PİRHA-Kadın gazetecilere yönelik 2023 yılı hak ihlalleri raporunu açıklayan Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği(MKG), en az 168 kadın gazetecinin yargılandığını, tutuklu olan kadın gazeteci sayısının da 10 olduğunu kaydetti.
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Derneği(MKG), İnsan Hakları Derneği(İHD) İstanbul Şubesi’nde kadın gazetecilere dönük 2023 yılı hak ihlali raporunu açıkladı. Raporun Türkçe metnini Gazeteci Saliha Aras, Kürtçe metnini ise Gazeteci Eyşan Arıcı okudu.
“2023 MÜCADELE VE DİRENİŞ YILI OLDU”
Basın açıklamasında konuşan MKG üyesi Diren Yurtsever, “2023 yılını geride bıraktık kadın gazeteciler açısından yargılanma tutuklanma, baskı mobbing, sansür ve en ağır da yargı sopasının kadın gazeteciler üstünde bir araç olarak kullanıldığını görüyoruz. Türkiye’deki mevcut atmosfere baktığımızda 2024 yılı da kadın gazeteciler açısından böyle geçecek. Kadın gazeteciler açısından geride bıraktığımız bu bir yılda baskılar artarken aynı zamanda mücadele dolu bir yıl oldu. Kadın gazeteciler, tutsak edilen arkadaşları için alanlardaydı ve her yerde basın özgürlüğünün kısıtlanmasına karşı sesini yükseltti, biat etmedi. Biz kadın gazeteciler olarak tüm baskılara rağmen onurlu bir gazeteciliği sürdürmenin sözünü bu basın toplantısıyla veriyoruz” dedi.
“İKTİDAR GAZETECİLERİ YIL BOYUNCA HEDEF ALDI”
Gazeteci Saliha Aras, Anayasa ile güvence altına alınan haber yapmak, yaymak, paylaşmak, bilgi edinmek, düşünce ve ifade özgürlüğü hakkının, son bir yılda da ağır bilançolarla ihlal edildiğini belirtti.
Aras, “Özellikle Mayıs 2023 seçimleri sonrasında tekçi, cinsiyetçi, dinci, ideolojik milliyetçiliği iktidar nezdinde yeniden konsolide eden siyasal iktidar, bekasını sürdürmek adına toplumcu bir haber anlayışı ile hakikati açığa çıkarma sorumluluğunu yerine getiren gazetecileri yıl boyunca hedef aldı. Kadın gazeteciler tutuklandı, yargılandı, şiddete maruz kaldı, işinden edildi ve çeşitli engellemeler ile karşı karşıya kaldı” dedi.
İKTİDARIN BİR ‘SOPA’ OLARAK KULLANDIĞI YARGI BASKISI
Aras, “Türkiye ve Kürdistan’da kadın gazetecilerin en fazla maruz kaldığı ihlallerin başında, iktidarın bir “sopa” olarak kullandığı yargı baskısı oldu” diyerek yıl boyunca onlarca kadın gazetecinin yargılandığına, haklarında dava açıldığına, gözaltına alındığına, tutuklandığına ve ceza aldığına dikkat çekti.
Aras, şöyle devam etti:
“Kadın gazeteciler, ya devletin “kırmızı çizgisi” olan Kürt sorununa dokunduğu için ya da ucu bürokrasiye değinen taciz, tecavüz ve yolsuzlukları açığa çıkaran haberleri nedeniyle en fazla yargı baskısına maruz kaldı. Bu kapsamda Mayıs seçimlerinden hemen önce, iktidar şaibeli seçime giderken 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde yaptığı operasyonla aralarında Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu’nunda olduğu iki gazeteciyi gözaltına alarak tutukladı. Yine seçimlerden hemen önce yaptığı operasyonlarda 5 gazeteciyi gözaltına alarak tutukladı.”
“KADIN GAZETECİLER POLİSİN ŞİDDETİNE, TACİZİNE MARUZ KALDI”
Aras, yine kadın gazetecilerin, erkek-devlet şiddetinin sokaktaki tezahürü olan polis şiddeti ve baskısına da sahada haber takibi sırasında maruz kaldıklarını ifade ederek “Kadın gazeteciler başta kadınların sesi olmak üzere hakikati açığa çıkarma mücadelesini verirken, kolluğun şiddetine, tacizine maruz kaldı. Bunlardan en güncel örneklerden biri, 25 Kasım Kadına Şiddete Karşı Uluslararası Dayanışma Günü’nde Şırnak’ta JINNEWS muhabiri Rozerin Gültekin’in haber takibi sırasında polis işkencesine maruz kalarak gözaltına alınması oldu. Polisler tarafından darp edilen Rozerin’in parmağında çatlak, vücudunun çeşitli yerlerinde ise darp izleri bulundu” dedi.
Aras, şunları da ekledi:
“Yine JINNEWS muhabiri Elfazi Toral, İstanbul’da basın açıklamasını takip ettiği sırada, polisin işkencesine maruz kalarak gözaltına alındı. Sağlık sorunları olmasına rağmen elleri kelepçeli bir şekilde kalbine yumrukla vurulan, tekmelenen Elfazi, vücudunun çeşitli yerlerine ağır darbeler aldı. Saatlerce kelepçeli bir şekilde gözaltında tutulan Elfazi, fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kaldı ve haber yapması engellendi.”
“10’UN ÜZERİNDE KADIN GAZETECİ İŞİNDEN EDİLDİ”
Savaş politikaları nedeniyle halkları yoksulluğa maruz bırakan siyasal iktidarın derinleştirdiği ekonomik krizden kadın gazetecilerin de nasibini aldığını söyleyen Aras, “Yıl boyunca ekonomik krizi gerekçe gösteren çeşitli mecraların işten ilk çıkardığı kesim, kadın gazeteciler oldu. Kadın gazeteciler ya “makul” kadın olmadıkları ya da geleneksel erkek egemen zihniyet bakış açısı ile gözden en rahat çıkarılan kesim oldu. 2023 yılında da 10’un üzerinde kadın gazeteci işinden edildi. Kadın gazeteciler ayrıca çalıştıkları yerlerde maruz kaldığı mobbing nedeniyle istifaya zorlanırken, yine yaptıkları programlar nedeniyle sanal medya üzerinden hedef gösterilen kadınlar da oldu.”
“HAKİKAT MÜCADELESİNİN KAZANACAĞINA OLAN İNANCIMIZI YİNELİYORUZ”
21 yıllık iktidarı boyunca baskı iklimini sürekli diri tutan mevcut siyasal iktidarın özellikle son 10 yılda, ülkeyi istibdat rejimi ile yönettiğini ifade eden Aras, “Kendi “bekasını” tahkim etmek adına, başta gazeteciler olmak üzere tüm toplumu, muhalefeti sindirmeye çalışıyor. Gazetecilerin hakikati çıkarmak adına haber yapmasını engellerken, aynı zamanda toplumu habersiz bırakmayı hedefliyor. Bizler biliyoruz ki; gazeteciler susturulduğunda, tüm toplum susturulur. Ve bizler biliyoruz ki gazeteciler soluksuz bırakıldığında, tüm toplum nefessiz kalacaktır” denilerek kadın gazetecilerin, 2023 yılında da baskılar karşısında geri adım atmadıklarına dikkat çekti.
Aras, “Baskılarla dolu bir yılı geride bırakırken, Gurbetelli Ersöz başta olmak üzere yitirdiğimiz kadın gazetecilerin direnci ve iradesi ile onurlu bir gazeteciliğin yolu olan hakikat mücadelesinin kazanacağına olan inancımızı yineliyoruz” diye konuştu.
EKİM-KASIM-ARALIK’TA 72 GAZETECİ YARGILANDI
Rapora göre, 2023 yılının son üç ayı olan Ekim, Kasım ve Aralık ayında, 72 kadın gazeteci yargılandı, 11 kadın gazeteci gözaltına alındı, 5 kadın gazeteci haber takibi sırasında polis şiddetine maruz kaldı, 5 gazeteci hakkında soruşturma açıldı, 4 gazeteci hakkında dava açıldı, 5 kadın gazeteci ifade verdi, 3 kadın gazeteci tutuklandı, biri para cezası, 2’si hapis cezası olmak üzere 3 gazeteci ceza aldı, bir kadın gazetecinin haber takibi sırasında polislerce kamerası kırıldı, 1 kadın gazeteci mesleğini icra ettiği için sanal medyadan tehdit edildi, 1 kadın gazeteci hakkında mesleğini icra ettiği için suç duyurusunda bulunuldu, 1 kadın gazeteci işten çıkarıldı, haber takibi yapan gazeteciler 4 kez polislerce engellendi, bir tv kanalına para cezası ve 5 kez kapatma cezası verildi.
2023 yılı kadın gazetecilere yönelik hak ihlalleri verileri şöyle:
*Yargılanan gazeteci sayısı: 168
*Mesleki faaliyetlerinden dolayı hakkında soruşturma başlatılan gazeteci sayısı: 32
*Hakkında dava açılan gazeteci sayısı: 13
*Gözaltına alınan gazeteci sayısı: 37
*Tutuklu kadın gazeteci sayısı: 10
*Gözaltında polis şiddeti ve kötü muameleye maruz kalan gazeteci sayısı: 33
*Yıl içerisinde tutuklanan gazeteci sayısı: 5
*Yıl içerisinde yargılamalar sonucu ceza alan gazeteci sayısı: 8
*İfadeye çağırılan gazeteci sayısı: 11
*Mesleki faaliyetlerinden dolayı sanal medyada hedef gösterilen gazeteci sayısı: 2
*Mesleğini icra ederken tehdit edilen gazeteci sayısı: 2
*Mesleğini icra ettiği için hakkında suç duyurusu bulunan gazeteci sayısı: 1
*Sahada haber takibi polis tarafından engellenen gazeteci sayısı: 10
*İşten çıkarılan gazeteci sayısı: 9
*Mobbing nedeniyle istifa eden gazeteci sayısı: 1
PİRHA/İSTANBUL
Yoruma kapalı.