PİRHA-Dersimli yurttaşlara, Xızır ayını sorduk. “Xızır, Alevi inancında büyük bir öneme sahip. Eskiden yerine getiriliyordu ama bu inancımız son yıllarda unutulmuş gibi” ifadelerini kullandı. Yurttaşlar Xızır’ın bir dayanışma kültürü olduğunu vurguladılar.
Aleviler için olan Xızır ayı devam ediyor. Dersimlilere Xızır’ı sorduk.
“XIZIR İNSANLARIN KALBİNDEKİ DAYANIŞMA KÜLTÜRÜDÜR”
Dedelerinden kalma bir gelenek olduğunu söyleyen Ali Rıza Gözlü, Bunu kendi çocuklarımıza da öğretmek için yapmaya çalışıyoruz. Xızır ayında lokmamızı hazırlıyoruz, bazıları kurban kesiyor, niyaz pişiriyor, mumunu yakıyor bu şekilde bu inancımızı kaybetmemeye çalışıyoruz” dedi.
Xızır ayının toplumsal bir yaşamın ritüeli olduğunu belirten Veysel Aksoy, “Yaşam içerisindeki dayanışma kültürüdür. Zorda olana yardım etme, kolektif bir yaşamın ortaya çıkardığı bir inanç biçimidir. Günümüzde bu kültür kendi yaşamımızda pek pratikleşmiyor sadece belirli aylarda kurban kesme ve niyaz dağıtmayla sınırlı kalıyor. Xızır insanların kalbindeki dayanışma kültürüdür” diye konuştu.
“ESKİYE DAİR BİR ŞEY BULAMIYORUM”
Suna Çiçek ise “Xızır ayını çocukluğumdan bilirim üç gün oruç tutulurdu” diyerek şunları kaydetti:
“Pir, taliplerine gelirdi. Bizde buğday sacda kavrulur, el değirmeninde öğütülür ve kavut denilirdi buna. Perşembe günü kavut yapılırdı ama şimdi dönüp baktığımda eskiye dair hiçbir şey bulamıyorum.”
“İNANCIMIZ SON YILLARDA UNUTULMUŞ GİBİ”
Hasan Sönmez ise Xızır ayını şöyle anlattı:
“Hz. Ali ve Hz. Fatma’nın çocuklarının hastalanıp üç gün yatağa düşmesiyle beraber tuttukları üç günlük Xızır orucu o günden bugüne geleneksel olarak devam etmektedir. Fakat bugün bu oruçlar toplumsal olarak yaygın değil de bireysel olarak tutulmaktadır. Eski ritüellerini kaybetmiştir. Bunun nedeni de köylerden olan göçler, pirlik sisteminin değişmesi, bilimsel verilerin daha farklı bir ortama dönmesiyle beraber Xızır ayında oruç tutma azaldı.”
“İNSANLARI AYDINLATMAMIZ LAZIM”
Xızır orucunun Alevi inancında büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyen İbrahim Aşkın, “Eskiden bu inancı yerine getirebilmek için birlik beraberlik vardı. Bu inancı dayanışma sonucu herkes yerine getiriyordu. Ne yazık ki inancımız son yıllarda unutulmuş gibi. Sürdürülen bu inancın bizden sonraki kuşaklara sürdürülebilir bir duruma getirmek için bizim de bu konuda insanları aydınlatmamız lazım” dedi.
Niyaz dağıtıyorduk, ziyaretlere gidiyorduk diyen Hüseyin İnaç da, “Kutsal mekânlarımıza gidip niyazımızı dağıtıyorduk. Bu sene evde pişirdik, komşulara dağıttık her sene yapıyoruz” diye konuştu.
PİRHA/DERSİM
Yoruma kapalı.