PİRHA- Türkiye Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Timisi, Cumhuriyet döneminde Alevi örgütlenmesini anlatırken, Alevi dergahlarının kapatılmasına, Aleviliğin, deyişlerin, Şah Hatayi’nin, Pir Sultan’ın adının bile yasaklanmasına değindi. Timisi, “Hacı Bektaş Veli Dergahının açılmasıyla bir çığır açıldı. Toplumun üzerindeki o sinmişlik giderek yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı ve biz bu güzel tarihi görevi yapmış olmanın mutluluğunu yaşadık” dedi.
Ankara’da PSAKD Yeni Mahalle Şubesi ve Cemevi’nde geçen günlerde “Cumhuriyet tarihinde ilk Alevi örgütlenmesi” başlıklı panelde konuşan Türkiye Birlik Partisi (TBP) Genel Başkanı Mustafa Timisi, Alevilerin yakın tarihine dair önemli değerlendirmelerde bulundu.
1923 yıllarında Atatürk’ün o dönemin koşullarında laik ve dine dayalı olmayan bir devlet kurduğunu belirten Timisi, “O dönemde Osmanlı’nın politikası gereği her yerde, her köyde bir takım hocalar, erkanlar ve medreseler alabildiğine insanları istismar eden gerici bir yapının içerisindeler. O dönem tekkeler, medreseler ve zaviyeler kapatıldı. Dolayısıyla bu arada bizim de dergahlarımız kapatıldı” dedi.
Zaman zaman kendilerine “Siz Atatürk’ü çok seviyorsunuz ama Atatürk de sizin tekkelerinizi, dergahlarınızı kapattı” sözleriyle karşılaştıklarını belirten Timisi, “O dönemin koşullarında böyle bir gelişme olmuş ama sonradan öğreniyoruz ki Mustafa Kemal de bilhassa Hacı Bektaş ile Şahkulu ile Karaca Ahmet ve bu tür büyük dergahlarla ilgili kararını yeniden gözden geçirme gayretine girmiş ama ömrü vefa etmemiş” diye belirtti.
“HACI BEKTAŞ VELİ DERGAHI İLK DEFA 1964 YILINDA AÇILDI”
Dergahların kapatıldığı gerçekliği ile birlikte 1964 yılında özellikle Hacı Bektaş Veli Dergahının açılma noktasında gelişmeleri de aktaran Timisi, şunları ifade etti:
“Dolayısıyla böyle bir kapanma var. İsmet Paşa o dönem Turizm ve Kültür Bakanı olan Ali İhsan Göğüş’ü görevlendiriyor. Ben de bu gelişmeden haberdar oldum. Hacı Bektaş Veli Dergahını restore etmek için bir heyet oluşturmuşlar ben de o heyete katıldım. hakikaten Hacı Bektaş Dergahını gördüğüme üzüldüm. Dergahın etrafı kirlilik ve pislik içinde, terk edilmiş, kimsenin pek fazla bir şey yaptığı yok ve Çelebilerimiz kendi köşelerine çekilmişler. Onlarla çok fazla ilgili değiller. O benim bir üzüntü kaynağım olmuştu. Hacı Bektaş Dergâhı restore edildi, düzenlendi. 16 Ağustos 1964 yılında ilk defa Hacı Bektaş Dergâhı açıldı.”
Hacı Berktaş Veli Dergahının açılmasına Alevi iş adamlarının, okuyan gençlerin çok sevindikleri ve kendilerini tebrik ettiklerini belirten Mustafa Timisi, “Hacı Bektaş Veli Dergahının açılmasıyla bir çığır açıldı. Toplumun üzerindeki o sinmişlik giderek yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı ve biz bu güzel tarihi görevi yapmış olmanın mutluluğunu yaşadık” dedi.
“TÜRKİYEDE İLK ALEVİ DERNEĞİ 1963 YILINDA KURULDU”
Türkiye’de ilk Alevi derneğinin 1963 yılında açıldığını belirten Timisi, “Hacı Bektaş Kültür ve Yardımlaşma Derneği Doktor Ali Haydar Ulusoy tarafından kurulduğu dönemde biz yine Cemal Gürsel’in destekleriyle büyük sinemada Hacı Bektaş gecesi yaptık. Bunlar Türkiye’de ilk olan şeyler. Nasıl bir heyecan… O insanlar, o kadınlarımız, büyüklerimizin gözyaşlarını seyreleyin. Yapılan geceye o devrin sanatçıları ve Hüseyin Çırakman gelmişti. Bugün bize hoş geldiniz erenler/ gecemize hoş geldiniz erenler. O gün bestelendi” diye belirtti.
“RADYOLARDA ŞAH HATAYİ’NİN, PİR SULTAN’IN ADINI SÖYLEMEK BİLE YASAKTI”
1960 yıllarında televizyonun olmadığını, radyolarda Alevi kelimesinin geçmesinin dahi yasak olduğunu söyleyen Mustafa Timisi “Aleviliğe ait bir deyiş konuşulmazdı. Şah Hatayi’dir, Pir Sultan’dır bunların lafı bile geçmezdi, çünkü yasaktı” dedi.
Yaşananların bir tarihsel geçmişi olduğuna dikkat çeken Türkiye Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Timisi şöyle devam etti:
“Osmanlı siyaseten ya da ideolojik olarak Alevi inancına, Alevi toplumuna karşı düşmanca bir tavır içerisinde oldu. Özellikle Çaldıran Savaşı’ndan sonra Anadolu’da müthiş bir Alevi kıyım yaşandı ve bu Cumhuriyete kadar geldi. Bugün de hala o kör zihniyet, o karanlık zihniyet varlığını yer yer zaman buldukça ortaya koyuyor.”
Cebrail ARSLAN/ANKARA
Yoruma kapalı.