PİRHA – Dersim’de su kıyılarında toplayıp getirdiği Düzik, Dalik ve Pure Sıpe ağaçlarından süpürgeler yaparak ahırları, harman yerlerini ve kapı önlerini süpüren Dersimli Pir Zeynel Batar, “Teknoloji ile birlikte hayatların rahatladığını ancak teknoloji ile birlikte hayatların yapaylaştığını ve üretimden uzaklaşıldığını” söyledi.
Doğanın akışı içerisinde tüm canlıların kendine yer bulduğu, yaşamını var ettiği gerçektir. Bu anlamda Dersim coğrafyasında doğa insanlar için kutsallığını korurken aynı zamanda yaşamın devamlılığı için en önemli üretim alanı. Dersimin Ovacık ilçesinde karşılaştığımız Celal Abbas Ocağına mensup Pir Zeynel Batar ile doğanın bu nimetini emekle birleştirip üretim yaparken karşılaşıyoruz. Zeynel Batar, Zazaca ‘Dalik’ denilen ağaçtan süpürge yapıyor.
“SÜPÜRGELER İLE KAPI ÖNLERİNİ VE HARMANLARI SÜPÜRÜYORUZ”
Dersimde su kıyılarında topladığı Düzik, Dalik ve Pure Sıpe ağaçları ile süpürge yapan Batar, yaptığı süpürgelerin yapılışını ve işlevini şöyle anlatıyor:
“Bu ağaç su yataklarının olduğu yerde oluyor. Biz bunları kesip toplayıp getiriyoruz. Sonra bunları güzelce kısım kısım ayırıp bağlıyoruz. Ahırları, harman yerlerini, kapıların önünü temizlemek için kullanıyoruz. Sonra kışın da yağmurda damlarımızı bununla süpürüyoruz. Damlardaki çatlakların kapanmasını sağlıyor. Böylece evlere su damlamıyor.”
“ELLE YAPILAN SEPETLER SÜPÜRGELER ARTIK TARİHİ ESER NİTELİĞİNDE”
Düzik, Dalik ve Pure Sıpe ağaçlarından yaptıkları süpürgelere kendilerinin Zazaca Sakol Dersim’in diğer bölgelerinde ise Sağvel dediklerini belirten Batar, “Düzik, Dalik ve Pure Sıpe ağaçlarını kesip topladıktan sonra atı olan atla, atı olmayan sırtla taşıyıp eve getiriyor. Ve bu ağaçlarla sepetler de örüyoruz. Bu ağaçlardan ördüğümüz sepetlere hayvanların gübrelerini koyup gübre taşıyoruz. Bu sepetleri hala yaygın olarak kullanıyoruz. Ancak yapılan bu sepetlerin yerini şimdi yapay naylon sepetler aldı. Artık bu sepetler, süpürgeler tarihi eser niteliği taşıyor” diye konuştu.
“TEKNOLOJİ İLE BİRLİKTE HAYATLAR YAPAYLAŞTI”
Eskiden her şeyi kol gücüyle yaptıklarını dile getiren Batar, “Bu ağaçtan yaptığımız bu sepetlerle saman taşırdık. Kollarımız omuzlarımız yara oluyordu. Teknoloji ile birlikte hayatların rahatladığını ancak teknoloji ile birlikte hayatların yapaylaştığını ve üretimden uzaklaşıldığını” söyledi.
PİRHA/DERSİM
Yoruma kapalı.