‘Anadili Türkçe olmayan çocukların karşılaştıkları zorluklara ilişkin yaptığınız çalışma var mı?’

PİRHA-Halkların Demokratik Partisi (HDP) Dersim Milletvekili Alican Önlü 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle Kırmançki ve Türkçe soru önergesi hazırladı. Önlü, “Türkiye’de konuşulan tüm anadillerde eğitimin anayasal ve yasal güvenceye alınmasına yönelik çalışmanız var mıdır?” diye sordu.

21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla hazırladığı soru önergesinde Önlü, “Anadil bireyin doğumuyla beraber kazandığı bir haktır ve hiçbir eğitime tabii tutulmaksızın ailesi, çevresi ve toplumu aracılığıyla öğrendiği dil olarak tanımlanır.

Dil bireyin kimlik kazanmasında, kültürel değerleri içselleştirmesinde, toplumsallaşmasında önemli bir işleve sahiptir. Bu nedenle bireyin anadilinde eğitim alması evrensel bir haktır. Türkiye’de bireyin kendi anadilini eğitim dili olarak kullanmasının önünde ki yasal engeller hala devam etmektedir.

UNESCO’nun yaptığı “Tehlike Altındaki Diller Dünya Atlası” çalışmasına göre Türkiye’de 18 dil tehlike altında bulunmaktadır. Bu diller arasında Kirmanckî, Ermenice, Hemşince, Süryanice ve Lazca da yer almaktadır” ifadelerine yer verdi.

“ANADİLDE EĞİTİMİN YASAL GÜVENCEYE ALINMASINA YÖNELİK ÇALIŞMANIZ VAR MI?”

Önlü‘nün Oktay’a yönelttiği sorular ise şöyle:

“1- Dünyanın birçok ülkesinde dillerin korunmasına, yaşatılmasına yönelik programlar hayata geçirilmekte olup, Türkiye’de bu alanda yapılan bir program var mıdır?

2- Kaybolma tehlikesi altında olan dillerin korunmasına yönelik çalışmanız var mıdır?

3- Yaklaşık 4 -6 Milyon insanın anadili olarak kabul edilen Kirmanckî UNESCO´nun yayınladığı rapora göre kaybolma tehlikesi altında olan dillerden biridir. Türkiye’deki nüfus oranına göre Türkçe ve Kürtçe’nin Kurmanci lehçesinden sonra en çok konuşulan lehçe konumunda olan Kirmanckînin korunmasına ilişkin çalışmanız var mıdır? Varsa nelerdir?

4- Türkiye’de konuşulan tüm anadillerde eğitimin anayasal ve yasal güvenceye alınmasına yönelik çalışmanız var mıdır?

5- Anadilde eğitime geçilmesine yönelik eğitim sisteminde bir alt yapı çalışmanız var mıdır?

6- Anadili Türkçe olmayan çocukların sosyal ve eğitsel hayatta karşılaştıkları zorluklara ilişkin yapmış olduğunuz çalışma var mı? Varsa sonuçları nelerdir?

7- Anadilde eğitim görmemekten kaynaklı eşitsizliğin ortadan kaldırılmasına yönelik alınan önlemler var mıdır Bunlar nelerdir?”

PİRHA / DERSİM