PİRHA- Tahtacı Alevilerinde gelin başı bağlama geleneği geçmişten günümüze kadınlar sayesinde devam ediyor. Denizli Güzelköy’de gelin, güneş gibi parlasın diye günün doğduğu yere oturtularak başlanıyor geleneğin ritüelleri gerçekleştirilmeye.
Haberin Videosu
Alevilerin düğünlerindeki önemli ritüellerinden biri de gelin başı bağlama geleneği. Evlenirken yapılan baş bağlama törenini sadece kadınlar yapıyor. Baş bağlama töreni yöreye göre farklılık gösterse de anlamları hemen hemen aynı. Tahtacı Alevi süreğinde de baş bağlama geleneği kadınlar sayesinde gelmişten bugüne aktarılarak devam ediyor.
Denizli merkeze bağlı bir Tahtacı Alevi köyü olan Güzelköy Köyü’nde de gelin başı bağlama törenine tanık oluyoruz. Cemevinde biraraya gelen kadınlar ritüel öncesi hazırlık yapıyor, gelinin kıyafetleri hazırlanıp gelin odaya getiriliyor ve üç kere yere minder vurularak başlanıyor ritüel.
“GÜNEŞ GİBİ PARLASIN DİYE”
Baş bağlama ritüelini gerçekleştiren Selver Biçer, elindeki minderi ilk vuruşunda Allah, ikinci vuruşunda Muhammet, üçüncü vuruşunda da Ya Ali diyor ve ağzından şu sözler dökülüyor: Gelinimiz günün doğduğu yere oturmak zorundadır. Güneş gibi parlasın diye.
“GELİNİN BAŞI GELDİĞİ EVE BAĞLI OLSUN”
Ardından mavi renkte içliği salavatlayarak geline giydiriyor. İçliğin ardından üç etek dedikleri uzun kollu yeleği sağdan salavatlayarak giydiriyorlar geline. Gelinin başına terlik dedikleri başörtüsünün altından giydirilen içliği takıp üçgen şeklinde uzun baş bağını da takarak anlamını şöyle anlatıyorlar:
“Terlik içine giyilen bir içliktir. Büyüklerimiz atalarımız bunları giymişler hep. Gelinin başı geldiği eve bağlı olsun, kocasına bağlı olsun diye bu baş bağını bağlıyoruz.”
Baş bağını çenesinin altından geçirerek sıkıca bağlıyorlar salavatlayarak. Baş bağını tutsun diye Fatma Ana’nın başlığı dedikleri üç renkli bağı bağlıyorlar alnına.
“ELİNE, BELİNE, DİLİNE SAHİP OL”
“Yeni gelin az konuşsun, büyüklerine saygısızlık etmesin” diye yaşmak dedikleri çene bağı gelinin çenesinden başının üzerine doğru takılıyor. Yolun süreği olan kırmızı renkli bel bağını, “Ya Allah, Ya Muhammet, Ya Ali” sözleriyle üç düğüm atarak bağlıyor ve “Eline, beline, diline sahip ol demektir bunun anlamı da” diyor.
Baş bağlandıktan sonra üç defa öperek hayırlı olsun dilekleri iletiliyor geline. Ardından baş bağlama ağıdı söyleniyor.
Suay ABAK-Hüseyin KELLECİ /DENİZLİ
Yoruma kapalı.