PİRHA- Amerika Birleşik Devleri, 2001 yılında girdiği Afganistan’dan 20 yılın sonunda çıktı. Savaş, Taliban’ın tüm ülkeyi kontrol altına almasıyla sonuçlandı. ABD’nin askerlerini ve vatandaşlarını tahliye etmesini, Taliban havaya ateş açarak kutladı. Dünya basını da bu konuya geniş yer verdi. Independent, ülkenin istikbalinden endişe duyulduğunu yazdı. Reuters ise birçok soruya yanıt arayan haberini hazırladı.
ABD, vatandaşlarının çoğunu ve risk altındaki binlerce Afgan’ı tahliye ettikten sonra 2001’den beri ilk kez Afganistan’da Amerikan askeri bulunmuyor. ABD, son iki hafta içinde Kabil havaalanından 114.000’den fazla kişiyi ülkeden çıkardı. Fakat ABD’nin Afganistan’daki askeri güçlerini geri çekmesi, Biden ve yönetimi için yeni bir dizi soruyu gündeme getiriyor.
GERİDE KALAN AMERİKALILARA VE RİSK ALTINDAKİ AFGANLILARA NE OLUR?
ABD, 14 Ağustos’ta tahliye uçuşlarının başlamasından bu yana 5.500’den fazla ABD vatandaşını tahliye etti. Az sayıda Amerikan vatandaşı, aileleri ile kalabilmek için Afganistan’da kalmaya devam etmeyi seçti.
Biden yönetimi, ABD ordusunun geri çekilmesi tamamlandıktan sonra Taliban’ın Amerikalıların ve diğerlerinin Afganistan’dan güvenli geçişine izin vermeye devam etmesini beklediğini söyledi. Ancak işleyen bir havaalanı yoksa bu vatandaşların nasıl ayrılabilecekleri konusunda endişeler var.
ABD ordusuyla çalışan tercümanlar, gazeteciler ve kadın hakları savunucuları gibi on binlerce risk altındaki Afgan da geride bırakıldı. Akıbetlerinin ne olacağı belli değil ancak yetkililer, Taliban’ın kendilerine misilleme yapmasından endişe ediyor.
İngiltere, ABD ve diğer ülkeler tarafından Pazar günü yayınlanan ortak açıklamaya göre, Taliban, başka bir ülkeden seyahat izni olan tüm yabancı uyruklu ve Afgan vatandaşlarının Afganistan’ı terk etmesine izin verme sözü verdi.
TÜRKİYE, 6 YILDIR KABİL HAVALİMANI’NIN GÜVENLİĞİNDEN SORUMLU
ABD ordusu son iki haftadır Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nı yaklaşık 6.000 askerle güvence altına alıyor ve işletiyor.
Birçok insanın Afganistan’ı terk etmesinin tek yolu olan havayolunu kullanmak. Taliban, sivil uçuş operasyonlarına oradan devam etmek için Katar ve Türkiye gibi hükümetlerle yardım istemek amacı ile görüşüyor. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu, pazar günü yaptığı açıklamada, Kabil havaalanında sivil uçuşlara yeniden açılmadan önce onarım yapılması gerektiğini söyledi.
NATO misyonunun bir parçası olan Türkiye, son altı yıldır havaalanındaki güvenlikten sorumlu. Yabancı güçler kontrolü devrettikten sonra havaalanını açık tutmak, Afganistan’ın sadece dünyayla bağlantıda kalması için değil, aynı zamanda yardım malzemeleri ve operasyonlarını sürdürmek için de gerekli.
Biden yönetimi Taliban ve ABD’nin gelecek dönemdeki ilişkisini Taliban’ın eylemlerine göre belirleneceğini duyurmuştu. Ama Biden yönetimi, ülkede insani ve ekonomik bir krizin çıkmamasını nasıl sağlayabileceğini de belirlemek zorunda kalacak. Birleşmiş Milletler, Afganistan 18 milyondan fazla insanın -bu da ülke nüfusunun yarısından fazlası anlamına gelir – yardıma ihtiyacı olduğunu söylüyor. Beş yaşın altındaki tüm Afgan çocukların yarısının akut yetersiz beslenmeden muzdarip olduğunu ve zaten dört yıl içinde ikinci kuraklığın ortasında söylüyor.
İngiltere dahil olmak üzere bazı ülkeler, hiçbir ulusun Taliban’ı Afganistan hükümeti olarak tanımaması gerektiğini söyledi.
ABD İLE TALİBAN’IN ORTAK DÜŞMANI: İŞİD
ABD ile Taliban arasındaki tek işbirliği alanı, İŞİD militanlarının oluşturduğu tehdit olabilir.
Washington ve Taliban’ın gruba karşı koymak için nasıl koordine edebileceği ve hatta potansiyel olarak bilgi paylaşabileceği hakkında sorular var.
Adını bölge için tarihi bir terimden alan İslam Devleti Horasan (IŞİD-H), ilk olarak 2014 yılının sonlarında doğu Afganistan’da ortaya çıktı ve kısa sürede aşırı vahşetiyle ün kazandı. Grup, 26 Ağustos’ta havaalanının dışında 13 ABD askerini ve çok sayıda Afgan sivili öldüren intihar saldırılarının da sorumluluğunu üstlendi.
ABD, o zamandan beri gruba karşı en az iki insansız hava aracı saldırısı gerçekleştirdi ve Biden, yönetiminin saldırıya misilleme yapmaya devam edeceğini söyledi.
IŞİD, Taliban’ın yeminli düşmanıdır. Ancak ABD istihbarat yetkilileri, IŞİD’in bu ay Afganistan’ın Batı destekli hükümetinin çöküşüne yol açan istikrarsızlığı, konumunu güçlendirmek ve haklarından mahrum bırakılmış Taliban üyelerinin işe alınmasını hızlandırmak için kullandığına inanıyor.
Reuters haber ajansının “Explainer: What happens now that U.S. troops have left Afghanistan?” başlıklı yazısının düzenlenmiş çevirisidir.
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.