda ve genel kurulda görüşülmediği tekliflerin 69’u geçerliliğini yitirdi, 22’si ise hâlâ görüşülmeyi bekliyor.
ZORUNLU DİN DERSLERİ
*Geçmiş yıllarda Türkiye’nin birçok ilinde Alevi toplumu ve örgütleri zorunlu din derslerine karşı her eğitim-öğretim yılının ilk gününde açıklamalar yapıp, “zorunlu din dersleri kaldırılsın” derken, bu yıl pandemi nedeniyle sosyal medya üzerinden tepkilerini dile getirdi.
Alevi kadınların öncülüğünde yeni eğitim öğretim dönemine ilişkin, #ZorunluDinDersleriKaldırılsın diyen on binlerce yurttaş tepkilerini sosyal medya üzerinden paylaşırken, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Ataşehir Şubesi yöneticileri ve üyelerinin, Necatibey İlkokulu önünde yapmak istediği basın açıklaması ise polis engeline takıldı. Bu nedenle cemevi önünde açıklama yapan Şube Başkanı Gülsev Kaya, “Zorunlu din dersi kaldırılsın, mahkeme kararları uygulansın. Aleviler olarak taleplerimiz kabul edilinceye kadar hak mücadelemiz sürecektir” dedi.
*Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 2014 yılında yapılan ve 6 yıldır devam eden zorunlu din dersine ilişkin muafiyet başvurusunu görüşmek üzere Mart’ta toplandı. Zorunlu din dersinin din özgürlüğünün ihlali olduğu gerekçesiyle yapılan bireysel başvuruyu değerlendiren AYM Genel Kurulu, 6 yıldır devam eden uzun yargılama sürecine ilişkin de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarına ilişkin kararını ileri bir tarihte yeniden görüşmek üzere erteledi.
ALEVİLERE VE YAŞAM ALANLARINA DÖNÜK SALDIRI, TEHDİT, ASİMİLASYON, GÖÇERTME VE AYRIMCI POLİTİKALAR BU YIL DA DEVAM ETTİ
*Alevilerin inanç merkezleri ve kutsal mekanlarına bu yıl da yoğun bir saldırı oldu. Dersim’de bulunan Munzur ziyaretgahına dönük peyzaj projesi adı altında yok etme çalışması yıl içinde başlatılırken, inanç önderlerinin, Alevi kurumlarının ve Dersimlilerin karşı çıktığı çalışmalarda sona gelindi. Alevi yurttaşlarda önceki yıllarda olduğu gibi bu yılda tehdit altındaydı. Alevi oldukları için yurttaşlar işkence görürken, duvarlarında nefret içerikli yazılar eksik olmadı.
*Dersim’de Alevilerin kutsalı Munzur Gözeleri’ne peyzaj projesi adı altındaki çalışmalar, tepkilere rağmen başlatıldı. Munzur Gözeleri’nde yapılaşmaya yol açacak olan peyzaj çalışmalarında tepkilere rağmen ağır iş makinaları kullanılırken, “Doğallığını bozmayacağız” denilen gözelere beton ve mermer döşendi.
Alevi kurumları ve Dersimliler yaptıkları eylemlerle ‘Kutsala Müdahale’ olarak tanımladıkları çalışmaya karşı çıktı. DAD Yöneticileri, önce Munzur Gözeleri’ne daha sonra Düzgün Baba’ya yalın ayak yürürken, Alevi kurumları, sivil toplum örgütleri, Alevi ocakları ve Dersim halkı Munzur Gözelerinde bir araya gelerek “Kutsalıma dokunma” dedi. Projeye tepki gösterenlere ise Ovacık Cumhuriyet Başsavcılığı, valilik kararını gerekçe göstererek soruşturma başlattı.
DERSİM’DE TARİKAT ÖRGÜTLENMESİ
*Dersim Araştırmaları Merkezi (DAM) Dersim’de tarikatların örgütlenmesine dair yaptığı saha çalışmasının yankıları oldu. DAM, “Tarikatların Dersim çıkarması ciddiye alınmalı ve sıradan bir gelişme olarak görülmemelidir. Tez elden kurumlarımız halkı uyarmalı ve tarikatlara karşı bilgilendirme çalışmaları yapmalıdırlar” çağrısında bulunurken, Alevi kurum temsilcileri, yol evlatları, yazarlar ve yurttaşlar tarikat yapılanmalarına karşı duyarlılık çağrısında bulundu.
DERSİM İSMİNE YASAKLAMA
*Dersim Tarih Kültür Vakfı’nın kuruluşu için yapılan başvuru Tunceli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme tarafından, Dersim ve Alevi tarihi ile ilgili araştırma çalışmalarının desteklenmesinin milli birliğe aykırı olacağını öne sürülürken, başta Dersimliler olmak üzere birçok kesimden mahkeme kararına tepki gösterilirken, “Dersim bizim hafızamızdır” denildi.
NEFRET SÖYLEMLERİ
*Alevilere yönelik nefret söylemine her gün bir yenisi daha eklendi. Alevi bir esnafa dönük nefret söyleminin ardından, İstanbul Pendik’te de Alevilerin yaşadığı apartmanın duvarına “Alevilere ölüm” yazılarak, çarpı işareti konuldu. Mersin’de ise Alevi esnaf Umut Kaya’nın yaşadığı ayrımcılık sosyal medyada gündem oldu. Sakatat ürünleri üzerine işyeri olan esnaf, bir müşterisi tarafından arandığını ve ayrımcı dille karşı karşıya kaldığını belirtti. İnancından dolayı ayrımcılığa uğramasının kabul edilemeyeceğini ifade eden esnaf Kaya, yaşadıklarına tepki gösterdi.
*İzmir’in Menemen ilçesinde 4 Şubat 2020 tarihinde, Suriyeli hamile kadın Manar Alahmed ve 5 yaşındaki oğlu Muhammed’in öldürülmesinden sorumlu tutularak gözaltına alınıp tutuklanan Dersimli baba ve iki oğlunun suçsuz oldukları ortaya çıktı. Gerçek suçlunun ortaya çıkması üzerine serbest kalan Elkatmış ailesinin Alevi oldukları için işkence gördükleri ve tutuklandıkları belirtildi. Büyük bir travma yaşadıklarını ve psikolog desteğinde yaşama tutunduklarını belirten aile, işkenceci polisler ve beraat kararını vermemek için direnen savcı hakkında hukuki mücadele vereceklerini kaydettiler.
SİVAS DAVASI
*Zaman aşımına uğrayan Sivas Katliamı davasında dosyası ayrılan üç firari sanığın yargılandığı davanın duruşmasına Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Mahkeme, sanıklar hakkında yakalama kararının devamına, 2 sanığın Hollanda’dan istenmesine, Doğu Perinçek ve Ahmet Nesin’in dinlenmesine yer olmadığına karar vererek, duruşmayı 20 Ocak’a erteledi.
SİVAS KATLİAMI SANIĞI SERBEST BIRAKILDI
*Cumhurbaşkanı Erdoğan, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası bulunan Ahmet Turan Kılıç’ın cezasını kaldırdı. Turan, 35 kişinin katledildiği Madımak Katliamı’ndan ceza almıştı. Ahmet Turan Kılıç’ın cezasını kaldırmasına tepki gösteren Alevi kurumları, yol evlatları, Madımak Katliamında yaşamını yitirenlerin aileleri, devletin 27 yıllık adaletsizliğe devam ettiğini söyleyerek, ‘Madımak, milyonlarca Alevinin kırmızı çizgisidir’ dedi. Sivas Katliamı’nda yaşamını yitiren canların aileleri, TBMM’de basın toplantısı yaptı. Konuşmalarda, “Biz ne yakanları ne de onları aklayanları unutacağız, affedeceğiz. Bunun hesabını soracağız” denildi.
ALEVİ KÖYLERİNE CAMİ
Alevi köylerine cami yapma politikaları sürüyor. Bu kez cami yapılmak istenen köy Sivas’ın Şarkışla İlçesine bağlı Hardal. Köydeki eski bir konak, Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredildi ve şimdi de cami olarak restore edilip ibadete açılmak isteniyor. Alevi Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Celal Fırat, bu girişime tepki gösterirken, HBVAKV Genel Başkanı Ercan Geçmez “Cami isteyin ki hizmet getirelim anlayışı halen sürüyor” dedi.
PSAKD ÖREN ŞUBE BAŞKANINA GÖZALTI
*Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD )Malatya Ören Şube Başkanı Mazlum Köse, gözaltına alındı. Köse, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
KESTEL CEMEVİNE NEFRET YAZILARI
*Kestel Hacı Bektaş Veli Derneği ve Cemevinin merdivenlerine yaklaşık 3 yıl önce sprey boyayla nefret yazıları yazan K.D., hakim karşısına çıktı. Mahkeme 70 gün hapis cezası verdi ancak ceza para cezasına çevrildi. Ancak cemevi avukatları karara itiraz edecek.
GAZİ CEMEVİNE POLİS SALDIRISI
*Grup Yorum üyesi İbrahim Gökçek’in cenaze erkanının yürütüldüğü Gazi Cemevi etrafında bekleyen ve gelenlere polis müdahale etti ve cemevi içine de gaz attı. Yaşananlara karşı dayanışma ziyareti HDP’li vekiller ile gerçekleştiren HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan “Alevi yurttaşlarımızın iradesine büyük bir saygısızlık yapılarak, buraya saldırı gerçekleşmiş, İbrahim Gökçek’in cenazesi kaçırılmış, Kayseri’ye götürülürken bile kemikleri sızlatılmış, Alevi yurttaşlarımıza bir azap çektirilmiştir” dedi.
ALEVİ SANATÇILARA TEHDİTLER
*Sosyal medya üzerinden linç kampanyası yürütülüp ölümle tehdit edilen Ferhat Tunç, Pınar Aydınlar ve Gökhan Yavuzel, ortak bir bildiri yayınladı. Bildiride “Sosyal Medya’da çeşitli isim ve gruplarla şahsımıza gönderilen silah resimleri, sindirmeye yönelik mesajlar ve ölüm tehditleriyle bizi yıldıracağını zanneden güruhlar çok iyi bilsin ki, bir adım bile geri atmıyoruz. Çünkü biz, “dönen dönsün, ben dönmem yolumdan” diyen Pir Sultan’ın izinden yürüyenleriz” denildi.
KOYUNBABA DERGAHIIN CAMİYE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
*Çorum’un Osmancık İlçesi’nde bulunan ve camiye dönüştürülen Koyunbaba Dergahı için yapılan temyiz kararı Danıştay tarafından reddedildi. Karara tepki gösteren HBVAKV Çorum Şube Başkanı Aksoy, “26 caminin ve bir o kadar da kuran kursunun olduğu bir bölgede bir tek Alevilere ait Koyunbaba Dergahı’nın dahi Aleviler tarafından kullanılmasına tahammülleri yok” dedi. Avukat Doğan Öksüz de davanın takipçisi olacaklarını belirterek, AHİM’e kadar gideceklerini söyledi.
ALEVİ ANITINA SALDIRI
*Avustralya Alevi Bektaşi Federasyonu ve Moreland Belediyesi AFA ile ortak bir proje olarak yapılan Alevi Anıtına kimliği henüz bilinmeyen kişi veya kişilerce bir saldırı düzenlendi. Saldırıda anıt kırılarak dağıtıldı.
SULTANBEYLİ CEMEVİNE SALDIRI
*İstanbul’da Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Sultanbeyli Cemevinin gece saatlerinde kapılarını kırarak içeri giren saldırgan ya da saldırganlar yerlere çarpı işareti yaparak, ‘Bitmedi’ yazısı yazdı.
ALEVİ HASTAYA NEFRET SÖYLEMİ VE DAVA
*İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde kendisine tedavi için gelen hastaya nereli olduğunu sorduktan sonra “Aleviler Cemevi’nde dansöz oynatıyor. Şarap içiyor, buralar cümbüş evidir. Böyle bir din mi olur? Hepsi teröristtir. Aleviler ve Kürtler DHKP-C ve PKK’lıdır. Alevilerin hepsi teröristtir” diyen Prof. Dr. A.Ş.D.’ye dava açıldı. Mahkemede, inancına dönük nefret söylemine maruz kaldığını söyleyen Kartal “Yasal hakkımı kullanarak dava ettim” dedi. Demirel ise savunmasında “Ben Kartal’a söylemedim. Başka bir hastaya söyledim” diye beyanda bulunarak dolaylı itiraf etmiş oldu.
KHK İLE KAPATILAN TV10 ÇALIŞANINA BELGESEL DAVASI
*KHK ile kapatılan, Alevilerin sesi TV10 çalışanlarına yönelik asılsız beyanlarla yargılama süreci devam ediyor. Alevilerle ilgili hazırladığı belgesellerden dolayı hakkında dava açılan TV10 çalışanı Rohat Emekçi’nin İstanbul Çağlayan Adliyesi’ndeki duruşmaları görüldü. Duruşma 12 Ocak tarihine ertelendi.
SURİYE’DEKİ ALEVİ KÖYÜNE IŞİD SALDIRISINI PROTESTOYA DAVA
*2015 yılında Hatay sınırındaki İştebrak köyünde yaşanan Alevi katliamını protesto eden 11 kişiye ceza yağdı. Hatay 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 8 Ekim’de görülen duruşmada Alevi aktivisti ve Karşı Mahalle muhabiri Sezgin Kartal’a “örgüt propagandası” iddiasıyla 18 ay 22 gün ertelemesiz hapis cezası verildi.
ARMUTLU CEMEVİNE POLİS SALDIRISI
*Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Sarıyer Şubesi Armutlu Cemevine polisler baskın gerçekleştirdi, cem ibadetinin yapıldığı yer dahil cemevi tahrip edilirken, İstanbul Sancaktepe’de bulunan Birlik Cemevine giren saldırganlar, cemevindeki tüm eşyaları dağıtıp kaçtı.
ALMANYA’DA ALEVİ MEZARLIĞINA SALDIRI
*Almanya’nın Stuttgart kenti yakınlarında Ludwigsburg mezarlığında bulunan Alevi mezarlarına kimliği belirsiz kişiler saldırdı. Mezarların üzerindeki mumluklar ve semboller kırılarak çöpe atıldı.
AABF BİNASINA IRKÇI YAZILAR
*Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu Genel Merkezi binasına ve aynı cadde de bulunan birçok binaya ve duvarlara ırkçı yazılamalar yapıldı. Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu’nu saldırıya ilişkin yazılı açıklama yaptı. Son yıllarda Almanya ve Avrupa’da ırkçı saldırıların arttığı kaydedilen açıklamada, bu saldırıların ırkçı politikalar sonucu, yabancı düşmanlığının her geçen gün arttığı bir dönemde yapıldığı kaydedildi.
MARL CEMEVİNE SİLAHLI SALDIRI
*Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu’na bağlı olan Marl Cemevine kimliği henüz belirlenemeyen şahıs ve şahıslar tarafından silahlı saldırı yapıldı. Marl Cemevi, sosyal medya üzerinden yazılı bir açıklama yaparak saldırıyı kınadı.
DİN DERSİNDEKİ IRKÇI SÖYLEME “KOVUŞTURMAYA GEREK YOK” KARARI
İstanbul Arnavutköy Cumhuriyet Ortaokulu’nda, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeninin “Alevilerin yemeği yenmez” şeklindeki beyanı sonrası Arnavutköy Cemevi tarafından yapılan şikayet üzerine, Cumhuriyet savcılığının “kovuşturmaya gerek yok” kararı verildi.
HALVORİ GÖZELERİNE OTEL YAPIMI DUYURUSU
*Dersim’in kutsal mekanlarından Halvori Gözeleri’nde otel yapımı olacağı duyuruldu. Duruma tepki gösteren Dersimliler “Doğamıza ve kültürel mirasımıza ticarileştirmeye karşı sahip çıkacağımızı belirtmek istiyoruz” denilirken, “Dersim halkı için tarihsel, inançsal ve kültürel öneme sahip bir alanı turizme açmakla ne amaçlanmaktadır?” diye soruldu.
AYAZAĞA CEMEVİ ÖNÜNDE KORSAN EZAN
*İstanbul Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Sarıyer Şubesi Ayazağa Cemevi önündeki korsan hoparlörlerden yıllar geçmesine karşın yüksek sesle ezan okunmasına hala son verilmedi. Kaymakamlığa iki kez başvuran cemevi yöneticileri bir sonuç alamayınca Valiliğe dilekçe verdi. Ancak hala sonuç alınmış değil. Ne müftülüğün, ne kaymakamlığın müdahale ettiği bu yasa dışı durum karşısında Alevi kurumlarının da kayıtsızlığı sürüyor.
DİYARBAKIR CEMEVİNİN ELEKTRİĞİNİN KESİLMESİ
*Diyarbakır Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’ne bağlı cemevinin elektriği 2018 yılından bu yana kesik. DEDAŞ hakkında Diyarbakır Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi’nde, “İhtiyati Tedbir Talepli” açılan dava hala sonuçlanmadı ve 2021 yılına kaldı.
ABF BAŞKANININ İFADEYE ÇAĞRILMASI
-Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Hüseyin Güzelgül, “Alevi köylerine yardım gitmediği” yönündeki açıklamalarından dolayı “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” gerekçesiyle ifadeye çağrıldı. ABF yaptığı açıklamada durumu kınayarak, “İnsanların sıkıntılarını, yaşadıkları zorlukları ve adaletsizliği dile getirmek suç değildir” dedi.
HOLLANDA’DA CEMEVİNE HAÇ İŞARETİ
*Hollanda Alevi Birlikleri Federasyonu’na bağlı Zwıolle Alevi Kültür Derneği Cemevine kimliği henüz belirlenemeyen kişi veya kişilerce haç işaretleri çizilerek saldırıda bulunuldu.
ALEVİ YURTTAŞA SALDIRI
İstanbul Sarıyer Belediyesi’nde iki yıl önce Aleviliğe ve Alevilere hakaret eden Hasbi Saral adlı şahsa tepki gösteren Alevi genç Erhan Barut 25 Şubat’ta hakim karşısına çıkacak. Saldırgan Saral’ın şikayeti nedeniyle hakkında dava açılan Barut, “Kimse inancıma ve aileme küfür edemez. İnsanı hayata bağlayan iki şey vardır biri inancı diğeri ailesidir” dedi.
ALEVİ WUSVU SPORCUSUNA IRKÇI YAKLAŞIM
*Alevi olduğu için Wushu Federasyonu Başkanvekili Abdurrahman Akyüz tarafından milli takıma alınmadığını söyleyen wushu sporcusu Sadık Pehlivan, Akyüz hakkında savcılığa suç duyurusunda bulundu.
SULTANGAZİ PİR SULTAN ABDAL CEMEVİ DAVASI
*İstanbul’da Sultangazi Pir Sultan Abdal Cemevi için verilen yıkım kararı sonrası imara aykırı cemevi yaptırdığı iddiasıyla 5 yılla yargılanan cemevi başkanı Zeynal Odabaş’ın yargılanmasına devam ediliyor.
AABK KURUCU BAŞKANI ÖKER’E PARA CEZASI
*Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Onursal Başkanı Turgut Öker hakında açılan davanın karar duruşması Kartal’da İstanbul Adliyesi 25. Asliye Ceza Mahkemesi‘nde Adliyesi’nde görüldü. AABK Onursal Başkanı Turgut Öker’e ‘Hitler Yahudiler için ne ifade ediyorsa, Yavuz Sultan Selim de Aleviler için aynı şeyi ifade ediyor’ sözlerinden dolayı 8 bin 500 TL para cezası verildi.
ARMUTLU CEMEVİ BAŞKANINA TAHLİYE
*26 Temmuz 2018’den tutuklanan Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Sarıyer Şube/Armutlu Cemevi Başkanı Zeynep Yıldırım, tahliye oldu.
SANATÇI YILMAZ ÇELİK DAVASI
*8 Aralık 2019 akşamı Dersim’de verdiği konserin ardından gözaltına alınan ve yaklaşık 4 ay tutuklu kaldıktan sonra tahliye olan Sanatçı Yılmaz Çelik’in üçüncü duruşması bugün görüldü. Duruşma, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için 18 Şubat 2021 tarihine ertelendi.
İBB KİTAPÇIĞINDA ALEVİ DEDESİ VE TEPKİLER
*İBB’nin 23 Nisan vesilesiyle çocuklara gönderdiği kitapçığın bir sayfasında din adamları görselinde Alevi dedesinin de yer alması nedeniyle Ekrem İmamoğlu’nun iktidara yakın çevreler ve yandaş medya tarafından hedef alındı. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Aleviliği din olarak takdim edenleri kınıyorum” derken, Alevi kurumları ortak açıklama yaparak, demokrasinin Aleviler için vazgeçilmez bir yaşam tarzı olduğunun altını çizdi.
ZİNİ GEDİĞİ KATLİAMI LANETLENDİ
*Erzincan’da 1938 yılında Zini Gediği’nde topluca kurşuna dizilenlerin anısına 8 Temmuz 2014 tarihinde inşa edilen Zini Gediği Anma-Hatırlama Mekanı kimliği belirlenemeyen kişilerce yıkıldı. Yazılı bir açıklamayla tepki gösteren Zini Gediği İnsiyatifi, “Anma Mekanı’mıza yapılan vahşetin sorumluları kimler ise derhal bulunmasını ve hukuk önünde hesap sorulmasını talep ediyoruz” dedi.
DÜZGÜN BABA ZİYARETGAHI’NA ÜÇ HİLALLİ SALDIRI
*Dersim’in Nazımiye ilçesinde bulunan Düzgün Baba Ziyaretgahı’nda kayalığa üç hilal çizilerek, MHP yazısı yazıldı. Konuya ilişkin konuşan Kureyşan Ocağı’ndan Pir Cemal Can, “Yazılımı görmeden önce 58 plakalı bir araçtan kimliği belirsiz 3 kişinin kuşkulu hareketlerde bulunduğunu belirterek suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi.
SİVAS GANGAL’DA KÖYLERE MADEN OCAKLARI
*Sivas’ın Kangal İlçesine bağlı Pınargözü, Eğricek ve Elkondu köylerinin yanı sıra Bakırtepe Ziyaretgahı’nda da madencilik faaliyetlerinin yapıldığı öğrenildi. Köylüler ise “doğamızı, hayatımızı çaldılar” diyerek tepki gösterdi.
TOKAT GÜZELYAYLA KÖYLÜLERİNDEN AYRIMCILIK TEPKİSİ
*Tokat’ın Niksar ilçesine bağlı olan Alevi yurttaşların yaşadığı Güzelyayla köyünün yoluna 20 yıldır asfalt yapılmıyor. Çevredeki tüm köylerde yol çalışmasının eksiksiz tamamlandığını belirten köy halkı yaşadıkları ayrımcılığa isyan etti.
DAD ADIYAMAN ŞUBE EŞBAŞKANINA TAHLİYE
*Adıyaman’da 5 Haziran sabahı gözaltına alınıp tutuklanan DAD Adıyaman Şubesi Eşbaşkanı Celal Demirci, 6 yıl 3 ay ceza aldı. Mahkeme tutuklu bulundukları süreleri göz önünde bulundurarak tahliye kararı da aldı.
AŞAĞISALLIPINA KÖYÜNE CAMİ
*Kars’ın Sarıkamış İlçesi’nde Alevilerin yaşadığı Aşağı Sallıpınar Köyüne cami yapılması Alevi toplumunun büyük tepkisiyle karşılandı. Sarıkamış’a bağlı Aşağısallıpınar köyüne cemevi yerine cami yapılması tepkilere neden oldu. İstanbul Arnavutköy Cemevi Başkanı Yüksel Yılmaz, “Buranın cemevi olarak kullanılmasını istiyoruz” dedi. Yılmaz, Alevi kurumlarına seslenerek, “Lütfen bu konuya duyarsız kalmayalım, bir köyümüz daha yok olmasın” çağrısında bulundu.
HASRET GÜLTEKİN HEYKELİNİN SÖKÜLMESİ VE TEPKİLER
*Düzgün Baba Cemevi bahçesine 1993 yılında 33 sanatçı ve aydınla birlikte yakılarak katledilen sanatçı Hasret Gültekin’in heykeli dikildi. Ancak Hasret Gültekin’in heykelinin sökülerek kaldırılması tartışmalara neden oldu.
*Dersim Araştırmaları Merkezi (DAM) Dersim’de tarikatların örgütlenmesine dair saha çalışması yaptı ve tahminlerinin ötesinde bir tarikat örgütlenmesiyle karşılaştıklarını duyurdu. Dersim’de tarikat örgütlenmesine birçok kurum, yazar, aydın, sanatçı, Pir, Ana tepki gösterdi.
ALEVİ KURUMLARI VE ALEVİ KADINLAR HEM TÜRKİYE’DE HEM DE AVRUPADA ÖNEMLİ ÇALIŞMALAR YAPTI
*Dünyada ilk defa Aleviler yaşadıkları bir ülkede bir inanç toplumu olarak en üst seviyeden tanındı. Almanya’nın Kuzey Ren Vestelya Eyaleti Parlamentosu, eyalet bakanlar kurulu tarafından önerilen ve eyalet başbakanının onayladığı Alevilerin bir inanç topluluğu olarak kabulü kararı 10 Aralık alındı. Alınan karar Aleviler tarafından sevinçle karşılandı.
*Alevi toplumu demokrasi, eşit yurttaşlık, inanç özgürlüğü talebi, anadilde inanç ve eğitim özgürlüğü, zorunlu din derslerinin kaldırılması, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kapatılması, cemevlerinin ibadethane olarak kabul edilmesi, inanç merkezleri ve kutsal mekanlarına dokunulmaması gibi temel taleplerini içeren çalışmalar yaptı.
*Avusturya Alevi Birlikleri Federasyonu ile Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu’nun, Türkiye’den çok sayıda Alevi kurum temsilcisi, araştırmacı, akademisyen ve Alevi- Bektaşi anası, dedesi, babasının katıldığı 1. Avrupa Alevi Kurultayı düzenledi. Viyana’da 8-9 Şubat tarihlerinde yapılan 1. Avrupa Alevi Kurultayı’nda önemli tartışmalar olurken, açıklanan sonuç bildirgesinde, Aleviliğin diğer inançlar gibi kendine özgü, farklı bir inanç, başlıbaşına bir Yol olduğu vurgulanırken, Alevi kurumlarının her platformda inancın bu özgün karakterini yansıtması gerektiği belirtildi. Hakka uğurlama erkanlarının, cem erkanı gibi yürütülmesi gerektiğine işaret edilen bildirgede “Biz ne O’yuz ne Bu’yuz, biz Aleviyiz” denildi.
*‘Alevilerin Hak Mücadelesinde Yeni Yol ve Yöntem Arayışları Çalıştayı’ PSAKD Ataşehir Şubesi tarafından gerçekleştirildi. 2 iki günlük tartışmaların ardından sonuç bildirgesi yayınlandı. Bildirgede Alevi hareketinin çağın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde, taleplerini güncelleyerek, kendi yolunu kendisinin çizmesi gerektiği vurgulanarak, ‘Ne yaptık? Eksik Olan Ne? Bu Eksikliği Nasıl Tamamlayabiliriz?’ sorularına yönelik alınan çözüm önerileri sıralandı.
-Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), bütün dünyada 2021 yılını “Hacı Bektaş Veli Yılı” ilan etti. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından, Hacı Bektaş Veli’nin 750. Ölüm yıldönümünü nedeni ile 2021 yılını “Hacı Bektaş Veli Yılı” ilan etti.
*Hüseyin Dedegarkınoğlu, Hüseyin Hürrem Ulusoy, Ali Timurtaş Özmen’in aralarından bulunduğu isimler tarafından Ocakzadeler Meclisi kuruldu. Kurulmasının ardından onlarca Alevi kurumu ve ocağı meclisi tanımadıklarını belirtirken, Hacı Bektaş Veli Dergâhı Postnişinleri Safa Ulusoy ve Veliyettin Ulusoy, ortak yazılı bir açıklama yaparak, son zamanlarda Yol’dan gayri her şeyin konuşulduğunu, özünü dara çekmeyi bilmeyen, bir karar ve ikrarda durmayanların kendilerini Yol’dan ulu gördüklerini belirtti.
*50 yıl aradan sonra ilk kez Düzgün Baba’da Xızır cemi tutuldu. Dersim’in Nazımiye ilçesinde bulunan Düzgün Baba Ziyaretgahı’nda 1970’lerden sonra Xızır cemi tutulmamış. Cemevinde yüzlerce yurttaş, Alevi kurum temsilcisi ve ocak evlatlarının katıldığı cem erkanını, Pir Zeynel Batar, Kureyşan Ocağı’ndan Mehmet Ali Akbayır, Selvi Açıkgöz ve Baba Mansur Ocağı’ndan İmam Baki Aydın yürüttü. Kırmancki yapılan cemde deyişler okundu, semahlar dönüldü. Xızır muhabbetinin gerçekleştiği cem erkanından sonra pirlerin verdiği gülbeng ile qavut lokmaları ve niyazlar paylaştırıldı.
*Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) Tokat Şube Başkanı Muharrem Erkan, Kalender Çelebi Derneği’ni ilk defa Tokat’ta kurduklarını belirterek, “2019 yılında faaliyete başladı. Fakat pandemiden dolayı açılışını yapamadık, önümüzdeki süreçte açacağız” dedi. Cemevinde öğrenciler için ücretsiz ders verildiğini söyleyen Erkan, yaşlılar için de alan oluşturduklarını kaydetti.
*Mecliste muhalif vekiller Alevlerin taleplerini dile getirdi. Cemevlerinin statüsünden, eşit yurttaşlık hakkına kadar bir çok alanda soru önergeleri ve önergeler vererek Alevilerin taleplerinin kabulü için çalışma yürütüldü.
*Yeni yıla giriş olarak kabul edilen Gaxan, koronavirüsün gölgesinde kutlandı.
*Koronavirüs salgınına karşın Alevi kurumları, Maraş Katliamı’nın 42. yıldönümünde Maraş’ta bir araya gelerek katliamı lanetledi ve katliamda yaşamını yitirenleri andı.
*İdam edilişinin 82. yıl dönümü olan 15 Kasım’da Seyit Rıza ve arkadaşları bir çok kentte anıldı.
*Çorum, Sivas, Gazi ve Ümraniye Katliamı 25. yıldönümünde yaşamını yitirenler unutulmadı.
ALEVİ KADINLAR SÖZLERİNİ BU YIL DA SÖYLEDİ
Alevi kadınlar, kadınların sorunları başta olmak üzere zorunlu din derslerinin kaldırılması gibi birçok konuda bu yılda seslerini yükseltti. Gülistan Doku’nun bulunması için birçok açıklama, eylem ve sosyal medya üzerinden kampanyalar düzenledi.
Dersim, Ankara, İstanbul gibi bir çok ilde Alevi kadınlar, çocuk istismarının meşrulaştırılmasına karşı, “İstismar ile kurulan aile anlayışınızı kabul etmiyoruz” diyerek bir açıklama yaptı.
Alevi kadınlarının mücadelesi ile Kadıncık Ana Türbesi yeniden hayat buldu. Fransa Alevi Kadınlar Birliği ve Avrupa Alevi Kadınlar Birliği öncülüğünde yürütlen yoğun çalışmalar sonucunda Nevşehir’in Hacıbektaş İlçesindeki Kadıncık Ana Evi’nin restorasyon çalışmaları başlatıldı ve hızlı bir çalışma sonucunda tamamlandı.
KORONAVİRÜS SALGIINI ALEVİLERİ, İNANÇLARINI VE İBADETHANELERİNİ DE ETKİLEDİ
Koronavirüs pandemisinin hayatımıza girdiği Mart ayından itibaren salgının Aleviler ve kurumlarına da yansıması oldu. Dersim, Sivas Madımak Katliamı gibi anmaların yanı sıra cemevilerinde yürütülen cem erkanı yürütülemezken, Hakka uğurlama erkanları sınırlı katılımlarla gerçekleştirildi.
Muharrem (Matem) Orucu gibi oruç günleri ve Newroz, Gadir-Hum Bayramı gibi bayramlar ve festivaller ya sınırlı katılımlarla yapıldı yada sosyal medya üzerinden etkinlikler düzenlendi.
BİRÇOK ALEVİ CAN ARAMIZDAN AYRILDI
Kırıkkale’de Abdal Alevilerinin son keman temsilcilerinden bir olan Seyit Çevik, Alevi Dernekleri Federasyonu Başkan Yardımcı, Pir Sultan Abdal Anadolu Kültür Derneği Genel Başkanı ve Yalova Baba Mansur Cemevi Başkanı Abbas Mansuroğlu, Sivas Divriği Çamşıhı yöresinden, Hüseyin Abdal evlatlarından, Alevi Yolu’na hizmet etmiş Ali Metin Dede, Alevi Bektaşi Federasyonu(ABF) ve Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’nin eski yöneticilerinden Oktay Kandemir, Ozan Satılmış Dönmez (Ozan Esnafi), Sivas’ta bulunan Yalıncak Sultan Tekkesinde 60 yıl boyunca ziyaretçilere ve mihmanlara güler yüzle hizmet eden Elif Yalıncakoğlu, Bektaşi Yolu’nda geleneği yaşatan, Yol’a hizmet eden, yıllar yılı cem aşıklığı yapan, bağlama sanatının usta isimlerinden olan Aşık Ummani, Alevi Bektaşi Federasyonu bileşenlerinden Seyit Süleyman Aziz Baba Cemevi Başkanı Enver Can Dede, İran’da siyasi yasaklı olmasından dolayı İstanbul’da ailesiyle birlikte sürgünde yaşayan Can TV programcısı Sanatçı-Yazar Cavit Cavit Murtezaoğlu, Teslim Abdal Ocağından 1936 doğumlu Mustafa Tosun, Dersim 38 tanıklarından Araştırmacı Yazar Hüseyin Akar, Malatya’da Alevi kanaat önderlerinden Hüseyin Tokdemir, Bayrampaşa’da Bektaşi Meydanı açan Musa Pak Halifebaba, Alevi kurumlarında hizmet etmiş, Uryan Xızır Ocağı talibi, Haçova Derneği’nin Onursal Başkanı Hüseyin Atılgan, Araştırmacı- Yazar, Kareograf, Çevirmen Nasuh Barın, Araştırmacı-Yazar Rıza Duran, Baba Mansur Ocağı’ndan Pir Veli Bektaş, Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Sekreteri Hüseyin Gülseven, Şair-Yazar Mehmet Çetin, Nice sanatçıların, ozanların eserlerini seslendirdikleri, mütevazı kişiliğiyle Alevi – Bektaşi Yol ve erkânını hayat ilkesi olarak benimsemiş çağın son önemli halk ozanlarından Ali Ekber Gülbaş (Ekberi), Karacaahmet Şifa Cemevinin Başkanı Gülendam Şen, Hakk’a yürüdü.Bir süredir gırtlak kanseri tedavisi gören Halk Ozanı Engin Nurşani Hakk’a yürüdü.
Adil yargılama” talebiyle ölüm orucuna giren ve yaşamını yitiren Ebru Timtik’in kaçırılan cenazesi Gazi Cemevi’nde gerçekleştirilen Hakka uğurlama erkanı sonrası yüzlerce yurttaşın katılımı ve deyişler eşliğinde toprağa sırlandı.
Yoruma kapalı.