PİRHA-Sivas Divriği’nden uzun seneler önce Antalya’ya yerleşen Nazmiye Danışman, geçmişte köylerde yürütülen cemler ile günümüzde şehirlerde yapılan cemleri değerlendirdi. Okuma, yazmasının olmadığını belirten Danışman, “Okuyup, bu yollara gelmiş olsaydım belki cemevlerinde posta otururdum” dedi.
Uzun yıllar önce Sivas’ın Divriği ilçesinden Antalya’ya yerleşen Nazmiye Danışman geçmişteki cem erkânları ile günümüzdeki cem erkânlarına ilişkin PİRHA‘ya değerlendirmelerde bulundu. Kadınların cemevlerinden uzak kalmaması gerektiğini belirten Danışman, “Okur, yazarlığım olmadığından geri kaldım. Okuyup, bu yollara gelmiş olsaydım cemevlerinde posta otururdum” dedi.
Nazmiye Danışman, çocukluk yıllarında bir odaya toplandıklarını ve cem yürüttüklerini belirterek, “Çocukluğumuzda biz onları gördük. Ama memleketten büyüklerimiz gidince yeni yetişenlerde yapmadı. Ondan sonra memleketten çıktık bir daha göremedik” diye konuştu.
“KÖYLERDEKİ CEM ERKANINI YÜRÜTEN DEDELER DAHA BİLGİLİYDİ”
Köyde yürütülen cemlere dair bilgi veren Danışman, şunları söyledi:
“Köydeki büyüklerimiz, dedelerimiz geleneğini göreneğini daha güzel yapıyordu. Mesela cemde koçu boyarlar, boynuna elmayı takarlar, kırmızı kurdeleyi bağlarlardı. Koç meleyerek, cemde dönerdi. Dede, “Ey cemaat biz koçu keseceğiz razı mısınız” derdi. Onlar da diyor ki, “Hakk’tan geldi, Hakk’a gidecek.” Kesilmesine rızalık veriyorlardı. Koçtan da rızalık alınıyordu. Dede diyor ki “Ey canımın içi sende bir can taşıyorsun. Bizde bir can taşıyoruz. Sen canını bize verebiliyor musun?” Koç da melediği zaman ve “Allah, Allah” denildiği zaman bütün canlar ayağa kalkıyor, dara duruyor. Sonra o koçu alıp götürüyorlar; kesmek için kıblemiz olan güneşe yönünü çeviriyorlardı.
Köylerde yapılan cemlerde saygı, sevgi vardı. Mesela dedeler ceme geldiği zaman şimdi ayağa kalkılmıyor. Aslında benim ayağa kalkmam lazım. Burada o yok. Cemevlerine gelip direkt oturuluyor. Ceme gelen önce eşiğe niyaz edecek. Sonra posta niyaz edecek. Geri geri gidip, yerine oturacak. Arkamızı dönüp gidiyoruz. Köylerdeki cem erkanını yürüten dedeler daha bilgiliydi. Şimdikiler ancak öğrenerek geliyor.”
Cemevlerinin önemli bir misyonu olduğunu aktaran Danışman, çocukların Aleviliği bilmediğini, bunun içinde büyüklerin daha fazla çaba sarf etmesi gerektiğini dile getirdi.
Cebrail ARSLAN/ANTALYA
Yoruma kapalı.