PİRHA- Nazilerin, Auschwitz-Birkenau kampında 4 bin 300 Roman ve Sinti’yi gaz odalarında katlettiği tarih olan 2 Ağustos 1944’ün üzerinden 78 yıl geçse de, Romanlara yönelik ayrımcı ve nefret politikaları ve suçları yaşadıkları coğrafyalarda sürüyor.
1938, Dersim için ‘Tertele’ zamanının tarihi. Almanya başta olmak üzere Avrupa’da yaşayan Romanlar için de aynı tarihte benzer bir ‘Tertele’ yaşandı.
Roman Kırımı (Porajmos), 1938 yılında Hitler’in sağ kolu olan SS şefi Himmler’in, “Alman milletinin saflığını koruma amacı güden tedbirler, Alman milletinden Çingeneliği fiziksel olarak ayıklamayı başarmalıdır. Irkların birbirine karışması önlenmeli, saf kan ve melez Çingenelerin hayat tarzları tahakküm altına alınmalıdır. Gerekli hukuki çerçeve ancak bir Çingene Kanunu tarafından çizilebilir. Bu kanun ırkların karışmasını engellemeli ve Çingenelerin Alman hayat sahası içerisindeki mevcudiyetinden kaynaklanıp acil çözüm isteyen bütün sorunları çözmelidir” şeklindeki sözleriyle birlikte Nazi görevlileri Romanları yakalayarak ölüm kamplarına götürmesiyle başlar.
Avrupa ülkelerinin çoğunda büyük acılar yaşayan ve soykırıma uğrayan Romanlar, Nazi zulmüne ve soykırımına uğradı. Nazilerin, Auschwitz-Birkenau kampında 4.300 Roman ve Sinti’yi gaz odalarında katlettiği tarih olan 2 Ağustos 1944, Avrupa Parlamentosunun, 2015’te aldığı kararla “Ulusal Roman Soykırımını Anma ve Roman Karşıtlığı ile Mücadele Günü” olarak kabul edildi.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Halklar ve İnançlar Komisyonu Eş Sözcüleri Tülay Hatimoğulları ve Turgut Öker de yazılı açıklama yaparak Roman Soykırımı’nda yaşamını kaybedenleri andı.
“ROMAN HALKININ YAŞADIĞI BU BÜYÜK ACIYI YÜREĞİMİZDE HİSSEDİYORUZ”
“Roman halkının acısını ve yasını 2 Ağustos Roman Soykırımını Anma Günü vesilesiyle paylaşıyor, hayatını yitirenleri minnetle ve saygıyla anıyoruz” denilen açıklamada, şunlar ifade edildi:
“İkinci dünya savaşı boyunca faşist Nazi yönetimi tarafından saf bir ırk yaratma düşüncesiyle Yahudi, Roman, LGBTİ+, sosyalist yüzbinlerce insan katledildi.
“Tarihi boyunca hiçbir toprağı işgal etmemiş, hiçbir halka zulmetmemiş; barış ve göç kültürünün temsilcisi olan Romanlar; dilleri, kültürleri nedeniyle Naziler tarafından yok edilmek istendi.
“500 binden fazla Roman, ırkçı nazizist rejim tarafından toplama kamplarında, şehirlerde, köylerde ağır işkencelerle katledildi. Hayatta kalan yüzbinlerce Roman ise yaşanan acıların yarattığı büyük fiziksel ve psikolojik yıkımlarla mücadele etmek zorunda kaldı.
‘Mücadeleleri sürüyor’
“Roman halkı da savaşların en ağır acılarını yaşayan, savaşın en ağır acıları ve yıkımları yaşatılan halklardan olmuştur. Bugün Türkiye’de ve Avrupa’da yaklaşık 17 milyon Roman insanca yaşam koşullarının uzağında, temel haklardan mahrum, kabul edilemeyecek şartlarda yaşamaya ve hayata tutunmaya çalışmaktadır.
“Yaşanan acılara rağmen varoluşlarıyla, dilleriyle, kültürleriyle, acılarıyla ve değerleriyle farklı coğrafyalarda yaşam ve varlık mücadelesini sürdürmektedir. Romanların en ağır koşullarda, ötekileştirme ve ayrımcılığa uğrayarak yaşadığı ülkelerden biri de ne yazık ki Türkiye.
“AKP iktidarı “Roman Açılımı” ile Romanlara dair adımlar atılacağının propagandasını yapmışsa da geçtiğimiz 13 yıl içinde sözde açılımın somut hiçbir karşılığı olmadığı gibi Roman yurttaşların yaşadığı sorunlar artarak devam ediyor.
“2010’da Manisa Selendi’de Romanlar ırkçı saldırıya uğradı, 2016’da Roman Ünzile Türkmen yaşamaya çalıştığı çadırda soğuktan donarak hayatını kaybetti. 2022’de Çayır ailesi polis tarafında ırkçı söylemlere ve şiddete maruz kaldı.
“Soykırımdan bugüne devam edegelen ırkçı yaklaşımların son bulması ve soykırım gibi büyük acıların tekrar yaşanmaması için biz üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmeye devam edeceğiz ve ilgili bütün kesimleri de ortak mücadeleye çağırıyoruz.
“Roman halkının yaşadığı bu büyük acıyı yüreğimizde hissediyor, soykırımda hayatını kaybeden Romanları anıyoruz. Yaşasın halkların kardeşliği, Opre Roma!”
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.