PİRHA – İnsan Hakları Derneği İstanbul ve Ankara Şubesi, 6 Şubat Depremlerinin yıldönümünde yaptığı açıklamada “6 Şubat afet değil katliam” vurgusunu yaptı. İHD Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, “Depremin ikinci yılında deprem anında yaşanan sorunlar katlanarak devam etti. Kürtlere yönelik, Alevilere yönelik, özellikle mültecileri yönelik ciddi bir ayrımcılık söz konusu” dedi. Av. Gülseren Yoleri de, Marmara bölgesindeki deprem riskine de değinerek “Halen ciddi bir adım atılmıyor. Yüksek binalar ve kontrolsüz yapılarla karşı karşıyayız. Bizi bekleyen yeni katliamlarla yüz yüzeyiz” uyarısında bulundu.
Resmi rakamlara göre 53 binden fazla insanın yaşamını yütürdiği, 122 binden fazla insanın da yaralandığı Maraş merkezli depremin üzerinden iki yıl geçti. Ülkenin dört bir yanında depremde yaşamını yitirenler için anma törenleri yapılmakta. İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi de “Unutmadık, unutturmayacağız!” diyerek şube binasında basın açıklaması yaptı.
11 ili ve milyonlarca insanı etkileyen depreme ilişkin konuşan İHD İstanbul Şube Sekreteri Oya Ersoy, 2. yılında halen depremin yaralarının sarılmadığı, kaybolan binlerce insandan haber alınamadığını söyledi.
“ENKAZ KALDIRMA ÇALIŞMALARI HALK SAĞLIĞINI TEHLİKEYE ATMAYA DEVAM EDİYOR”
Söz verilmesine karşılık depremde yıkılan konutların yerine yenilerinin yapılmadığını söyleyen Oya Ersoy, depremi “katliam” olarak yorumlayıp sorumluluğu olanların yargılanması gerektiğini de ekledi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Depremden etkilenen bölgelerde sağlık ve eğitim hizmetlerindeki eksiklikler hala sürüyor. Sağlık tesislerinin büyük bir kısmı ya kullanılamaz halde ya da yetersiz. Büyük bir travma yaşanan bölge halkının psikolojik destek ihtiyacının karşılanmaması özellikle çocukları ve hassas grupları ciddi şekilde etkiledi.
Öğrenciler konteyner sınıflarda eğitime devam etmek zorunda kalmıştır. Deprem, toplumsal eşitsizlikleri ve hak ihlallerini daha da belirgin hale getirdi. Suriyeli mülteciler ayrımcılık ve ötekileştirme ile karşı karşıya kalırken, kadınlar ve LGBTİ+ bireyler de barınma, istihdam ve güvenlik alanlarında ciddi hak ihlalleri yaşamaktadır. LGBTİ+ bireyler, çadır ve konteyner alanlarında dışlanma ve şiddet riskiyle mücadele ediyor.
Ayrıca, acele kamulaştırma süreçlerinde yaşanan hak ihlalleri, mülk sahiplerinin mağduriyetini artırmış, tazminatların piyasa değerinin altında olması ciddi eleştirilere yol açmıştır. Gerekli tedbirler alınmadan, kontrolsüz şekilde başlatılan enkaz kaldırma çalışmaları halk sağlığını tehlikeye atmaya devam ediyor.”
2 YIL GEÇTİ ANCAK ETKİN SORUŞTURMA YAPILMADI!
Oya Ersoy, 6 Şubat Depremlerinin ardından yaşanan hak ihlalleri de gündeme getirildi. Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen etkin bir soruşturma yapılmamasına dikkat çekilerek, cezasızlıkla mücadele, yalnızca mağduriyetlerin giderilmesi açısından değil, gelecekte benzer felaketlerin önlenmesi için de kritik bir öneme sahip olduğu belirtildi.
EKOLOJİK TAHRİBAT VURGUSU!
Yeniden inşa sürecinde tarım alanlarının yapılaşmaya açılması, çevresel dengenin bozulmasına ve bölge halkının geçim kaynaklarının zarar görmesine yol açtığının vurgulayan Ersoy, “Bu durum, özellikle Adıyaman gibi illerde yalnızca ekonomik değil, ekolojik tahribat da yarattı. Yeşil alanların korunması ve yeniden ağaçlandırma çalışmaları konusunda yeterli adım atılmadı. Ayrıca, taş ocakları ve maden sahalarının genişletilmesi, depremden etkilenen ekosistemi daha da tehdit ediyor” dedi.
İnsan Hakları Derneği Merkezi Afet ve Ekoloji Komisyonu, talep ve önerilerini ise şu şekilde sıraladı:
“İhmali bulunan kamu görevlileri, müteahhitler ve denetim sorumluları hakkında şeffaf, etkin ve bağımsız yargı süreçleri işletilmeli; adaletin sağlanması için cezai yaptırımlar gecikmeksizin uygulanmalı.
Karar alma, kaynakların dağıtımı ve yeniden inşa süreçleri halkın, sivil toplumun ve uzmanların katılımına ve denetimine açık hale getirilmeli.
Depremzedelerin güvenli, erişilebilir ve insan onuruna uygun barınma koşullarına erişimi sağlanmalı, geçici konutlar yerine kalıcı çözümler bir an önce hayata geçirilmeli.
Enkaz kaldırma çalışmalarında, başta asbest olmak üzere zararlı maddelerin çevreye ve halk sağlığına etkilerini önleyecek uluslararası standartlar uygulanmalıdır.
Yeniden inşa süreçlerinde tarım alanları, meralar ve ormanlar imara açılmamalı; doğayı koruyan, sürdürülebilir ve çevre dostu planlama esas alınmalıdır.
Afet eğitimi ve risk azaltma programları yaygınlaştırılmalı, özellikle yerel yönetimlerin kapasitesi güçlendirilmeli.
Yaşanan travmayla baş edebilmek adına ücretsiz ve erişilebilir psikososyal destek hizmetleri sağlanmalı.
Afet sonrası süreçlerde kadınlar, çocuklar, engelliler ve diğer kırılgan grupların özel ihtiyaçları gözetilmeli; toplumsal cinsiyet eşitliğini temel alan politikalar uygulanmalıdır.
İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için afet risk yönetimi politikaları geliştirilerek uzun vadeli çevresel planlar yapılmalı; afetlere dayanıklı kentleşme modelleri hayata geçirilmelidir.
Bu vesileyle, başta değerli üye ve yöneticilerimiz Hatice Can, Mithat Can, Melike Alp, Hüseyin İnan, Ali Kaya, Salman Savranlı, Mehmet Ok, Mustafa Torun, Sinan Serkan Arslan, Rafi Sümbültepe, Şeyhmus Günay, Mehmet Karlıdağ ve İzzettin Özgüç, Medine Taştan ve oğlu Ali Adar Taştan olmak üzere, 6 Şubat depremlerinde yaşamlarını yitirenleri saygıyla anıyoruz.”
“YETKİLİLERİ UYARIYORUZ!”
İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri de Marmara bölgesinde muhtemel bir deprem riskine dikkat çekti. Yetkilileri sorumlu davranmaya çağıran Yoleri, “Buna rağmen herhangi bir adım atılmıyor. Yüksek binalar ve kontrolsüz yapılarla karşı karşıyayız. Bizi bekleyen yeni katliamlarla yüz yüzeyiz. Devletin önlem alması gerektiğini, depremin sürekli gündem olması gerektiğini konuşurken bugün hala deprem anması yapıyoruz. Yetkilileri birkez daha uyarıyoruz. Deprem duyarlılığının artrırılması gerektiğini birkez daha belirtiyoruz” ifadelerine yer verdi.
ANKARA
İHD Ankara Şubesi de, 6 Şubat depremlerinin yıl dönümü nedeniyle yaptığı açıklamada, “Aradan geçen iki yıla rağmen, bu sorunlara yol açan kişiler, kurumlar ve kamu görevlileri hakkında etkin ve kapsamlı bir soruşturma yürütülmemiştir. Açılan sınırlı sayıda dava ise ya yavaş ilerlemekte ya da delil yetersizliği gibi gerekçelerle sonuçsuz kalmaktadır”denildi.
“BİNLERCE KAYBIN OLDUĞUNA İLİŞKİN KUŞKULAR VAR”
İnsan Hakları Derneği adına 53 binin üzerinde hayatını kaybeden yurttaşa rahmet yakınlarına da başsağlığı dileyen İHD Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban,” 100 binin üzerinde insan yaralandı. Ne kadar insanın engelli duruma geldiğine ilişkin devletin ciddi bir rakamsal verisi yok. Halen binlerce kaybın olduğuna ilişkin kuşkular var çünkü enkaz kaldırma süreçlerinin hızlıca başladığını biliyoruz” dedi.
“DEPREM BÖLGESİNDE CİDDİ BİR AYRIMCILIK SÖZ KONUSU”
Küçükbalaban, deprem bölgesinde ayrımcılıkların hala yaşandığının altını çizerek şunları ekledi:
“Sivil toplumun depremi yarattığı acılarını görmesini engelleyen, bunları kamuoyuna duyurmasını engellerken devlet, öte yandan da bunu bir fırsata çevirmiş gibi ranta dayalı yeniden rezerv alanı ya da kamulaştırma politikalarıyla devam ediyor. Hatay’da Samandağ’da özellikle İnsan Hakları Derneği yerinden dönüşüm konusunda ısrarlı bir takibi var ve talebi var. Depremin ikinci yılında deprem anında yaşanan sorunlar katlanarak devam etti. Kürtlere yönelik, Alevilere yönelik, özellikle mültecileri yönelik ciddi bir ayrımcılık söz konusu.”
İZMİR
İnsan Hakları Derneği İzmir Şubesi ise, 6 Şubat depremlerinin 2’nci yıl dönümüne ilişkin yaptığı yaptığı açıklamada yaşanan sorunlara dikkat çekerek çözüm önerileri sundu. Açıklamada, “Depremzedelerin güvenli, erişilebilir ve insan onuruna uygun barınma koşullarına erişimi sağlanmalı, geçici konutlar yerine kalıcı çözümler bir an önce hayata geçirilmeli” diye belirtildi.
PİRHA/İSTANBUL-ANKARA-İZMİR
Yoruma kapalı.