PİRHA – İnsan Hakları Derneği (İHD), Dersim Katliamının 85. Yıldönümüne dair açıklama yapıp “İnsan hakları savunucuları olarak Dersim’de 1937-38’de yapılan bu katliamların TCK 76. Madde’de tanımlandığı gibi soykırım olarak nitelendirmekteyiz” mesajını verdi.
İHD Genel Merkezi, Dersim soykırımının 85. yılı sebebiyle “Dersim Tertelesi ile Yüzleşmek” başlıklı yazılı açıklama yaptı.
Tunceli Kanunu çerçevesinde 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yapılan askeri operasyonlar sonucu on binlerce Kürt/Alevi’nin katledildiğini belirten İHD, “Askeri operasyonlar 1938 yılı boyunca devam etmiş ve katliam ile birlikte zorunlu göç (sürgün) ile Dersim coğrafyası büyük oranda insansızlaştırılmıştır” denildi.
“HAKİKAT KOMİSYONU KURULSUN”
İHD’nin yazılı açıklamasında Dersim Katliamı’ndaki gerçeklerin açığa çıkarılması için hakikat komisyonu kurulması yönünde öneride bulunuldu. Dersim Katliamı’nın “Soykırım” olarak nitelendirildiğine vurgu yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İnsan hakları savunucuları olarak Dersim’de 1937-38’de yapılan bu katliamların TCK 76. Madde’de tanımlandığı gibi soykırım olarak nitelendirmekteyiz. Dersim halkı yapılanları ‘tertele’ olarak nitelendirmeye devam etmektedir.
İHD, Dersim’de 1937-1938’de yapılanları soykırım olarak nitelendirmekle birlikte bu tarihsel trajedinin insan hakları hukuku bakımından geçmişle yüzleşme konusu olduğunu ve ancak bu çerçevede ele alınabileceğini savunmaktadır. Geçmişle yüzleşmenin yaşanabilmesi ve tüm hakikatin ortaya çıkarılabilmesi için güçlü bir siyasi iradenin varlığı gerekmektedir.
2011 yılında Başbakan Erdoğan’ın Ak Parti İl Başkanları toplantısında Dersim’de yaşananlar için ‘katliam’ ifadesini kullanması ve devlet adına özür dilemiş olmasını önemli bir başlangıç olarak değerlendirdiğimizi 25 Kasım 2011 tarihli açıklamamızda ifade etmiştik.
Devletin Dersim’le yüzleşmesi için öncelikle TBMM bünyesinde ‘Dersim İçin Hakikat Komisyonu’ kurulmasını, komisyon çalışmaları tamamlandıktan sonra komisyonun önerileri doğrultusunda gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak soykırımın tanınması, özür dilenmesi ve onarıcı adalet çözümleri üzerinde durulması gerekmektedir.”
“MEZAR YERLERİ AÇIKLANSIN!”
İHD açıklamasında ‘Dersim’ adının iade edilmesi gerektiği de vurgulanırken şu talepler sıralandı:
“*Dersim tertelesinde idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarının itibarlarının iade edilerek, mezar yerlerinin açıklanmasını, diğer toplu mezarları usulüne uygun olarak açılmasını,
*Yapılan askeri operasyonlar sonucu katledilmeyip sağ olarak yakalanan kız çocuklarının akıbetinin açıklanarak aileleri ile buluşturulmasının sağlanmasını,
*Dersim’in insansızlaştırılma politikasından vazgeçilerek halen yapımı süren HES ve diğer barajların iptal edilerek doğal ve kültürel tahribata son verilmesini,
*Dersim’deki doğal ve kültürel inanç merkezlerinin muhafaza altına alınarak Dersim halkının yerel temsilcilerine (Dersim Belediyesi gibi) devrinin sağlanmasını, talep ediyoruz.”
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.