PİRHA -İzmir Alevi Kültür Derneği Yamanlar Cemevi, Alevilikte yol erkan paneli düzenledi. Panele katılan Dertli Divani, yüzyıllardan beri baskı altında olan Aleviliğin en zayıf noktasının hakka yürüme erkanı olduğunu belirterek, Alevilerde kıblenin olmadığını, cem yaparken de kıbleyi aramadıklarını kaydetti.
İzmir Alevi Kültür Derneği Yamanlar Cemevi Alevilikte yol erkan paneli düzenledi. Alevilik ritüellerinde en çok asimilasyonun etkili olduğu hakka yürüme erkanına çok sayıda kişi katılarak kafalarındaki soruları gidermeye çalıştı. Panele katılan Dertli Divani ise hazırladıkları hakka yürüme erkanını katılımcılara anlattı.
İlk olarak kısa bir konuşma yapan İzmir Alevi Kültür Derneği Yamanlar Cemevi Başkanı Mustafa Bozkurt, Sivas Katliamı’nda hayatını kaybedenleri andı. Bozkurt, İzmir’deki Alevi örgütlerinin yaşadığı en büyük sorunların başında hakka yürüme erkanının geldiğini belirterek, yaptıkları hakka yürüme panelleriyle bu sorunu gidermeye çalıştıklarını kaydetti.
2 Temmuz Sivas anmaları için efor sarf etmek gerekirken hala kendi özümüze dönmek için mücadele etmeye çalışıyoruz vurgusu yapılarak, iç çatışmalardan dolayı kendi özlerine dönemediklerinin altı çizildi.
“ERKANLARDA CİDDİ BİR YOZLAŞMA OLDU”
Daha sonra hakka yürüme erkanını anlatan Dertli Divani, Alevilerin en zayıf noktasının hakka yürüme erkanı olduğunu belirterek, iki yıldır bunun mücadelesini verdiğini ve bu sebeple çokça suçlandığını da söyledi.
2011 yılında Dergahta toplantılarla ilk olarak Antalya’da ve Türkiye’nin çeşitli illerinde ve Avrupa’da da toplantılar yaptıklarını söyleyen Divani, toplantıların tek amacının yozlaşmaya doğru giden ciddi anlamda bozulmaların olduğu erkanlarımızın inancın özüne uygun bir hale getirilmesi için güncellenmesi için toplantıların yapıldığını ifade etti.
Yapılan toplantılarda hakka yürüme erkanlarından başlamak üzere diğer erkanların gözden geçirilip, çağın gerekleri göz önünde tutularak bunun en azından belli bir eğitim çalışması yapmak için kitapçık haline getirdiklerini belirten Dertli Divani, erkanlarda bölgesel ve yerel özgünlüklerin korunması gerektiği, sadece üslup, yoz dilin kullanılmamasına ilişkin çalışmalar yaptıklarını kaydetti.
“ALEVİLİK KENDİNİ GÜNCELLEYEN EVRENSEL BİR İNANÇTIR”
“Günümüz koşullarında ihtiyacımıza cevap veren erkanlar bu olur, arzumuz budur ki bu kültüre gönül veren canlar, bu doğrultuda vasiyetlerini yapsınlar. Bizde zorlama, dayatma yok” diyen Divani, Aleviliğin kendini çağa uyarlayarak güncelleyen, geleceğe taşıyan bir inanç olduğunu söyledi.
Kısaca Alevilikte cem’in gönül birliği anlamına geldiğini kaydeden Dertli Divani, “Cem üçe ayrılır. Perşembelik yada Cumalık Cemi, İkrar, Görgü Cemi, Abdal Musa Cemi. Cemlerde canların barışık halini devamlı hale getirmektir amaç. Fiziki birlikteliği gönül birlikteliğine dönüştürmek gerekiyor” dedi.
“BASKI, SİNDİRME SONUCU KOMŞU İNANÇLARDAN ETKİLENMİŞİZ”
En önemli erkanlardan birinin de hakka yürüme erkanı olduğunu kaydeden Divani, eskiden yol dilinin kullanılmadığını buna ‘Cenaze erkanı’ denildiğini kaydetti. Dertli Divani, konuşmasına şöyle devam etti;
“Köylerde o erkanı dede yapamıyorsa ehil olan bir can hakka yürüme erkanını yürütüyordu. Biz kendi inancımızda ona hoca diyorduk. Ama o bizim kendi hocamız camideki hocadan farklıydı. Camideki uygulamaya benzer bir uygulama yapmak zorundaydı çünkü baskı vardı, kıyım vardı. Hakka yürüme erkanlarımız neden bu kadar kirlendi yozlaştı çünkü hangi yöre ve bölgede yaşıyorsak farklı inançtaki komşularımızda gelip o erkanlara katılıyorlardı. Sen o erkanda duaz okusan, saz çalıp gülbeng okusan, alışık olmadığı bir inanç. Zaten Alevi inancı yasaklı bir inanç, cemleri dört duvar arasında saklı yapmışsın.
Korkudan dolayı şeriata uyarlanmış. Yani komşu inançların etkisinde kalmış, camideki uygulamaya benzemiş. Baskılar ve kıyımlar bizi bu duruma getirmiş. Bakın hala bu kadar asimile olmamıza rağmen cemleri yaparken kıble aramıyoruz. Sazımızı çalıyor, semahımızı dönüyoruz, 12 hizmeti de yapıyoruz. Kilise’de, Sinegog’da, Havra’da, Cami’de ve başka ibadet yerlerinde nasıl bir ibadet varsa dünyadan göçen canları da kendi ibadetlerinin özüne uygun ritüellerle yolculuyorlar. Camiden kaldırılan bir cenaze camide yapılan bir ibadete benzer. Peki biz cemevinden hakka yürüyen canımızı yolcularken niye kıble arıyoruz. Bu bir çelişki değil mi? Bu çelişki, niye içimize sindirmişiz çünkü baskı, sindirme olmuş. Ama belli olmasın, belli olursa yok olursun. Kamşu inançların etkisinde kalarak dış dünyaya uyarlamışsın kendini. Şimdi hakka yürüme erkanlarımızı kendi inancımızın özüne uygun bir şekilde yapıyoruz, artık kıble de aramıyoruz. Cemal cemale olup gönülleri birleyip tabutun etrafında halka vaziyetinde ayakta durarak elimizi kalbimizin üzerine koyarak gülbenklerle, nefeslerle, duazlarla inancımızın özüne uygun ritüellerle toprağa sırlama hizmetine kadar hepsini yapmaya başladık.”
Panel konuşmaların ardından soru cevap şeklinde devam etti. Daha sonra Dertli Divani, deyişlerini okuyarak panel sona erdi. PİRHA/İZMİR
Yoruma kapalı.