PİRHA-AKP iktidarının cemevleri ziyaretlerininin siyaset taktiği olduğunu belirten Derviş Cemal Ocağı’ndan Menşure Doğan Ana, “İktidarın tam da seçimler yaklaşırken cemevlerine yönelik ziyaretleri ve cemevleri yapılması talimatıyla gündemde olmayı hedeflediği gibi asimilasyona ve yozlaştırmaya da hız vermeyi amaçladığı açıkça görülüyor” dedi.
Alevilik, bin yılların birikimiyle beslenerek günümüze kadar taşınmış bir inanç. Alevi inancının ibadethanesi dağ, taş, ağaç, akarsu, çeşme, hane (ev) kısacası tüm coğrafya olsa da günümüz dünyasında insanların bir araya geleceği, sorunlarını konuşacağı, sosyal ve kültürel aktarımların yapılacağı alanlar oluşturulmaya başlandı.
Köylerde köylünün bir araya geleceği büyük evde cem erkanları yürütülürken, şehirlere yerleşen Alevi toplumu inançlarının gereğini yerine getirmek için cemevleri inşa etmeye başladı.
1990’lı yıllarda Alevi yurttaşlar kendi imkanlarıyla aldıkları arsalarda daha sonra cemevleri yaptı. Günümüzde ise daha çok belediyeler veya merkezi hükümetlerin desteğiyle cemevleri inşa ediliyor.
Peki cemevleri; asimilasyonun kıskancında olan, inanç merkezlerine ‘cümbüş evi’, ‘sosyal tesis’, ‘kültür evi’ denilen Alevi toplumunun; inançsal ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılıyor mu?
Derweş Cemal Ocağı’ndan Menşure Doğan Ana, iktidarın seçimler yaklaştığı bir süreçte ardı ardına cemevleri açması, Dersim’de her taraf ziyaretgah olmasına rağmen cemevlerinin açılması ve Alevi inancı ile mekan arasındaki ilişkiye dair sorularımızı yanıtladı.
“SAMİMİYETSİZ İNSANLARIN CEMEVLERİMİZE GELMELERİ DOĞRU DEĞİL”
PİRHA-İktidar seçim yaklaştıkça ardı ardına cemevleri açıyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
MENŞURE DOĞAN: İktidarın cemevlerine ziyaretlerini siyaset taktiği olarak değerlendiriyorum. Eğer iktidar yardımcı olup benim Alevim olun diyerek inancımıza karışmayacaksa tabi ki kendi vatandaşının ihtiyacını karşılar gibi Alevilerin de ihtiyacını karşılayabilir ama devletin cemevlerine el atması kesinlikle risklidir. Cumhurbaşkanı, vali ve kaymakamın davet edilip cemevlerinin törenlerle açılması bizim inancımıza terstir. Senin inancına inanmayan birini, pirinin yerinde tutarak karşılamak ve ona özel dizayn yapmayı doğru bulmuyorum. Zaten gelen kişi saygılı olsa bunu istemez davet eden kişi de inancına saygılı ise benim inanç yerimde beni olduğum gibi kabul etmeli diye misafirini karşılamalı. Kendi inancımda samimiyet, dürüstlük, rızalık önemli olduğu için her gelen kişiden misafir olsun, seninle dostluk kurmak isteyen olsun veya senden oy isteyen olsun samimiyetine inanmam lazım ama iktidarın samimiyetsiz olduğu yıllardır Alevilere söylediği sözlerden dolayı asla unutulamaz.
Cemevlerine gelip pir postuna oturuyorlar inancımıza saygısızlık yapmasınlar, samimiyetsiz insanların bizim ibadethanemize gelmeleri doğru değil. Sürekli bizi ötekileştiren, hor gören bir zihniyeti neden ibadethaneme çağırayım. İktidarın tam da seçimler yaklaşırken cemevlerine yönelik ziyaretleri ve cemevleri yapılması talimatıyla gündemde olmayı hedeflediği gibi asimilasyona ve yozlaştırmaya da hız vermeyi amaçladığı açıkça görülüyor. Benim ibadethanem doğa, toprak ve su gibi temiz olmalı. Ellerinde yetkileri var ibadethanelerimize cümbüş evi diyeceklerine cemevlerini ibadethane olarak kabul etsinler. Ben zaten sen kabul etsen de etmesen de ibadethanemde inancımı yürütüyorum ama devlet inancımı tanırsa kimse kapıma çarpı koymaz. Biz insanlara kendi yüreğimiz gibi yaklaşıyoruz ama sürekli bize tuzak kuruluyor, o yüzden bizim de ders çıkarmamız lazım.
“DOĞANIN HER KÖŞESİ BİZİM İÇİN İBADET YERİDİR”
-Özelde Dersim’de genelde Alevi coğrafyasında Alevi köylerine yetkililer eşliğinde cemevleri açılıyor? Coğrafyamızın dağı taşı toprağı ağacı ziyaretgâh iken cemevleri neden açılır?
Eskiden köylerde cemevleri yoktu ama inancımız devam ediyor. Çünkü doğanın kendisi ziyaretgahtır bizim için, doğanın her köşesi bizim için ibadet yeridir. Hayatın zindanını, savaşını, şiddetini ve işkencesini bir köşeye iterek inancına sarılıp ayakta duruyorsun bizim coğrafyamızda yaşanan bu. Coğrafyamız ziyaretgahtır, doğamız ibadethanedir ama köylerde illaki cemevlerine ihtiyaç yok ama köylerimizden koparıldığımız için büyük şehirlerde cemevleri bir ihtiyaç oldu. Köylerde insanlar buluşarak aynı anda ziyarete gidebiliyorduk fakat büyük şehirlerde buluşabileceğimiz ve kendi ritüellerimizi yerine getirebileceğimiz mekanlara ihtiyacımız var.
“ZAMAN VE MEKAN İBADET ETMEMİZ İÇİN ŞART DEĞİLDİR”
-Alevi inancı ve mekân ilişkisi nasıldır?
Herkes kendi evinde, bir çeşmenin başında veya bir ağacın kökünde olması hiç fark etmiyor. Ziyaret olan yere çıkamadığımızda lokmamızın kabul olmayacağı diye bir şart yoktur. Zaman ve mekan ibadet etmemiz için şart değildir. Neresi uygunsa orası ibadet yeridir çünkü sen gönlünle çağırıyorsun. İbadet gönülde olur, önemli olan yüreğinin ibadete hazır olması.
Cihan BERK/DERSİM
Yoruma kapalı.