PİRHA-Devrimci hareketin sembol isimlerinden Deniz Gezmiş, 74. doğum gününde anılıyor. Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 49 yıl önce idam edilen Deniz Gezmiş’in son sözleri ‘Yaşasın tam bağımsız Türkiye’ olmuştu.
Henüz 25 yaşında iken idam edilen Deniz Gezmiş, doğum gününde anılıyor. Gezmiş, idam edilmeseydi bugün 74 yaşında olacaktı.
Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun (THKO) kurucularından Deniz Gezmiş, 1971’de 12 Mart Muhtırasının ardından yakalanarak yargılandı ve idama mahkum edildi. Gezmiş, 6 Mayıs 1972’de Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’la birlikte Ankara Ulucanlar Cezaevi avlusunda idam edildi.
DENİZ GEZMİŞ KİMDİR?
Deniz Gezmiş, 28 Şubat 1947’de Ankara’nın Ayaş ilçesinde doğdu. Dedeleri Rize’nin İkizdere ilçesine bağlı Cimil köyündendi. Babası Ilıca (Aziziye), Erzurum nüfusuna kayıtlı ilköğretim müfettişi Cemil Gezmiş, annesi ise Erzurum’un Tortum ilçesinden ilkokul öğretmeni Mukaddes Gezmiş’ti.
Ailenin üç çocuğundan biri olan Deniz Gezmiş, ilk ve orta öğrenimini Sivas’ta, liseyi ise İstanbul’da okudu.
11 Ekim 1965’te Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. İlk gözaltısını 15 Ağustos – 31 Ağustos 1966 tarihleri arasında Ankara’dan İstanbul’a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı’na çelenk koymaları sırasında işçileri destekleyen ve TÜRK-İŞ yöneticilerini protesto eden gösteri sırasında yaşadı.
7 Kasım 1966’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi.
22 Kasım 1967’de öğrenci örgütlerinin düzenlediği Kıbrıs Mitingi sırasında Aşık İhsani ile birlikte ABD bayrağını yaktıkları gerekçesi ile gözaltına alınıp daha sonra serbest bırakılan Deniz Gezmiş, Hukuk Fakültesi’nde birlikte okuduğu arkadaşlarıyla birlikte 30 Ocak 1968’de “Devrimci Hukukçular Örgütü”nü kurdu.
7 Mart 1968’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi konferans salonunda düzenlenen toplantıda konuşma yapan Devlet Bakanı Seyfi Öztürk’ü protesto ettiği için tutuklandı. 2 Mayıs’a kadar tutuklu kalan Gezmiş, 30 Mayıs’ta 6. Filo’yu protesto ettiği için yargılandı ve beraat etti.
Deniz Gezmiş, 12 Haziran 1968’de İstanbul Üniversitesinin işgal edilmesinde de öncü isim oldu. Öğrenci haklarının elde edilip işgalin sona erdirilmesinde etkili oldu.
İstanbul’a gelen 6. Filo’yu protesto eylemlerinde yer alan Deniz Gezmiş, 30 Temmuz 1968’de bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül 1968’de serbest bırakıldı. Yaşananlar ardından öğrenci hareketinin lideri haline geldi.
TİP çizgisinin öğrenciler arasında yayılmasında etkili rol üstlendi. 28 Kasım 1968’de ABD büyükelçisinin gelişini protesto etmesi sebebiyle tutuklandı ve 17 Aralık 1968’de serbest bırakıldı.
Gezmiş, 31 Mayıs 1969’da İ.Ü. Hukuk Fakültesi öğrencilerinin protestosuna liderlik yaptı. Yaşanan çatışmalar sonucu yaralandı. Hakkında gıyabî tutuklama kararı olmasına rağmen hastaneden kaçan Gezmiş, Filistin Demokratik Halk Kurtuluş Cephesi’nin kampına; silahlı eğitim almak ve FDHKC üyeleri ile aynı safta savaşmak için gitti.
Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan’la birlikte Ankara’da THKO’yu kurdu. 11 Ocak 1971’de THKO adına Ankara İş Bankası Emek Şubesi’nin soygununu gerçekleştirenler arasında yer aldı. Bu olaydan sonra Yusuf Aslan’la beraber “vur emri” ile aranmaya başlandı.
Deniz Gezmiş, 16 Mart 1971’de Sivas’ın Gemerek ilçesinde yakalanarak Ankara’ya zamanın İçişleri Bakanı Haldun Menteşeoğlu’nun makamına götürüldü.
Yargılama 9 Ekim 1971’e kadar sürdü. Deniz ve arkadaşları, THKO-1 Davası’nda TCK’nin 146. maddesini ihlâl ettiği gerekçesiyle 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldı.
Deniz Gezmiş; Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972’de, gece 01.00-03.00 arası, Ulucanlar Cezaevi’nde asılarak idam edildi.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının 1969’da öldürülen Taylan Özgür’ün yanına gömülme isteği yerine getirilmedi.
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.