PİRHA – İzmir Gaziemir’de yıllar önce ortaya çıkan radyoaktif atıkların halen kaldırılmadığına dikkat çeken HDP’li Murat Çepni, bu alandaki nükleer atıkların toprağı, havayı, suyu kirletmeye, canlıları yok etmeye, insanlarda kanser, nefes darlığı, astım, bronşit gibi ciddi hastalıkların oluşmasına neden olduğunu belirtti.
Halkların Demokratik Partisi(HDP) İzmir Milletvekili Murat Çepni, İzmir Gaziemir’de yıllar önce ortaya çıkan radyoaktif atıkların neden kaldırılmadığını ve yarattığı çevre sorunlarını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e verdiği soru önergesiyle Meclise taşıdı.
İzmir Gaziemir İlçesi Emrez Mahallesinde, 1940 yılımda faaliyete başlayan Aslan Avcı Döküm Sanayi Tic.A.Ş. ait olan 70 dönümlük arazide semt sakinlerinin ihbarı üzerine (28 Mart 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kapatılan) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından 2007 yılında yapılan araştırma sonucunda 100 bin ton radyoaktif atık gömülü olduğu rapor edilmişti.
“NÜKLEER ATIKLAR CİDDİ ÇEVRE SORUNLARINA NEDEN OLUYOR”
İzmir Gaziemir’de yıllar önce ortaya çıkan radyoaktif atıklar halen kaldırılmadığına dikkat çeken Murat Çepni, bu alandaki nükleer atıklar; toprağı, havayı, suyu kirletmeye, canlıları yok etmeye, insanlarda kanser, nefes darlığı, astım, bronşit gibi ciddi hastalıkların oluşmasına neden olduğunu söyledi.
Radyoaktif kirliliğin yan ısıra mahalle sakinlerinin fabrika alanına gömülü olan diğer ağır metaller nedeniyle oluşan koku, toz ve duman gibi etmenlere de maruz kaldığını kaydeden Çepni, “28 Mart 2020 tarihli 31082 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun kapatılmasıyla bu tehlikeli atıkların kimin denetiminde, nasıl, ne şekilde ve ne zaman tamamen kaldırılacağı ise belirsizliğe neden olmuştur” ifadelerini kullandı.
Anayasanın 56. Maddesi olan ‘herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını güvence altına almıştır’ ilkesini hatırlatan Çepni, halk sağlığı için bu alanın ivedilikle temizlenmesi ve güvenli hale getirilmesini istedi.
Çepni bu bağlamda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’e şu soruları yöneltti:
- Sahadaki radyoaktif atıkları temizleme çalışmaları Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kapatılan Türkiye Atom Enerjisi Kurumunun yetki ve sorumluluk alanındaydı. Bugüne kadar TAEK ve ilgili kurumlar Gaziemirdeki atıkların tamamının temizlenmesini sağlayamamışlardır. Bu alanın temizlenmemesi neden kaynaklanmaktadır?
- TAEK yerine Gaziemirdeki radyoaktif tehlikeli atıkların bertaraf işi ne şekilde, hangi kurumun yetkisinde ve denetiminde yapılacaktır? Bakanlığınızın bu alandaki atıkların tamamının kesin bir şekilde temizlenmesi için bir programı var mıdır? Temizleme işi ne zaman bitirilecektir?
- Bugüne kadar bu alanın ne kadarı temizlenmiştir? Temizlenen alanda ne kadar radyoaktif atık vardı? Ne kadar kimyasal atık İZAYDAŞ’a gönderilmiştir?
- Gaziemirde radyoaktif kirliliğin bulaşıcılık nedeniyle olabileceği miktar 250-300 bin ton civarında olduğu iddia edilmektedir. Atıklar içn en son ölçüm ne zaman ne şekilde yapılmıştır? Atık miktarı kaç ton olarak belirlenmiştir? Son veriler bölge halkı ve ilgili kurumlarla paylaşılacak mıdır?
- Atıkların temizlenmesi için Bakanlığınız Valilik, kaymakamlık; Belediyeler ve Meslek Odaları ile aktif işbirliği yapılmakta mıdır? İşbirliği yapılıyor ise ne şekilde yapılmaktadır?
- Gaziemirde halkın sağlığını korumak, çevre kirliliğini engellemek ve bu alanı daha güvenli hale getirmek için bugune kadar hangi bilimsel önlemler alınmıştır? Bu çevredeki su ve toprakta radyasyon oranları ne zaman ölçülmüştür.
- Nükleer santraller ile ilgili en önemli sorun nükleer atıkların bertarafıdır. Bilim insanları nükleer atıkların güvenli bir şekilde bertarafnın bugün için mümkün olmadığını söylemektedir. Gaziemir’de nükleer atıklar da yıllardır temizlenememiştir. Mersin Akkuyu’da inşa edilen nükleer santralin atıkları nasıl bertaraf edilecektir? Akkuyu’da atıkların İnsan sağlığına, ekolojik sisteme. çevreye zarar vermesinin önüne nasıl
geçilecektir? - Gaziemir’deki atıkların bir türlü defedilememesi, Akkuyu Nükleer Santralinin faaliyete başlaması durumunda oluşacak atıkların nasıl muhafaza edileceği konusunda da kaygı yaratmaktadır. Akkuyu Nükleer Santral için atık depolama alanı ve yönetimi konusunda bir çalışma yapılmış mıdır? Akkuyu NES’in atıkları nerede ve nasıl muhafaza edilecektir?
- Gaziemirde büyük tehdit oluşturan Europium 152-154 bulaşık atıkları sadece nükleer santrallerde oluşabilen atıklardır. İzmir’de bir nükleer santral olmadığıı halde nereden, ne şekilde getirilmiştir? Bakanlığınız bu konu hakkında bilgi sahibi midir? Bu bilgiler kamuoyu ile paylaşılacak mıdır?
- Türkiye’de Gaziemirde olduğu gibi radyoaktif atık bulunan başka yerler var mıdır? (HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.