PİRHA – Ardahan’ın Damal ilçesine bağlı Türkmen Alevi köyü olan Aşağı Gündeş’te yollar bozuk olduğu için köy halkı yaylaya traktörlerle gidiyor. Yolların durumuyla kimsenin ilgilenmediğini söyleyen köyün eski muhtarı Tekin Abdan, ayrıca köyde evlerdeki suyun da içilmez raporu olduğu halde köylülerin bu suyu kullanmaya mecbur kaldıklarını kaydetti.
Aşağı Gündeş Köyü, Ardahan’ın Damal ilçesine bağlı bir Türkmen Alevi köyü. Belediyeye bağlandıktan sonra mahalle olan köyün şimdiki adı Ata Mahallesi. Dışarıya göç vermesine rağmen kışın bile yaklaşık 60, 70 hanenin yaşadığı köyün yolları ise hala toprak.
Köydeki başlıca geçim kaynağı hayvancılık olduğu için yazları yaylacılık yapan köylüler Haziran’ın ortasında yaylaya çıkıyorlar. Eylül’ün ortasına kadar yaylada kalan köylüler işleri olduğu zaman sabahları köye gidip akşamları yaylaya dönüyorlar.
Yolların bozuk olmasından dolayı yaylaya servisler çıkmıyor. Kimi zaman yaya gittikleri yolda köy halkı servis ihtiyacını ise traktörlerle karşılıyor. Mahalle aralarında servis sırası yapan köylüler her gün birinin traktörüyle yaylaya gidip köye geliyor.
“HİÇ KİMSE İLGİLENMİYOR”
Köyün eski muhtarı Tekin Abdan, neredeyse 40 yıldır yolların aynı durumda olduğunu, şimdiki muhtarın ise hiç ilgilenmediğini belirterek şunları söyledi:
“Burası Türkiye Cumhuriyeti’nin en ücra bölgelerinden bir tanesi. Bizim geçim kaynağımız hayvancılık. Hayvancılığı yapmak için de mecburen yaylaya geliyoruz. Yaylaya geldiğimiz zaman da olanaklarımız çok kısıtlı oluyor. Onun için de şikayetçiyiz. Bu yollara bir çare bulunması lazım. Buraya gelen yazlıkçılar için de öyle. Yazık günahtır. Gelen gurbetçiler arabayı köyde bırakıp tekrar traktörlerle yaylaya gelmek zorunda kalıyorlar. Traktör olmasa kadınlarımız iş güç zamanı yaya gidip gelecekler. Eğer bir yolda bozukluk varsa, yol yapılmamışsa ondan muhtarın haberi olur başta. Muhtar da gerekçesini gidip belediyeye anlatabilir. Benim döneminde belediyeye müracaat ediyorduk. En azından şimdiki gibi değildi. Şimdi hiç kimse ilgilenmiyor.”
“BİRÇOK KÖYÜN YOLU AYNI DURUMDA”
Sadece kendi köylerinin yolunun değil Damal’a bağlı birçok köyün yolunun kötü olduğunu vurgulayan Abdan, “Buradaki civar köylerdeki tüm yaylaların yolları hep berbat. Bundan da halk ister istemez rahatsız oluyor. Buradaki yöneticiler mesela muhtarlar şikayetlerimizi gidip kimseye bildirmiyorlar. Biz de bu zorluklara mecburen katlanmak zorunda kalıyoruz.” dedi.
“SUYA İÇİLMEZ RAPORU VAR”
Köyün sularının içilmez raporu olduğuna da değinen Abdan, şunları söyledi:
“Evlerde bulunan su Ilgar dağından geliyor. Biz o suları götürdük test yaptırdık. İçilmez raporu var. Hayvan bile içmiyor. İçilmez raporu olmasına rağmen yine de o suyu içmeye devam ediyor halkımız. Çünkü su alacak parası olmayan insanlar var. Ya da gidip başka yerlerden, başka çeşmelerden su getiriyoruz. İçtiğimiz sulardan en fazla yayılan hastalık kanser. Son 10, 15 yıldır kanser hastalığı bayağı ilerlemeye başladı. Bunun en büyük sebebi de su. Suya klor da katıyorlar aynı benzin gibi tadıyor. Diyorum ya hayvan bile ağzını sokup çekiyor. Hayvanın bile içesi gelmiyor. Çok susarsa içiyor.”
“ARACIM ÇOK ZARAR GÖRDÜ”
Köyün tek servisçisi Ali Akdemir ise 10 yıldır servisiyle yaylaya gidip gelmeye çalışıyor. Yollar çok bozuk olduğu için minibüsün yaylaya çok zor çıktığını, altı alçak olan taksilerin hiç çıkamadığını belirtti. Yaylaya gidip geldiği 10 yıl içerisinde aracının çok zarar gördüğünü kaydeden Akdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ön takım rot balans, makas kırdım kaç defa. Amasörler patladı. Yani bir sürü zarar gördü aracım. Kar tipi lastikle geliyorum hep bozuldu. Lastiklerde hiçbir tırnak kalmadı.”
“SUYUMUZ YETERSİZ, YOLLARIMIZ BAKIMSIZ”
Yol yapımı için bu sene yaylaya hiç greyder falan gelmediğini söyleyen Akdemir taleplerini şöyle dile getirdi:
“Yolların yapılmasını talep ediyoruz. Sularımız yetersiz. Aslında kaynaklarımız çok yaylada. Ama büyük bir depo yapılsa, suların hepsi bir araya toplanıp da büyük beton kürünleri yapılsa daha iyi olur. Hayvanlarımız güzelce suyunu içer. Yaylada otlak çok iyi ama suyumuz yetersiz, yollarımız bakımsız. En önemli sorunlarımız bunlar.”
Suay ABAK/ARDAHAN
Yoruma kapalı.