PİRHA- Cemevlerinin yasal statüye kavuşması ve zorunlu din derslerinin kaldırılması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne giden ve davaları kazanan ancak hükümete uygulatamayan CEM Vakfı’nın bugünlerde hükümete yakın durması dikkat çekiyor. CEM Vakfı temsilcilerinin, hükümetin kurduğu Cemevi Başkanlığı’nın Hacı Bektaş Veli anmasındaki panelinde AİHM kararları ve uygulanmamasını konuşacak olmaları çelişki olarak yorumlanarak tepki çekiyor.
Yıllar önce CEM Vakfı, cemevlerinin de tıpkı cami, kilise ve sinagoglar gibi elektrik tüketimi nedeniyle faturadan muaf tutulması gerektiğini, bu maksatla Yenibosna’daki cemevinin elektrik giderlerinin devlet tarafından karşılanması talebiyle dava açmıştı.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın cemevlerinin ibadethane olmadığı yönünde verdiği görüşüne dayanan yerel mahkeme, CEM Vakfı’nın açtığı davayı reddetmiş; Yargıtay da verilen ret kararını onamıştı. İç hukuk yollarının tükenmesi üzerine davayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıyan CEM Vakfı, davayı kazanmıştı.
Cem Vakfı zorunlu din dersini de iç hukuk yolları tükenince Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşımıştı ve davayı kazanmıştı.
Böylece AİHM, cemevlerinin elektrik ve su giderlerinin devlet tarafından ödenmesi ve din derslerinin, Alevi öğrenciler için “velileri dini veya felsefi inançlarını açıklamaya zorlamayacak koşulları oluşturacak şekilde” zorunlu olmaması gerektiğini karar altına almıştı. Mahkeme Alevi öğrencilerin din dersinden muaf tutulması gerektiğini de belirtmişti. Ancak AİHM kararları AKP hükümeti tarafından yıllardır uygulanmıyor.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2013 yılının Şubat ayında partisinin İç Anadolu Bölgesi milletvekilleriyle yaptığı kahvaltıda Alevilerin sorunları gündeme geldiğinde “Cemevleri ibadethane değil. İslam’da tek ibadethane vardır, cami. Cemevleri kültür evleridir” demişti.
Görüldüğü üzere Türkiye’de Alevi inancının devlet tarafından tanınmadığı bir süreç yaşanıyor.
AİHM kararları Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi toplantılarında görüşüldü ve AKP hükümetine kararların uygulanması için görüş bildirildi.
Bu toplantılar doğrultusunda 9 Kasım 2022 tarih ve 32008 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 112 numaralı cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kuruldu. Ancak Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı ve yönetimi, Alevi inancından uzak bir bakış açısına sahip.
Alevi çatı örgütleri Cemevi Başkanlığı’nı Alevi sorunlarını çözmeyeceği, asimilasyon merkezi olacağı gerekçesiyle kesin bir dille reddettiler.
Cemevi Başkanlığı kurulduğunda mesafeli duran CEM Vakfı ve bağlı olduğu Alevi Vakıfları Federasyonu ise son zamanlarda, hükümetle birlikte hareket etmeyi benimsemiş görünüyor.
ALEVİ ÖRGÜTLERİYLE BİRLİKTE DEĞİL, HÜKÜMETİN ANMASINDA
Bu arada Alevi federasyonları Hacı Bektaş Veli’yi Anma’ya hazırlanırken, AKP hükümeti de Cemevi Başkanlığı eliyle Hacıbektaş ilçesinde bir anma düzenledi. Hükümetin anmasının 3. günü gerçekleştirilecek olan “AİHM ve kararların uygulanması paneli”nde Cem Vakfı ve Alevi Vakıfları Federasyonu temsilcilerinin konuşmacı olması dikkat çekti.
AİHM’ye kadar giden ve kararları hükümete uygulatamayan Cem Vakfı’nın, Alevi örgütlerinin anmasına değil de hükümetin anma etkinliğine katılması ve bu önemli meseleyi orada konuşması çelişki olarak yorumlandı.
PİRHA/İSTANBUL
Yoruma kapalı.