PİRHA- Referandum sonuçları açıklandı. YSK’nin son dakika değişikliği ve seçim ihlali iddiaları ve CHP ve HDP’nin referanduma dönük itirazları gölgesinde “evet” %51 ile günün kazananı oldu. Yapılan itirazlar, sonucu değiştirir mi bilinmez ama halk oylaması sonrası, Alevilerin yoğun yaşadığı Çukurova da sonuç ne oldu? Aleviler “evet” mi dedi, yoksa “hayır” mı?
Pazar günü yapılan referandum birçok tartışmayı da beraberinde getirdi. YSK’nin gün içerisinde kendi yasalarını da yok sayan kararı referandumu tartışmalı hale getirdi. Öncesine dair, eşit koşullarda yapılamayan propaganda hakkı, toplu açılış törenlerinin “evet” mitinglerine dönüştürülmesi, HDP’ye uygulanan ambargo başta olmak üzere birçok eleştiri varken, sonuçlar üzerinde ortaya çıkan tartışmalarda daha çok konuşulacak gibi.
Aleviler, referandumda ne dedi? Devlete, hükümete ve partilere hangi mesajı verdi?
Referandum öncesi PİRHA’da çokça okuduğunuz haberlerde Aleviler, kanat önderleri, Pirler, Analar, Dedeler “şerler defola, hayırlar hakka yazıla” dedi. Referandum sonrası ortaya çıkan tabloya baktığımızda da bir bütün Alevi toplumunun “hayır”da birleştiğini görebiliriz.
Çukurova kentleri olan Adana, Mersin ve Hatay’a baktığımızda bu belirlemenin doğru olduğunu göreceksiniz. Şöyle ki;
Adana, nüfus oranı bakımından Alevi toplumunun (birçok süreğini de içinde barındırdığını belirtelim) 50’li yıllarla beraber ve özellikle de 70-90’lı yıllar arasında da yoğunca yerleştiği kentlerin başında geliyor. Özellikle Seyhan, Çukurova, Ceyhan ve Yüreğir de yaşayan Alevilerin referandum öncesi görüşleri ile kullandıkları oy arasında paralellik görmek mümkün. Adana geneli sonuçları %41.81 %58.18 “hayır” önde iken, Alevilerin yoğun yaşadığı ilçelere baktığımızda ise bu oran daha da artıyor.
İlçe | Evet % | Hayır % |
ÇUKUROVA | 30.50 | 69.50 |
KARATAŞ | 32.17 | 67.82 |
SEYHAN | 36.64 | 63.35 |
CEYHAN | 38.85 | 61.14 |
YÜREĞİR | 47.96 | 52.03 |
MERSİN’DE TÜRKMEN, TAHTACI, ARAP VE KÜRT ALEVİLER HAYIR DEDİ
Mersinde 300-500 bin arası Alevinin yaşadığı bir kent. Adana’ya benzer yıllarda yaşanan göçün yanı sıra yüzyıllardır kentte yaşayan Türkmen, Tahtacı ve Arap Alevilerde kentte önemli bir nüfusa sahip. Mersinde %64.01 oy oranı ile “hayır” açık ara kazanırken, Alevi toplumunun yoğunlukta yaşadığı ilçelerde de durum aynı.
İlçe | Evet % | Hayır % |
YENİŞEHİR | 24.82 | 75.18 |
MEZİTLİ | 28.73 | 71.26 |
AKDENİZ | 32.72 | 67.26 |
TARSUS | 35.77 | 64.23 |
SİLİFKE | 35.84 | 64.15 |
TOROSLAR | 40.71 | 59.28 |
HATAY’DA ALEVİLERİ DE HAYIR DEDİ
Hatay ise referandum sonuçlarında, özellikle de Alevilerin yaşadığı ilçelerde en net sonuçları görmek mümkün. Aleviler yoğunluklu olarak Samandağ, Defne, İskenderun ve Arsuz da yaşamakta. Alevi örgütlülüğünün de geçmişten günümüze güçlü olduğu kentte “hayır” %54.35 oranla kazanırken, ilçelerde ise Türkiye genelinde “hayır” oranının en yüksek olduğu ilçeler var. Defne % 93.51 oranıyla “hayır” oranları, Türkiye sıralamasında birinci olurken, Samandağ da bu oran % 92.26.
İlçe | Evet % | Hayır % |
DEFNE | 6.48 | 93.51 |
SAMANDAĞ | 7.73 | 92.26 |
ARSUZ | 23.28 | 76.71 |
İSKENDERUN | 44.40 | 55.59 |
Çukurova da ortaya çıkan bu sonuçlar hem inançsal bağlamda hem de sosyolojik bağlamda, tek adam sistemini öngören anayasa değişikliğini istemediğini, aksine var olan sistemi de benimsemediğinin göstergesi. İnancında, eşit bir yaşamı barındıran, “rıza şehri” ile doğrudan demokrasiyi yaşatan, rızalık kültürü ile de hegemonyayı ret eden Aleviler, bir kez daha hak ve hakikat dünyasında olduğunu ortaya koydu.
Diren KESER/MERSİN
Yoruma kapalı.