PİRHA – İnsan Hakları Derneği (İHD), 37’nci kuruluş yıldönümlerini depremde hayatını kaybeden İHD üyelerine adayarak basın açıklaması yaptı. Açıklamada Türkiye’de yaşanan hak ihlallerine ve İHD’nin mücadelesine değinildi.
İnsan Hakları Derneği, 37’nci kuruluş yıldönümünde depremde hayatını kaybeden İHD üyelerini andı. İHD Genel Başkanı Eren Keskin’in de katıldığı programda açıklamayı Ankara Şube Eş Genel Başkanı Ömer Faruk Yazmacı okudu.
“ASKERİ DARBE SONRASI KURULAN İLK SİVİL TOPLUM ÖRGÜTÜ”
İHD’nin, kurulduğu tarihten itibaren, resmi ideolojiye karşı mücadele ettiğinin altını çizen Yazmacı, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“İnsan Hakları Derneği, 17 Temmuz 1986 yılında, 98 insan hakları savunucusunun ortak imzası ile kuruldu. Derneğin kuruluş amacı, insan hak ve özgürlükleri konusunda çalışmalar yapmak olarak düzenlendi. Bu ifade, İHD’nin tüzüğünde de yer aldı. Kurucular arasında aydınlar, yazarlar, insan hakları savunucuları ve mahpus yakınları vardı. Türkiye’de yerleşik resmi ideolojinin, kırmızı çizgilerini oluşturan Kürt sorunu, Ermeni Soykırımı, Kıbrıs’taki askeri varlık gibi konularda birçok kesimden farklı olan düşüncelerini korkusuzca dile getirdi ve dile getirmeye devam ediyor. İnsan Hakları Derneği, aynı zamanda 12 Eylül askeri darbesi sonrası kurulan ilk sivil toplum örgütüdür. Bu yönüyle de demokratikleşme ve sivilleşme açısından önemli bir yere sahiptir. İnsan Hakları Derneği’nin kurulduğu yıllarda, askeri darbenin, tüm insan haklarını ihlal eden politikaları gündemdeydi. İşkence, idam, kayıplar, cezaevinde mahpuslara yapılan işkenceler vardı. İşte İHD, tüm bu ağır ihlallere karşı mücadeleyi etmeyi, kendi amacı olarak kabul etti.
İHD kurulduğundan bu yana görüyoruz ki yaşadığımız coğrafyada çok önemli insan hakları sorunları var. Türkiye Cumhuriyeti devleti gerek kendi iç hukuku gerekse altına imza attığı uluslararası sözleşmelerle bu hak ihlallerinin oluşturduğu alanların hepsinde, aslında yasal düzenleme yapmak, uygulamalarını değiştirmek zorunda ama maalesef bir hukuk devleti olamadığından bunların hiçbirini yerine getirmiyor. Ne kendi iç hukukunu ne de altına imza attığı uluslararası sözleşmeleri uygulamıyor. Bu nedenle birçok insan, yazdıkları yazılar, siyasi görüşleri, attıkları tweetler nedeniyle ya cezaevindeler ya da cezaevine girme tehlikesi ile karşı karşıyalar ya da adli kontrol hükümleri altında yaşamlarına devam ediyorlar.”
“TOPLUMSAL BARIŞA İHTİYAÇ VAR”
Kürt sorununda yaşanan çözümsüzlüklere vurgu yapan Yazmacı, “Bugüne kadar, Kürt sorununun geldiği nokta tam bir çözümsüzlük oluşturuyor” dedi. Yazmacı, konuşmasına şunları ekledi:
“İnsan Hakları Derneği, insan hakları ihlallerinin en başında Kürt sorununun geldiğini sürekli dile getiriyor ve bu konunun çözümüne ilişkin önerilerde bulunuyor. Türkiye’nin Kürt sorununu kabul edip çözecek yeni bir barış sürecine ve toplumsal barışa ihtiyacı bulunmaktadır. Bununla birlikte, başta Alevilerin eşit yurttaşlık hakkı talepleri olmak üzere ötekileştirilen tüm toplum kesimlerinin insan hakları taleplerini kabul edecek yeni bir siyasi iradeye ihtiyaç vardır. Türkiye’nin gerçek bir çatışma çözümü ile birlikte yeni ve demokratik bir Anayasaya ihtiyacı bulunmaktadır. Yeni ve demokratik Anayasa yapılmadığı sürece 1980 askeri darbesini yapan generaller tarafından yapılmış 1982 Anayasası üzerinde yapılacak değişikliklerin çözüm getirmesi mümkün değildir.
Kürt sorununda uygulanan çözümsüzlük politikaları nedeniyle İnsan Hakları Derneği büyük yaralar almış bir dernek. Çok sayıda kurucu, yönetici ve üyemizi bu uğurda kaybettik. Geçtiğimiz günlerde, insan hakları savunucusu Vedat Aydın’ın ölüm yıldönümüydü. Vedat Aydın gibi birçok insanımız maalesef ki kontra cinayetlerde yaşamlarını yitirdiler. Bugüne kadar failleri ortaya çıkarılmadı, cezalandırılmadı. Kürt sorununda, çözümsüzlük politikalarının egemenliği birçok siyasetçinin de cezaevinde olmasına neden oldu. Birçok HDP’li milletvekili, bugün sadece siyasi görüşleri nedeniyle cezaevinde. Yine Kürt sorunu alanında farklı görüşleri yazdıkları, yayınladıkları için birçok Kürt gazeteci de cezaevinde.”
“YARGININ GELDİĞİ NOKTA SORUNLU”
Açıklamada, İHD’nin seçim sonrasında birçok hak ihlallerine tanık olduğu da belirtilerek, “Seçimlerin en çarpıcı sonuçlarından biri Türkiye İşçi Partisi’nden Hatay milletvekili seçilen Can Atalay’ın milletvekili hakkını kazanmış olmasına rağmen cezaevinden tahliye edilmemesi oldu. Maalesef ki yargının geldiği nokta sorunlu. Yargıçların bile kendilerini özgür hissetmedikleri bir hukuk ikliminde yaşıyoruz. Hukuk alanında yaşanan büyük haksızlıklara dair somut örnekler vermek gerekirse, Gezi Parkı davasında akıl almaz bir kararla büyük cezalara maruz bırakılan Osman Kavala ve tüm Gezi Parkı davası mahpusları ile kısa bir süre önce kendi yayınında yaptığı konuşma nedeniyle tutuklanan Tele 1 Televizyonu Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ’dan söz edilebilir” ifadeleri kullanıldı.
“ADLİ VE SİYASİ MAHPUSLARIN ÇOK CİDDİ SORUNLARI VAR.”
İnsan Hakları Derneği, açıklamada cezaevlerindeki kötü koşullara da dikkat çekerek, “Cezaevlerinde yaşamlarını devam ettiren adli ya da siyasi mahpusların çok ciddi sorunları var. En önemli sorunlardan biri de hasta mahpusların durumu. Cezaevlerinde bulunan hasta mahpusların, çok büyük bir bölümünün yaşamsal hastalıkları var. Ancak maalesef Yargıtay kararları doğrultusunda, sadece adli tıp raporlarının delil olarak kabul edildiği bu durumlarda, adli tıbbın tıp etiğine aykırı taraflı raporları nedeniyle birçok hasta mahpus cezaevlerinden tahliye edilmiyor. Cezaevlerinde dayatılan, izolasyon politikası maalesef mahpusların yaşamlarını kötü etkiliyor. Özellikle cezaevlerine konulan kamera sistemi kadın mahpuslar açısından, son derece rahatsız edici boyutlara ulaşmış durumda” dedi.
“DEVLET BÜYÜK BİR AYRIMCILIK VE NEFRET DİLİ KULLANMAKTA”
Yazmacı’nın okuduğu açıklamada devlet dilinin sertleşmesinden dolayı kadın ve LGBTİ+ bireylerin yaşadığı sorunlar vurgulandı.
Açıklama şöyle devam etti:
“Kadına yönelik şiddet, olabildiğince devam ediyor. Çünkü devletin kadına yönelik politikası Avrupa Konseyi İstanbul Sözleşmesi’nden tek bir imzayla vazgeçilmesiyle birlikte çok açık bir şekilde netleşti. Devlet, kadını evde oturan ve çocuk bakan bir insan olarak görmeye devam ediyor. Kaldı ki cumhurbaşkanının defalarca yaptığı açıklamalar, bu görüşü doğruluyor. İnsan hakları savunucuları olarak, kadına yönelik şiddet politiktir derken şunu kastediyoruz: devlet dili sertleştiği oranda, devlet dili şiddeti meşru gördüğü oranda, kadına yönelik şiddette büyük bir artış oluyor. Son dönemde, devletin tüm muhaliflere karşı kullandığı şiddet ve nefret dili kadınlara ve çocuklara şiddet olarak geri dönüyor. Bu nedenledir ki kadın cinayetlerinde ve kadına yönelik şiddet olaylarında büyük bir artış var.Kadın hakları mücadelesi son derece etkin; coğrafyamızda, tüm baskılara rağmen kadın hareketi vazgeçmiyor, varlığını devam ettirmekte kararlı. Türkiye Cumhuriyeti devleti, altına imza attığı birçok uluslararası sözleşmeye rağmen, örneğin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 14. maddesinde tanımlanan ayrımcılık yasağına imza attığı halde, bugün LGBTİ+’lara yönelik büyük bir ayrımcılık ve nefret dili kullanmakta.
“İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ALANINDAKİ BÜYÜK HAK İHLALİ”
Birçok örgütün, toplanma ve gösteri hakkı ellerinden alınmış durumda. Bu coğrafyanın, en meşru kabul edilen sivil itaatsizlik eylemi olan Cumartesi Anneleri’ne yönelik devlet saldırısı herkesin gözü önünde gerçekleşiyor. Cumartesi Anneleri, 27 Mayıs 1995 tarihinden beri kayıp olan yakınlarını aramaya devam ediyor. Galatasaray Meydanı bu anlamda son derece büyük bir önem taşıyor. 2018 yılında, 700. Haftada devlet güçleri tarafından yapılan saldırı sonrasında, Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda, önemli bir karar verildi. Anayasa Mahkemesi, bu kararında anayasanın 34. Maddesinin ihlal edildiğine ve Cumartesi Anneleri eyleminin Galatasaray Meydanı’nda yasaklanmasının örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdi. Anayasa Mahkemesi tarafından verilen bu karar doğrultusunda, Cumartesi Anneleri 14 haftadır Galatasaray Meydanı’na, tekrar çıkmaya başladılar. Çünkü ellerinde artık kesin hüküm taşıyan bir hukuk metni vardı. Türkiye’nin en yüksek hukuk kurumu olan Anayasa Mahkemesi tarafından verilmiş bir karar, onların haklılığını ispatlıyordu. Ancak 14 haftadır Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu bu karar, sadece bir Kaymakamın yasağı ile engelleniyor ve yok sayılıyor.
Türkiye Cumhuriyeti devleti devam ettirdiği çözümsüzlük politikası ve savaş politikası nedeniyle eğitime, sağlığa ya da daha önemli diğer alanlara harcanacak olan bütçenin büyük bir bölümünü maalesef savaşa harcamaya devam ediyor. Türkiye ekonomisi, son derece güç durumda. Uygulanan politikalar, savaş ve kapitalizmin geldiği çözümsüzlük gibi sorunlar nedeniyle büyük bir ekonomik buhran yaşanmakta. Ayrıca, mülteciler ve kadınlar ucuz iş gücü olarak sömürülmeye devam ediyor. Çocuk işçiliği hala ciddi bir sorun olarak devam ediyor. Ayrıca 90’larda bile uygulanmayan bir yöntem olan KHK’larla birçok insan sorgusuz sualsiz işlerinden atıldı.”
“DEPREMİN YARATTIĞI, ONARILMAZ BİR ACI”
İHD Ankara Şube Eş Başkanı Ömer Faruk Yazmacı, 6 Şubat’ta yaşanan depremde aralarında üyelerinin de bulunduğu on binlerce insanın kaybını hatırlatarak şunları kaydetti:
“Onları hiçbir zaman unutmayacağız. Depremin doğal bir felaket olduğunu tabii ki hepimiz biliyoruz ama bu doğal felaketin etkisinin azaltılması insanın elinde. Uygunsuz yapılaşmanın, şehirleşmenin, betonlaşmanın ne kadar insan hayatına aykırı olduğunu, bu depremde bir kez daha gördük. Depremin yarattığı acının onarılmaz bir acı olduğunun farkındayız. Bizler, insan hakları savunucuları olarak bu depremde canlarımızı arkadaşlarımızı yoldaşlarımızı yitirdik. O nedenle bu yıl, 17 Temmuz İHD kuruluş yıldönümünü onlara adamak istedik.”
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.