Rusya, Türkiye ve İran’ın öncülük ettiği Astana’da Suriye görüşmeleri başlıyor. ABD’nin konsolosluk düzeyinde katılım göstereceği görüşmeye, sahadaki Kürtler davet edilmedi.
Suriye’de 6 yıldır yaşanan iç savaşa dair Rusya, Türkiye ve İran yönetimlerin öncülük ettiği görüşmeler Kazakistan’ın başkenti Astana’da başlıyor. Öncelikle ateşkesin devamının sağlanması ve yardımların ulaştırılması hedeflenen görüşmelerde, zirvenin başarısına bağlı olarak bu konularda yol alınabileceği belirtiliyor.
Yerel saatte göre 13.00’te başlayacak görüşmeler için Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, Şam rejimi ve silahlı muhaliflerin yüz yüze görüşmeleri için henüz bir karar verilmediğini söyledi.
RUSYA’NIN AMACI!
Ocak ayı içerisinde Ankara’da toplanan onlarca gruptan 14’ü Astana’ya gitme kararı aldılar. Bunlar çoğunlukla DAİŞ ve El Nusra bağlantılı gruplardan oluşuyor. Astana’ya katılan gruplar, Ankara, Suudi Arabistan ve Katar tarafından doğrudan destekleniyor. Rusya’nın öncülüğündeki diplomasinin, tek çatı altında bir araya gelmeyi başaramayan grupları Astana’daki toplaması taktik bir hamle olarak değerlendiriliyor.
Yer olarak Astana’nın seçilmesi de dikkat çekici. Suriye’ye uzak, ama siyasi açıdan Rusya’ya yakın bir yer. Rusya’nın bu hamlesi ile ayrıca, Halep’teki askeri başarının, diplomatik bir başarıya da dönüştürülmesinin amaçlandığı ifade ediliyor.
MUHALEFET KİMİ TEMSİL EDİYOR?
Muhalefet olarak adlandırılan cephe ise, Ankara başta olmak üzere bölgesel güçlerin çıkarlarını temsil eden gruplar olarak öne çıkıyor. Aralarında bölgesel, ideolojik ve dini anlaşmazlıklar var. Çoğunluğu Suriye’nin kuzeyi olarak ifade edilen bölgede yoğunlaşıyor ve Ankara’nın desteğini alıyor. ABD veya Suudi Arabistan’a daha çok yakın olan grupların ise davet edilmemesi dikkat çekiyor.
Silahlı grupların delegasyonuna Ceyş-ul İslam grubundan Muhammed Aluş başkanlık ediyor. Kendisi Suriye’de yaşamıyor. Aralık 2015’te Riyad’da kurulan ve Suudilerin desteklediği Yüksek Müzakere Komitesi, Astana’ya davet edilmedi. Bazılarına göre, Rusya’nın amaçlarından biri de bu gruplar arasında kutuplaşma yaratmak. Moskova’ya göre Astana’daki müzakerelerde Halep savaşının sona ermesinden bu yana devrede olan ateşkesi pekiştirmek amaçlanıyor.
MASADAKİ MUHALEFET NE İSTİYOR?
Muhalefet heyetinin sözcüsü Yahya Aridi, akan kanı durdurmak, rejim ve İran’ın uyguladığı şiddeti sona erdirmek için görüşmelere katıldıklarını söyledi. Rejim askerleri ve İran milislerinin ateşkes ihlalleri yaptıklarını savunan Aridi, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının 13. ve 14. maddelerinde yer alan ablukaların kaldırılması ve rejimin etnik temizliğine son verilmesine ilişkin maddeleri gündeme getirdi.
Görüşmelere katılması beklenen Esad yönetimi ise, Suriye’de iç savaş çıkarmakla suçladığı Türkiye ve Katar gibi ülkelerin politika değiştirmesini bekliyor.
ABD HEYETİ YOK
Türkiye, Rusya ve İran’ın garantörlüğünde yapılacak görüşme masasında, iç savaşın başından beri muhalifleri destekleyen Katar da var. Görüşmelere heyet göndermeyen ABD, Kazakistan Büyükelçisi George Albert Krol aracılığıyla temsil edilecek. Avrupa Birliği ülkelerinden de görüşmeye davet edilen olmadı.
TÜRKİYE ENKS’Yİ DAVET ETTİ
Ayrıca rejim YPG’nin de dahil olduğu Demokratik Suriye Güçleri (QSD) dışındaki tüm silahlı grupları “terörist” olarak nitelendiriyor. Buna karşılık Türkiye bir süre önce Ankara’da toplandıkları ileri sürülen ve Barzani yönetimine yakınlığı ile bilenen ancak sahada etkinliği bulunmayan ENKS’nin görüşmelerde Kürtleri temsil etmesini istiyor. Daha önce ENKS temsilcilerinden biri Türkiye’nin Rojava’ya girmesini istediklerini açıklamıştı.
KÜRTLER OLMAYINCA SONUÇ ALINMIYOR
Suriye’deki en örgütlü güç konumunda olan Kürtler ise görüşmede yer almıyor. Türkiye’nin blokajı ve diğer devletlerin onayıyla da Kürtler ABD’nin talebine rağmen masaya çağrılmadı. Yine Türkiye’nin baskısıyla Kürtlerin katılmadığı Cenevre’de de görüşmeler sonuçsuz kalmıştı.
Yoruma kapalı.