PİRHA-Yaşamın her alanında kadınların mücadelesi sürüyor. Köyde yaşayan kadınlar da hayvanların bakımından, toprak işlerine değin pek çok alanda yaşamı emekle yoğuruyor. Muş Varto’nun Alevi köyü Tatan’dayız. Köyde yaşayan kadınlarla günlük hayatlarına dair konuştuk.
HABERİN VİDEOSU
Varto’nun Güzelkent (Tatan) köyünde yaşayan kadınlarla yaşamlarını konuştuk.
“Tavukların yavrularına bakıyorum” diyen Ahçık Özer’i civcivlerine ekmek verirken görüntülüyoruz. Kendi anadili Zazaca’da köy yaşamını anlatan Özer, hiç Türkçe bilmiyor. Bunun zaman zaman da sıkıntısını yaşayan Özer, “Varto’ya giderken tek başıma gidemiyorum, eşim ya da kızım benimle geliyor” diyor.
57 yaşındaki Gülizar Özkaya da kızı ve kaynanasıyla köyde yaşıyor. Köyde hayvanları ile geçimini sağlarken bir yandan da bostan işleri ile uğraşıyor. Özkaya, “Hayvanlarla koyun sağıyoruz, süt makineye atıyoruz. Kuzu ve koyunların yanına gelip gidiyoruz. Bir taraftan da bostan ektik, bostanla uğraşıyorum Domates, patates, fasulye, salata, soğan onlarla uğraşıyorum” diyor.
Özkaya köyde yaşadığı sorunları ise şöyle anlatıyor:
“Suları eve aldık yine sularımız yok. Nedenini bilmiyorum. Yollarımız kötü. Elektriklerimiz de sık sık kesiliyor. Yaylalara çıkıyoruz. 40 güne yakın kalıyoruz. Yaylada elektriklerimiz yok. Ama evlerimiz çok güzel. Oradaki evlerimize bez seriyoruz, güzelleştiriyoruz. Çökeleklerimizi orada topluyoruz.”
Özkaya sözlerini 4. kez uzatılan OHAL’in kaldırılmasını isteyerek sonlandırıyor: “Aleviyiz. Kendi inancımızı yaşıyoruz. Ana dilimizi konuşuyoruz burada. OHAL tabi ki bizi etkiliyor. İnsanlar ölüyor. İnsanların ölmesini istemiyoruz. Yaşasınlar.”
HAYVANLARIN BAKIMI İLE UĞRAŞIYORLAR
58 yaşındaki Asya Gül de köyde sabah 7’de başlıyor güne.
Gül şöyle özetliyor yaşantısını:
“Ev işlerimi yapıyorum. Köyde yaşıyorum. Köyde su sorunumuz var. Temiz suyumuz olsun istiyorum. Gençlerimizin arasında mutluluk olsun. Köyde önceden koyunlarım vardı onları sattım şimdi bostan işiyle uğraşıyorum. Tavuklarım var onlara bakıyorum. İki senedir yaylalara gitmiyorum. Yaylaya giderken orada koyunlarımı sağıyordum, sütü makineye atıyordum. Kuzuların arkasından gidiyorum. Yaralı kuzuların ayaklarına ilaç sürüyordum.
Gül de diğer kadınlar gibi “Ben istemiyorum insanlar ölsün. Biz istiyoruz yeniden barış süreci başlasın. Gençlerimize yazık” diyor.
ESKİYE ÖZLEM…
Gül Karataş da serdiği yünlerin yanında kapının önünde kadınlarla sohbet ederken bizi karşılıyor. Karataş, eskiden yaptıkları işleri biraz da hasretle anlatıyor:
“O zamanlar kirmenle yün eğiriyorduk, yün tarağıyla yün tarıyorduk, ip yapıyordum. Kilim tezgâhına gidip kilim yapıyorduk.”
Bugün ise sağlık sorunları nedeniyle pek yapamadığını söyleyen Karataş, “Ne koyun sağabiliyorum ne ekmek hamuru yapabiliyorum. Kalp ameliyatı olduğum için çok iş yapamıyorum. İşlerimi gelinlerim yapıyor” diyor.
Üzerinde oturduğu işlemeli kilimi yıllar önce nasıl yaptığını anlatan Karataş, bir yandan da eskiye nasıl özlem duyduğunu şu sözlerle ifade ediyor:
“Önce kilim tezgahını kurduk. Sonra kilim malzemeleriyle bir araya gelip yaptık. Neredeyse 20 yıldır yapılmış ama iki yıldır seriyorum bu yaptığım kilimi. Şimdi bu kilimleri, yün halılarını satıyorlar. Ben satmak istemiyorum ama gelinlerime kalsa satalım diyor. Niye satalım sereriz bunları. O kadar emek verdik. Verdiğimiz emek görünür mü. Şimdi eskiden kullandığımız her şeyi kaldırmışlar. Önceden çorap yapardık, artık kimse çorap da yapmıyor. Eskiden yaylaya çıkıyorduk şimdi gitmiyoruz, koyunlarımızı sattık hem de hastayım.”
Semra ACAR/Sevim KAHRAMAN
MUŞ
ilk defa a bu sayfada ana dilimiz Zazaca bir sey izledim(okumak halen nasvi olmadi). tesekkür ederim…wes u war ve…danke schön…thank you