PİRHA- Isparta’nın Gönen İlçesi’ne bağlı Manastır Mahallesi’nde 150-200 yıl yaşayan Alevi yurttaşlar, yol, su, elektrik olmaması nedeniyle Gönen’e göç etmek zorunda kalmışlar. Şu an taş evler tamamiyle yıkılmış durumda. Belediyenin imar planı vermemesi nedeniyle mahallede yeniden bir yapılaşma olması şimdilik imkansız görünüyor.
Isparta’nın Gönen İlçesi’ne bağlı Manastır Mahallesi’ndeyiz. Yıkık taş evlerle karşılaşıyoruz. Yaklaşık 150-200 yıl burada yaşayan Aleviler, belediyenin yol yapmaması nedeniyle ve su, elektrik, okul olmadığı için Gönen ilçesine göç etmek zorunda kalmışlar. Manastır’dan Gönen’e taşınanlardan biri olan Cihan Ökmen, Manastır Mahallesi’nin hikayesini PİRHA‘ya anlattı.
Çocukluğunun Manastır Mahallesi’nde geçtiğini belirten Ökmen, imkansızlıklardan dolayı Gönen ilçesine göç etmek zorunda kalmalarının kendileri için üzüntü verici olduğunu kaydetti.
Bu Manastır’da yaşayan herkesin Alevi olduğunu ifade eden Ökmen, belediyenin şu an imar planı vermediğini, yeniden evler yapılması halinde doğanın bozulacağını ekliyor.
İşte Cihan Ökmen’in Manastır Mahallesi’ne ilişkin verdiği yanıtlar:
PİRHA- Buranın hikayesini biraz anlatır mısınız? Neden buradan göç edilmiş?
Cihan Ökmen: Şimdi burası Isparta’nın Gönen İlçesi’ne bağlı Manastır Mahallesi diye geçiyor. 100-150 yıllık bir tarihi var buranın. Burayı belediye geliş gidiş, yol yapımı olmadığı için, elektrik olmadığı için halkımızı aşağıya indirdiler. Oradan yer verdi belediye, buradan aşağıya göç oldu. Bundan 150 yıl önce. Burada okul sorunu olmadığı için, yol sorunu olmadığı için…
Yani okul ve yol olmadığı için demek istiyorsunuz.
Evet, okul ve yol olmadığı için halkı aşağı indirmiş oldular. Ama aslında burası çok güzel bir yerdi.
Burada kaç yıl yaşanmış?
150 veya 200 yıl yaşanmış.
Kaç haneymiş burası?
Burada 200 hane vardır. Evlerimiz kerpiçten yapılma. Burası Alevi evleri olarak geçiyor. İşte o imkansızlıklardan dolayı halkımız aşağı indi.
Peki burada yine bu şekilde Sünni köy var mıydı?
Burada Sünni köy yoktu.
Bu şekilde sadece Alevilerin yaşadığı evler mi vardı?
Evet, Alevilerin evleri var burada, Sünni yok.
Peki bu kadar zor muymuş buraya yol yapmak, elektrik getirilmesi ya da okul yapılması?
O zamanki imkanlarda yokmuş. Elektriği veremediler. Yol yapımı da olmadığı için okul sorunu da var. O zamanlar kasabaydı burası. Tabi o zaman kar çok yağıyordu, yağdığı için çocuklar okula gidip gelemiyordu. Onun için belediye karar aldı, “Bunları yıkıp aşağıdan yer vereceğiz, oraya yerleşeceksiniz” dedi.
Peki köylüler uzağa gitmemişler ama kolay kolay evlerini terk etmiş mi?
Yok, kolay terketmediler, bayağı bir zorlandılar, gitmek istemediler ama belediye “Elektrik vermeyiz inmezseniz” dedi. Mecbur inmek zorunda kaldılar. Herkes evlerini kendi imkanlarıyla yıkıp aşağıya yaptı.
Peki siz tanık oldunuz mu yoksa duyduklarınızı mı anlatıyorsunuz?
Ben tanık oldum. Burada yaşadım.
Peki biraz anlatır mısınız siz kendi evinizde yıllarca yaşamışsınız, evinizi terk edip aşağıya taşındıktan sonra ne hissettiniz?
Tabi burası yeşillik, güzel, suyu güzel, her şeyi güzel. O yönden burası daha iyi. Aşağıya nazaran yeşillik olduğu için. Çocukluğumuz burada geçti, güzeldi buralar.
Peki gidiyor musunuz zaman zaman buradan, yollardan yürüyor musunuz?
Tabi tabi her gün buradayız. Her zaman halkımız da gelir, Gönen ilçesinden herkes gelir görmeye, piknik yapmaya. Yani çok gezerler. Böyle yeşilliklerden ergen derler, ergen yemeye gelirler. Ayvalarımız var. Yani halktan herkese açıktır, herkes bir şeyler bulursa yer.
Peki şu anki yerleşim yerinden memnun musunuz?
Tabi orası (Gönen) burası kadar yeşillik değil. Orası tabi iç içe olduğu için ama bir yandan da halkın içine karışmış olduk. Gönen halkımızla, Sünni, Alevi hep beraber kardeş gibi yaşıyoruz, çok güzel. Yani o yönden de o avantajımız var.
Peki buraya evinizi tekrar yapma olanağı yok mu?
İmar planı vermiyorlar buraya. Şu anda imar planı yok buralara. İlerde açılır mı bilmiyorum. Ama açılırsa tabiat bozulur. Yani o yönden şu anda yok. Belediye izin verirse olur.
Baraka tarzı evler de mi yapılamaz yani ya da taş ev?
Taş evler yapılır. Öyle oturmak için bahçe evi gibi.
Bağ evi gibi.
Tabi tabi, bağ evi gibi olur. Yani taştan yapıyorlar. İşte görüyorsunuz taşları yıkıyorlar.
Kim yıkıyor?
Bilinmiyor kimlerin yıktığı. Buradan evleri söküp taşları alıp gidiyorlar.
Bu çok enteresan. Peki araştırmadınız mı, dert edinmediniz mi bu taşları kim söküyor, bu evleri kim yıkıyor, diye?
Göremiyoruz gece gelip söküp gidiyorlar. 100-150 yıllık vardır yerdeki taşlar. Eskiden bu yolları elleriyle yapmışlar. Çok güzel, orijinal yol yapıp gitmişler ama zamanla tabi bakılmayınca bozulmuş.
Var mı başka aktarmak istediğiniz buraya dair? Köyün adı nedir?
Burası “Manastır” diye geçiyor.
Manastır Mahallesi.
Evet, Manastır Mahallesi diye geçiyor. Eskiden burada kilise varmış yıllar önce. Yıllar önce manastır diye kalmış, adını değiştirmemişler. Manastır Mahallesi olarak hala daha devam ediyor. Burası Manastır, aşağısı Manastır Mahallesi diye geçiyor.
Hıristiyanlar yaşamış, Ermeniler olabilir.
Yani buradan çok kişi gelmiş geçmiş. Birçok uygarlık geçmiş. Yani her gelen burada su da bol olunca konaklamış.
Yani bu evlerde Aleviler dışında başka millete mensup, dine mensup insanlar yaşamış olabilir mi?
Daha önce olabilir ama buraya geldiğimizde öyle kimse yoktu.
Yani sizden önce, Alevilerden önce de göçüp gitmişler mi?
Evet göçüp gitmişler. Önce de varmış, onlar göçüp gitmiş, biz gelmişiz, bizden sonra artık ki m gelir onu bilmiyoruz. Burada yıkıldı artık her taraf, bir şey yok. Burası aslında Gönen, Konan diye geçiyor. Burası Konan mesela toplanma bir merkez. Mesela Senirkent’ten gelmiş aile yetişmiş, burada kalmış, Ulubor’dan gelmiş, burada kalmış. mesela yoldan biri burayı beğenmiş, burada kalmış. Yani buranın adı Konanmış, Gönen olarak düzeltilmiş tekrar. Yani Isparta’nın Gönen ilçesi olarak biliniyor.
Nilgün METE
Cebrail ARSLAN/Kamera-foto
ISPARTA/GÖNEN
Yoruma kapalı.