PİRHA – DEM Parti Milletvekilleri, Sincan Cezaevinde 2021 yılından beri siyasi kadın mahpusların tahliye edilmeyip infazlarının yakılmasına dair Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığına başvuru yaptı.
İnfaz yakmalar, mahpuslara yönelik işkenceler ve uzun tutukluluk halleri, hapishanelerin anıldığı en temel sorunlar olarak sıralanmakta. Yıldan yıla tutuklu sayısının arttığı Türkiye’de infaz kanunu da her geçen gün daha da istismar ediliyor.
DEM Parti Milletvekilleri, uluslararası hukuk kurallarının da hiçe sayıldığı Türkiye’de, cezaevlerinde yaşananlara dair bir kez daha girişimde bulundu.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na başvuru yapan milletvekilleri, hak ihlalleriyle sıkça gündeme gelen Sincan Kadın Cezaevinde 2021 yılından beri siyasi kadın mahpusların tahliye edilmeyip infazlarının yakılmasına dikkat çekti.
“24 KADIN MAHPUSUN ŞARTLI TAHLİYE HAKKI GASP EDİLDİ”
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na sunulan raporda şu ifadelere yer verildi:
“İdare ve Gözlem Kurulları, 2021 yılında yürürlüğe giren Gözlem ve Sınıflandırma Merkezleri ile Hükümlülerin Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik uyarınca oluşturulmuştur. Ancak uygulamada bu kurullar, özellikle politik mahpuslar bakımından yargı yetkisini fiilen genişleterek, cezayı infaz etmek yerine cezayı yeniden tayin eden organlara dönüşmüştür. Bu durumun en çarpıcı örneği ise Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda yaşanmaktadır.
Sincan Kadın Hapishanesinde 2021 yılı ocak ayından itibaren, şartlı tahliye tarihi gelen hiçbir kadın mahpus tahliye edilmemiştir. Bugüne kadar 24 kadın mahpusun şartlı tahliye hakkı açıkça gasp edilmiştir. İstisnasız her politik kadın mahpusun infazının defalarca kez uzatılması, Sincan Kadın Kapalı Hapishanesini bu alandaki hukuksuzlukların en çarpıcı ve sistematik örneklerinden biri haline getirmektedir. Zira ceza infaz sistemindeki keyfiyet ve ayrımcı uygulamalar Sincan Kadın Hapishanesinde özel bir yoğunlukla yaşanmaktadır. Bu haliyle Sincan Kadın Hapishanesi keyfi kararlarıyla dikkat çeken bir ‘pilot kurum’ haline gelmiştir.”
CEZAEVİ YÖNETİMİ, MAHPUSUN DÜŞÜNCELERİNİ SORGULADI!
Raporda, yakın zamanda 12 kadın mahpusun tahliyesinin, hiçbir disiplin cezası bulunmamasına rağmen “örgütsel tutum ve davranışların sürdüğü” ve “pişmanlık gösterilmediği” gibi soyut gerekçelerle engellendiği de belirtildi.
Benzer şekilde infazı uzatılan mahpuslardan Sermin Demirdağ’ın durumu da aktarıldı. 1993 yılından beri mahpus olan Demirdağ’ın koşullu salıverilme tarihinin 7 Mart 2023 olmasına rağmen, İdare ve Gözlem Kurulu tarafından tam 7 kez tahliyesi engellendiği vurgulandı. Kurul’un son olarak 16 Ekim 2025’te yapılan yedinci değerlendirmede, mahpusun düşünce ve kanaatlerini sorgulamaya yöneldiğine dikkat çekildi.
Söz konusu kurul görüşmesinde Sermin Demirdağ’a; “Pişman mısın?” şeklinde soru sorulduğu bilgisi paylaşıldı.
7 KEZ İNFAZ UZATILDI!
Raporun devamında şu ifadelere yer verildi:
“Kişinin bireysel infaz süreciyle ilgili olmayan, bilgi ve görgüsünün olmadığı silah bırakma süreçleri kastedilerek ‘Kaç kişi silah bıraktı?’ şeklinde sorular yöneltilmiştir. Bu sorularla mahpus, Anayasa’nın 25. maddesine açıkça aykırı biçimde düşünce ve kanaat açıklamaya zorlanmıştır.
Kurul, Demirdağ hakkında hiçbir disiplin cezası bulunmadığını bizzat kararında belirtmesine rağmen, ‘disiplin suçuna konu eylemlere karıştığı’, ‘örgütsel tutumunu sürdürdüğü’ ve ‘iyi halli olmadığı’ iddialarına dayanarak infazını 1 yıl daha uzatmıştır.
Dokuz ay önce yapılan değerlendirmede eşik puanı geçmesine rağmen, bu kez “eşik puan” düşürülmüş, ancak hangi kriterlere göre bu puanlamanın değiştirildiği açıklanmamıştır.
Bir mahpusun tahliyesinin 7 kez üst üste ertelenmesi, kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının sistematik biçimde ihlali anlamına gelmektedir.
Söz konusu keyfi ve hukuksuz İdare ve Gözlem Kurulu kararının sonunda ise mahpusun infaz hâkimliğine şikâyet yoluyla yapılacak itirazın da önüne geçen bir karar eklenmiştir.
“CİNSİYET TEMELLİ AYRIMCILIK!”
Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda mahpuslara yönelik uygulamaların cinsiyet temelli ayrımcılık olduğu ifade edildi. 2021 yılından bu yana şartlı tahliyelerin tamamının istisnasız bir şekilde engellendiğini belirten DEM Partili vekiller şu talepleri sıraladı:
Sermin Demirdağ hakkında bugüne kadar alınan tüm İdare ve Gözlem Kurulu kararlarının ve bu kararların dayandığı belgelerin Komisyon tarafından incelenmesini,
Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi İdare ve Gözlem Kurulu’nun uygulamalarının Anayasa, ulusal mevzuatlar ve insan hakları açısından değerlendirilmesini,
Hükümlü ve Tutuklu Hakları İnceleme Alt Komisyonu’nun Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi’ne bir inceleme ziyareti planlamasını,
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 89. maddesi ile ilgili yönetmelik hükümlerinin Anayasa, AİHS ve uluslararası mahpus hakları sözleşmelerine uygunluğunun denetlenmesi,
Keyfi kararlarıyla kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkını ihlal eden İdare ve Gözlem Kurulu üyeleri hakkında Adalet Bakanlığı nezdinde idari ve cezai soruşturma başlatılması için girişimde bulunulmasını,
Benzer şekilde tahliyeleri engellenen Sincan Kadın Hapishanesi’ndeki diğer kadın mahpusların durumlarının da Komisyon tarafından ele alınmasını, talep ediyoruz.”
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.