PİRHA-CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, zincir marketlere ilişkin rapor yayınladı. Ağbaba, “üç harfliler” olarak nitelediği zincir marketlerin salgın döneminde kâr marjlarının olağanüstü arttığını belirterek çözüm önerilerini paylaştı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, zincir marketlere ilişkin “Üç harfli zincir marketler kanserli hücre gibi yayıldı” diyerek konuya ilişkin rapor yayınladı. Ağbaba, “üç harfliler” olarak nitelediği zincir marketlerin salgın döneminde kâr marjlarının olağanüstü arttığını belirtti.
BİM, A101 ve Şok gibi market zincirlerinin sektörde toplam pazar payının hızla arttığını belirten CHP’li Ağbaba’nın raporunda şu ifadeler yer aldı:
“Türkiye’de zincir market sektöründe ilk sırayı A101, BİM ve ŞOK gibi market zincirleri oluşturmaktadır. Bu marketler Türkiye’nin 81 ilinde, tüm ilçelerde, hatta her sokakta faaliyet göstermektedir ve uluslararası raporlara göre dünyanın en hızlı büyüyen şirketleri arasında yer almaktadır. Salgın sürecinde bu market zincirleri kasalarını doldurmakla kalmamış, aynı zamanda online satış ve dijital aplikasyonlar ile kendi üretim portföylerini de genişletmişlerdir. Bu orantısız büyüme, başta mikro ve küçük işletmeler olmak üzere ülkemizdeki esnafları oldukça olumsuz etkilemekte ve zincir marketlere karşı giderek daha da savunmasız hale getirmektedir. Zincir marketlerin AKP iktidarıyla ile organik ilişki ve iş birlikleri de bu marketlerin kanserli hücre gibi ülkemizin her mahallesinde, hatta sokağında büyümesini kolaylaştırmaktadır.”
“ORANTISIZ BÜYÜME SALGINDA ESNAFI BİTİRDİ”
Raporda Türkiye Perakendeciler Federasyonu ve Rekabet Kurumu’nun verilerini paylaşan Ağbaba, zincir marketlerde ürün çeşitliliğinin 15 bini bulduğunu ifade etti:
“Rekabet Kurumu, hızlı tüketim malları perakendeciliğinde ilk dört teşebbüsün üçünün zincir marketler olduğunu vurgulamaktadır. Buna göre bu marketlerin pazar payları artarken, yerel ve küçük marketlerin pay kaybettiği görülmektedir. Zira bu marketlerde ortalama 5.000-15.000 çeşit ürün satışa sunulduğu resmi raporlarda yer almaktadır. Bu marketlere ilişkin bir diğer önemli husus, tedarikçilerle yapılan sözleşmelerin haksız rekabet sonucu küçük ve orta ölçekli perakendecileri kapanmaya zorlamasıdır. Promosyonlu ürün satışından fiyat artışlarına ürün tedarik sürecinde yaşanabilecek sorunlara kadar hemen her konuda zincir marketler, oluşabilecek tüm ekonomik kaybı haksız ve adil olmayan şekilde perakendecilere yıkmaktadır. Salgında orantısız büyüme sonucu bu marketler zincirlerine yeni halkalar takmıştır. Alınan tedbirler doğrultusunda hafta sonu yasakları nedeniyle semt pazarlarının kurulamaması gibi kısıtlamalar tüketiciler zincir marketlere mecbur bırakılmıştır.”
“ESNAFI BİTİREN YANDAŞ SERMAYE”
A101, BİM ve ŞOK Marketlere ilişkin bilgilerin yer aldığı raporda bu marketlerin iktidarla organik ilişkisi olduğu vurgulandı. Raporda şu ifadeler yer aldı:
“A101, BİM ve ŞOK marketlerinin pazar paylarında son yıllarda giderek artan şekilde yoğunlaşmakta ve tüm piyasanın yüzde 50’inden fazlasını domine etmektedir. Rekabet Kurumu’nun bahsi geçen raporunda ‘pazarın son üç yıllık seyrine bakıldığında BİM’in açık ara pazar lideri olduğu görülmekte ve 2017 yılında BİM’den sonra ikinci oyuncu konumunda olan Migros’un bu yıldan sonra A101’in gerisinde kaldığı’ ifade edilmektedir. A101’in 2020 yılı sonu itibariyle 10.001 marketi, 60.000 çalışanı ve 600’ün üzerinde tedarikçisi bulunmaktadır. BİM 1 Ekim 2020 itibariyle satışlardan 7 milyar 253 milyon 400 bin brüt kâr elde etmiş; kâr marjını bir yılda %39,8 artırmıştır. ŞOK Marketler ise 2020 yılının üçüncü çeyreğinde 1 milyar 275 milyon 500 bin lira brüt kâr marjıyla bir yılda %23,3 oranında kârını artırmıştır. AKP’ye yakın A101 ve BİM gibi marketler zinciri iktidarla yakın ilişkileri nedeniyle birçok kez gündeme gelmiştir. Bu marketler ayrıca seçim dönemlerinde de devreye sokulmuş, seçim dönemlerinde ‘sosyal yardımlar’ adı altında oy devşirmek amacıyla kullanılmıştır. 23 Haziran 2019’da yapılan İstanbul seçimlerinde AKP’nin A101 market zinciri ile iş birliği yaparak İstanbul’da seçmene çek dağıtarak İstanbulludan oy istediği haberlere yansımıştır.”
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.