PİRHA – Ankara Hasankeyf Koordinasyonu, 11 bin 500 yıllık geçmişe sahip Hasankeyf’i sular altında bırakacak Ilısu Barajı inşasına dair açıklama yaparak “Hasankeyf için geç değil” dedi.
Aralarında siyasi partiler, inanç ve meslek örgütlerinin de bulunduğu Ankara Hasankeyf Koordinasyonu, Batman’da yapımı süren Ilısu Baraj inşasının son bulması için basın açıklaması yaptı.
Koordinasyon adına hazırlanan ortak basın metnini hazırlayan Fatma Kılıçarslan, “Hasankeyf için geç değil” diyerek Hasankeyf’in birçok kültürün izlerini taşıdığını söyledi.
550 KÜLTÜREL VE TARİHİ VARLIK SUYA GÖMÜLECEK
Kılıçarslan’ın okuduğu metinde şunlara değinildi:
“Hellenistik dönemden Büyük Selçuklulara kadar Roma, Bizans, Eyyubi ve Akkoyunlular gibi farklı kültürlerden çok katmanlı kültürel mirası ve doğal çevre ilişkisi ile özgün bir doğal ve arkeolojik sit alanıdır. İnsanlık tarihinin önemli olaylarına tanıklık etmiş bu yerleşim UNESCO Dünya Mirası kriterlerinin onda dokuzunu karşılayan nadir alanlardan biridir. Ancak, Türkiye, Hasankeyf’in Dünya Mirası Listesi’ne alınması için UNESCO’ya resmî bir başvuru yapmamış, UNESCO da tüm sivil toplum çağrılarına rağmen Hasankeyf’e ilgisiz kalmıştır. Ayrıca, baraj göl alanı sınırları içerisinde tarih öncesi dönemlerden Ortaçağ’a kadar izler taşıyan ve büyük bir çoğunluğu kazılmamış 289 höyük de Hasankeyf ile birlikte risk altındadır.
Hasankeyf, sivil toplum kuruluşların Europa Nostra’ya başvurusu üzerine 2016 yılında ‘En Tehlike Altındaki 7 Kültür Mirası’ listesine girdi. Hasankeyf’te günümüze kadar keşfedilen 550 kültürel ve tarihi varlık bulunuyor. Hasankeyf 1978 yılında Arkeolojik sit alanı ilan edilmesine rağmen, korunması ve sonraki nesillere bırakılması için gerekli hiçbir çalışma yapılmamıştır. Alman Arkeoloji Enstitüsü İstanbul Şubesi’nin eski müdürü Prof Adolf Hoffman’a göre, 1986 yılından beri kazılar yapılmasına rağmen kazılması gereken yerlerin en fazla %10’u kazılabildi.
Baraj gölü oluşursa büyük bir bölgede iklimin değişmesi ve daha dengesiz bir yağış rejimi olması bekleniyor. Bu değişimden dolayı sağlık sorunları da artacaktır. Baraj kapakları kapanır ve Ilısu Barajı ile HES projesi su tutarsa yaklaşık 80 bin insan evlerinden ayrılmak zorunda kalacak. Bir kısmı da ‘yeni Hasankeyf’e yerleştirilerek geçmişinden ve geleceğinden koparılacak.
Ilısu Barajı’nın akış aşağı bölge üzerinde çok olumsuz etkileri olacaktır; özellikle Bağdat ve Musul gibi çok sayıda Irak şehrinin içme suyu temininde ciddi sorunlar çıkacak ve büyük oranda nehirlerden sulamaya dayalı Irak tarımı büyük risk altına girecektir.”
50 YILLIK BARAJ İÇİN MEDENİYETLER BAŞKENTİ SULAR ALTINDA
“Ekonomik ömrünün 50 ile 75 yıl arasında olacağı öngörülen Ilısu Barajı projesi 1997’de yatırım programına alınsa da 2002 yılında durduruldu. Ilısu Baraj ve HES projesinin resmî temel atma töreni 5 Ağustos 2006’da gerçekleştirilse de barajın vereceği zararları ve protestoları göz önünde bulunduran uluslararası destekçiler 2009’da geri çekildi. Daha sonra Halkbank, Akbank ve Garanti Bankası’nın verdiği krediyle 2010 yılında inşaata başlandı. Bitme aşamasına gelmiş Ilısu Projesi yapılırken ulusal ve uluslararası birçok sözleşme ve yasa dikkate alınmamıştır. En basitinden projenin bilimsel bir Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu dahi bulunmamaktadır. Ilısu Projesi, 2013 yılında ilgili idari mahkeme tarafından ÇED hazırlanmadığı için durduruldu, ancak yasalar ve mevzuat değiştirilerek inşaata devam edildi.
Yedi anıt yüzyıllardır bulundukları bağlamdan koparılarak 2017’den itibaren ‘Yeni Hasankeyf’ ilçesine bitişik ‘Kültür Parkı’na taşındı.
Dünyada benzeri olmayan bir evrensel miras alanı olan Hasankeyf için geç değil. Bazı eserleri taşınmış ve kale etrafında devasa set örülmüş olsa bile Hasankeyf için geç değil. Baraj kapakları kapatılsa da geç değil. Baraj gölü dolsa da geç değil.
Unutmayın, Hasankeyf sadece taşınan o 7 eser değil. Umudumuz, Hasankeyf ve Dicle Vadisi’ni suları altında bırakarak doğa, yaşam, tarih, kültür ve hafızayı yok edecek Ilısu barajını durdurmak. Umudumuzu asla kaybetmeyeceğimizi burada bir kere daha ilan ediyoruz! Ve biliyoruz, bir gün bu projeyi durduracağız ve taşınan 7 eseri tekrar eski yerine taşıyacağız! Hayalperest değiliz. Hasankeyf ve Dicle Vadisi kadar gerçeğiz!”
PİRHA / ANKARA
Yoruma kapalı.