PİRHA-Hızır ayı Alevilerde kutsal kabul edilir. Bu ayda oruçlar tutulur, cemler bağlanır, kurbanlar tığlanır. Ayrıca zorlu kış günlerinin geride kalması anlamına da gelen bu ayda lokmalar dağıtılır. Her bölgede farklı isimlerle yapılan lokma Adıyaman’da Xawra olarak isimlendirilir. Recep Köyü’nde Üryan Hızır talibi olan Pir Ali Ocağı evlatlarından Yusuf Kaygusuz, Alevilik geçmişteki kadar uygulanmasa da Hızır ayında yapılan Xawra lokmasının hala Aleviler de yoğun olarak devam ettiğini belirtti.
Alevilerin kutsal olarak kabul ettiği Hızır ayıyla birlikte oruçlar tutulmaya başlandı. Bu ay içerisinde Aleviler, lokmalarını yapar, komşularına dağıtır. Aleviler Hızır ayında lokmalarını yapar, bu ayın önemli olduğuna inanılarak dilek diler, gülbang okur.
Her bölgede farklı isimlerle yapılan lokma Adıyaman’da xawra olarak isimlendirilir.
“ALEVİ İNANCI HER NE KADAR ESKİSİ KADAR YÜRÜMESE DE HIZIR LOKMASI YAPILMAYA DEVAM EDİYOR”
Recep Köyü’nde Üryan Hızır talibi olan Pir Ali Ocağı evlatlarından Sakine Kaygusuz, Adıyaman ve Malatya’da yapılan bu lokmanın içine soğan, ceviz, et, yağ, tuz karıştırılarak pişirilir sonra hamurun içine koyulup fırına veya sacın üstünde yaptığını belirtti. Eskiden köz ateşinin içinde pişirdiklerini aktaran Kaygusuz, zamanla fırın içinde pişirmeye başladıklarını söyledi.
Pir Ali Ocağı evlatlarından Yusuf Kaygusuz da, Hızır ayı hakkında konuştu. Kaygusuz, Alevilik geçmişteki kadar uygulanmasa da Hızır ayında yapılan Kömbe (Xawra) lokması hala Aleviler de yoğun olarak devam ettiğini belirtti.
Kaygusuz, Hızır ayının Aleviler için önemli olduğuna değinerek şunları söyledi: “Hızır ayı Aleviler için çok kutsaldır. Aleviler senede 3 gün onun orucunu tutarlar. Şubat ayı içerisinde toplumumuzda xawra yapılır. Her bölge kendi içerisinde farklı şekilde lokmalarını yapsa da bizim bu bölgede xawra lokması yapılır. Normalde Hızır ayında yaptığımız bu lokmayı önemli bir misafirimiz geldiğinde de yaparız. Biz adak yapmayız kendimize ait olan lokmayı yaparız.”
Hızır lokması olan xawrayı tanıtan Kaygusuz, şöyle tarif etti:
“Önceden bu lokma sacın içine koyulur, üstü kapatılır, közün içinde pişirilirdi. Sacın her iki tarafı közün içinde kalınca alttan ve üstten pişerdi ve tadı daha güzeldi. Artık günümüzde bu biraz daha kolaylaştı, fırınların içinde yapılmaya başlandı.”
Cihan BERK-Kamber YILDIZ/ADIYAMAN
Yoruma kapalı.