Türkiye, Rusya ve İran arasında Ankara’da düzenlenen ‘Astana formatı’nın gündeminde İdlib ve ‘güvenli bölge’ vardı. Rusya lideri Putin İdlib ile ilgili olarak ‘kısıtlı operasyonlar’da Suriye’ye destek vereceklerini belirtirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘güvenli bölge’ye ilişkin olarak “ABD ile iki hafta içerisinde hedeflenen başarıyı yakalayamazsak kendi adımlarımızı atacağımızı her iki ülkeye de ilettim” diye konuştu. Soru-cevap bölümünde ‘güvenli bölge’ diğer liderlere de soruldu. Ruhani soruyu yanıtsız bıraktı, Putin ise Suriye’de çözüm için tüm yabancı unsurların ülkeden çekilmesi gerektiğini söyledi.
AKP lideri ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğindeki Üçlü Suriye Zirvesi sona erdi.
Ankara’daki Çankaya Köşkü’nde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin katılımıyla gerçekleşen zirvenin ana gündem maddeleri Suriye’deki son gelişmeler ve İdlib’di.
Ay başında İdlib bölgesinde Türkiye’nin 9. numaralı gözlem noktası Suriye rejim güçleri tarafından kuşatılmış, buraya sevkiyat götüren bir askeri konvoya kılavuzluk yapan kamyonun vurulması Ankara ve Moskova arasında gerginliğe yol açmıştı. Benzer şekilde farklı gözlem noktaları da hedef alınmıştı.
Erdoğan, bu konuyu ele almak üzere ay başında Putin’i Moskova’da ziyaret etmişti.
GÖRÜŞME SONRASI AÇIKLAMA
Yapılan ikili görüşmeler ile heyetlerarası görüşmelerin ardından başlayan üçlü zirve sonrası ilk açıklamayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptı.
Suriye Anayasa Komitesi konusundaki ‘pürüzlerin giderildiğini’ kaydeden Erdoğan, toplantıda ABD ile başlatılan ‘güvenli bölge’ görüşmelerinin gündeme geldiğini söyledi, Fırat’ın doğusu için “ABD ile iki hafta içerisinde hedeflenen başarıyı yakalayamazsak kendi adımlarımızı atacağımızı her iki ülkeye de ilettim” şeklinde konuştu.
“Ülkemizin yeni bir göç akınını kaldırması mümkün değildir. Fırat’ın Doğusu’ndaki barış koridoru mülteciler için de bir liman olacaktır. Bu hattı Deyrizor, Rakka tarafına indirirsek geri dönecek sığınmacı sayısı üç milyonu aşabilir.”
Ardından söz alan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, zirveye katılan her üç ülkenin de Suriye’nin toprak bütünlüğü konusunda hemfikir olduğunu söyledi.
Ruhani ayrıca daha önceki zirvelerde olduğu gibi ABD’nin bölgedeki askeri varlığına son vermesi gerektiğini kaydetti.
Son olarak konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Suriye’de barışa siyasi yollarla ulaşmanın mümkün olduğunu dile getirdi.
Bir sonraki Astana toplantısının Ekim ayında Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da yapılacağını duyuran Putin, Anayasa Komitesi’nin listesinin onaylandığını, İdlib’de ‘gerginliğin azaltılması’ için mutabık kalındığını belirtti.
Putin, “Bu konuda ilave adımlar atacağız. Biz terörün yok edilmesi için Suriye ordusuna kısıtlı operasyonlarda destek vereceğiz. Bizim mutabakatımız terör örgütlerini kapsamamaktadır” diye konuştu.
GÜVENLİ BÖLGE
Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısının soru-cevap bölümünde liderlere ‘güvenli bölge’ soruldu.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani sorunun Türkiye ile ilgili olduğunu dile getirerek soruya yanıt vermezken, Rusya Devlet Başkanı Putin Suriye sorununun çözümü için tüm yabancı unsurların çekilmesi gerektiğini ifade etti.
“Her ülke kendi milli güvenliği konusunda koruma hakkına sahiptir. Buna paralel olarak hepimiz Suriye bütünlüğünden yanayız. Güvenlik konuları çözülecekse, terörle mücadele sorunu çözülecekse bu, Suriye toprak bütünlüğü için tüm yabancı unsurların çekilmesini öngörüyor.”
Konunun ikili görüşmelerde ele alındığını söyleyen Erdoğan ise, Suudi Arabistan, Almanya ve Fransa dahil olmak üzere çeşitli ülke liderleriyle konuyu gündeme getirdiğini söyledi.
Erdoğan, “Biz buraya 450 kilometre batıdan doğuya konut yapalım diyoruz. Altyapı, okul, hastane yapalım, iş imkanı hazırlayalım“ diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de Fırat Nehri’nin doğusunda Demokratik Suriye Güçleri’nin kontrolündeki bölgeye operasyon gerçekleştireceğini defalarca yinelemişti.
Operasyona karşı olduğu yönünde açıklamalar yapan ABD, bir dizi görüşme sonrası Türkiye ile “Müşterek Harekat Merkezi” kurulması konusunda mutabık kalındığını duyurmuştu.
Ankara, ABD ile “güvenli bölge” kurulmasına yönelik çalışmalardan sonuç alınamaması hâlinde tek başına harekete geçeceğini belirtiyor.
Yoruma kapalı.