PİRHA- Eşit Haklar için İzleme Derneği, ‘Türkiye’de Ayrımcılık Araştırması Kasım 2022’ raporunu açıkladı. Rapora göre, Türkiye’de siyasi görüşünden dolayı ayrımcılığa uğradığını düşünenlerin oranı yüzde 54,3 olarak kaydedildi. Ayrıca Türkiye’de ayrımcılık yapanların yaptıklarının karşılığı olan cezaları almadığına dair oluşan olumsuz kanının oranı yüzde 81,6.
İnsan hakları alanında çalışmalar yapan Eşit Haklar için İzleme Derneği (ESHİD), ‘Türkiye’de Ayrımcılık Araştırması Kasım 2022’ raporunu açıkladı.
Dernek, 26 ilde 1531 kişi ile ayrımcılığa uğrayıp uğramadığına dair görüşmeler gerçekleştirdi. Raporda yer alan verilere göre, Türkiye’de siyasi görüşünden dolayı ayrımcılığa uğradığını düşünenlerin oranı yüzde 54,3 oldu. 2020’de siyasi görüşünden dolayı ayrımcılığa uğradığını düşünenlerin oranı yüzde 51.1’di.
Ankete katılanların yüzde 25,8’i etnik kökene dayalı ayrımcılığa her zaman maruz kaldığını belirtirken, yüzde 26,5’i dini inanca veya inançsızlığa dayalı ayrımcılığa, yüzde 36,6’sı da göçmen olduğu için ayrımcılığa maruz kaldığını söyledi.
Cinsiyete dayalı ayrımcılığa uğradıklarını düşünenlerin oranı yüzde 36,3 oldu.
AYRIMCILIĞA UĞRADIĞINI DÜŞÜNENLERİN SAYISI SON 2 YILDA ARTTI
2018 yılında siyasi görüşünden ötürü ayrımcılığa maruz kalanların oranı yüzde 42 iken, bu oran 2020’de yüzde 51,1’i buldu.
Dini inancından dolayı ayrımcılığa maruz kalanların oranı da arttı. 2018’de ankete katılanların yüzde 27’si dini inancından ötürü ayrımcılık yaşadığını belirtirken, iki yıl sonra bu oran yüzde 43,9 oldu.
Raporda, etnik kökenli ayrımcılığa maruz kalanların oranı 2018’de yüzde 26 iken, 2020’de yüzde 46,2. Bununla birlikte 2018’de cinsiyetinden dolayı ayrımcılığa maruz kalanların oranı yüzde 34 olurken, 2020’de bu oran yüzde 46,3’tü.
AYRIMCILIK EN FAZLA DEVLET KURUMLARINDA YAPILIYOR
Eşit Haklar için İzleme Derneği’nin yürüttüğü çalışmada, ayrımcılık yüzde 38,3 ile en fazla devlet kurumlarında ve iş hayatında yapılıyor. Özel sektörde ise bu oran yüzde 34,7.
Dini hizmetler veya din kurumlarında hiç bir zaman ayrımcılığın olmadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 36,3.
Rapora katkıda bulunanların yüzde 40,5’i yaşadığı ayrımcılığın siyasi görüşünden kaynaklandığını ifade ederken, yüzde 22,3’ü cinsiyete dayalı ayrımcılığa maruz kaldığını dile getiriyor.
AYRIMCILIĞA MARUZ KALINDIĞINDA HER HANGİ BİR GİRİŞİMDE BULUNULMUYOR
Ankette en önemli tespit ise ayrımcılığa maruz kalanların yüzde 84,2’sinin herhangi bir girişimde bulunmaması.
Yüzde 5,3’ü CİMER’e başvurduğunu belirtirken, yüzde 4,1’i dava açtığını, yüzde 2,0’ı ise savcılığa suç duyurusunda bulunduğunu söylüyor.
Raporda Anayasa Mahkemesi’nde 2012-2022 arasında 450.000 bireysel başvuru yapıldığı ve ayrımcılık yasağı üzerinden incelenen 316 karar yayımlandığı belirtiliyor. Buna göre bu kararlardan 27’sinde ihlal kararı verilmiş.
Ayrımcılıkla ilgili girişimde bulunulmamasının nedenine ise katılımcıların yüzde 73,7’si, ‘Bir sonuç alamayacağımızı düşündük’ yanıtını veriyor.
Bu soruya ankete katılanların yüzde 10,2’si ‘Haklarımızı bilmiyorduk’, yüzde 7,0’ı ‘Başımıza bir şey gelmesinden korktuk’ diyor.
TÜRKİYE’DE MEVCUT KANUNLAR AYRIMCILIĞIN ÖNLENMESİ İÇİN YETERLİ DEĞİL
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 2021 faaliyet raporunda, katılımcılara ‘Herhangi bir yere başvurduysanız, başvurunuzdan olumlu ya da olumsuz ne tür bir sonuç aldınız?’ sorusu yöneltiliyor. Katılımcıların yüzde 17,3’ü ‘olumsuz’ yanıtını verirken, ‘olumlu’ sonuçlandı diyenlerin oranı yüzde 4,7.
Ankette yer alan bir diğer sorusu da, ‘Maruz kaldığınız ayrımcılıkla ilgili neden bir mekanizmaya başvurmadınız?’ Bu soruya 2018 yılında katılımcıların yüzde 73,6’sı ‘Sonuç alamayacağımı ve/veya aleyhime sonuçlanacağını düşündüm’ derken, yüzde 20,7’si ‘Hak arama yollarımı ve/veya haklarımı bilmiyorum’ diyor.
2022’ye gelindiğinde ise aynı soruya ‘Sonuç alamayacağımı ve/veya aleyhime sonuçlanacağını düşündüm’ yanıtını verenlerin oranı yüzde 79,8’e, ‘Hak arama yollarımı ve/veya haklarımı bilmiyorum’ diyenlerin oranı ise yüzde 14,8’e yükselmiş.
Sizce Türkiye’de mevcut kanunlar ayrımcılığın önlenmesi için yeterli mi? sorusuna totalde katılımcıların yüzde 10,4’ü evet, yüzde 85,7’si de hayır yanıtını veriyor.
Ankete katılanların yüzde 65,0’ı Türkiye’de devlet kurumlarının ayrımcılığın önlenmesi için yeterince çaba göstermediği kanaatinde.
Ayrıca Türkiye’de ayrımcılık yapanların yaptıklarının karşılığı olan cezaları almadığına dair oluşan olumsuz kanının oranı yüzde 81,6.
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.