PİRHA – ‘Yüzüncü Yılında Lozan: Muhasebe ve İmkân’ başlığıyla panelde konuşan HDK Eş Sözcüsü Esengül Demir, “Barış” adı altında imzalanan Lozan’ın barışı yaşatmadığını vurguladı.
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) İstanbul, Şişli’de bulunan Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde ‘Yüzüncü Yılında Lozan: Muhasebe ve İmkân’ başlığıyla panel düzenledi.
İki oturum şeklinde yapılan panelin ilk oturumunda ‘Lozan’ın Yüzyılı’, ikinci oturumda ise ‘Ortak Geleceğin İmkanları’ başlıkları altında Lozan tartışıldı. Yüzüncü Yılında Lozan Gerçeğini siyasetçi-tarihçi Mutlu Öztürk, Lozan’ın Yüzüncü Yılında Kürtler’i avukat Emran Emekçi, Lozan’ın Yüzüncü Yılında Azınlıklar’ı Agos Gazetesi Ermenice sayfalar Editörü Patrak Estukyan, Anayasal Yansımasıyla Lozan’ın Öncesi ve Sonrası’nı yazar Erdoğan Aydın, Sevr’le Mukayeseli Olarak Lozan’ın Genel Niteliği ve Kürtler ile Ermeniler Hakkındaki Hükümler’i siyasetçi Baskın Oran, Ulus-devletin Ötesine Geçmek: Lozan ve Kadınlar’ı sosyolog Rojda Yıldız, İkinci Yüzyılda Nasıl Bir Cumhuriyet? konusunu ise araştırmacı- yazar Osman Tiftikçi anlattı.
“LOZAN BARIŞI YAŞATMADI”
Panelin açılış konuşmasını ise HDK Eş Sözcüsü Esengül Demir yaptı. “Barış” adı altında imzalanan Lozan’ın barışı yaşatmadığını vurgulayan Demir, Lozan Antlaşması’yla birlikte dışlanma ve kimliklerin yok sayıldığı bir döneme girildiğini belirtti. Lozan Antlaşması’yla birlikte devletin “tekleştiğini” söyleyen Demir, “Bu tekçilik son toplumsal bellekle birlikte bize kazandırdığı şeyler, İstiklal Mahkemeleri, Gazi, Sivas, katliamları, idamlar, işkenceler, köy boşaltmaları ve Roboskî katliamı olarak karşımıza çıktı” dedi.
“TOPLUMSAL SÖZLEŞME KAÇINILMAZ”
Esengül Demir, şunları ifade etti:
“Lozan Kürtlerin inkarının mührüdür. Bu mührü yok etmek boynumuzun borcudur. Biz kendi hikayemizi yazmaya çalışıyoruz. Bu sistem sürekli bizim üzerimizden kendi hikayesini yenilemeye, tekrar tekrar yazmaya çalışıyor. Ama bizler başka hikayelerle, mücadele araçlarıyla ayakta durmaya ve rejimi değiştirmeye devam edeceğiz.
Biz Sevr’i reddediyor, Lozan’ı da mevcut haliyle kabul etmiyoruz. Yeniden kurulması gerektiğini düşünüyoruz. Ya da Lozan’ın dışında kendi hikayemizi baştan yazmamız gerekiyor. Bunun içinde demokratik bir anayasaya ihtiyacımız var. Toplumsal bütün kesimleri kapsayan ve yeni yaşamda da onların yaşam hakkının garantisini sağlayabilecek, yeni bir toplumsal sözleşme yazılması gerekiyor. Anayasayı demokratik kılmanın yolu, bütün halkları dahil edecek, onların fikrini bu sözleşmenin içine katabilecek bir çalışma gerekiyor. Kadınları, emekçileri, azınlıkların, yok sayılan kimlikleri dahledecek ve onların da yeni yaşamdaki taleplerini yüzeye çıkartacak bir toplumsal sözleşme kaçınılmaz bir gerçeklik. Tabi ki cumhuriyeti Lozan’ın yarattığı bu otokratik, tekçi, anti-demokratik halinden çıkartmanın yolu, Demokratik Cumhuriyet’ten geçiyor.”
24 Temmuz 2023 tarihi Türkiye Cumhuriyeti devletinin kuruluşunun yüzüncü yıl dönümüyle beraber Lozan Anlaşması’nın da aynı zamanda yıldönümü. Yapılan konuşmalarda, Türkiye topraklarında yaşayan farklı kimlikler-kültürlerin inkâr politikalarına maruz bırakıldığı yüz yıllık inkâr rejiminin yarattığı tahribatlar tartışıldı, inkâr edilen kimlikler ve kültürlerin yüz yıllık dönem içerisinde yaşadığı ayrımcılığı teşhir etmek, uluslararası güçlerin bu süreçteki rollerini açığa çıkartmak ve bu kimlikler-kültürler arasında ortak mücadele hatlarını örmenin amaçlandığı vurgulandı.
PİRHA/İSTANBUL
Yoruma kapalı.