PİRHA – Hollanda Utrecht Alevi Kültür Merkezi ile Kayseri Hacı Bektaş Veli Cemevi ortaklığında deprem bölgesinde yürütülen çalışma raporlaştırılıp kamuoyuna açıklandı. Heyet, izlenimleri arasında “AFAD’ın Alevi mahalle, köy ve çadır kentlerinde ihtiyaçları bilinçli olarak karşılamadığı, yardım kuruluşlarının desteklerinin yerlerine ulaşmasını bilinçli olarak engellediği görülmüştür” ifadelerine yer verdi.
Hollanda’da bulunan Utrecht Alevi Kültür Merkezi’nin projesiyle deprem bölgesinde sosyal hizmet ve psikolojik destek konusunda çalışma yürüten heyet, izlenimlerin de yer aldığı raporu kamuoyu ile paylaştı.
Kayseri Cemevinde bir araya gelen heyet, 27-31 Mart arasında Maraş, Antep, Malatya, Adıyaman ve Hatay’a giderek çalışma yürütmüştü. Yapılan ziyaretler kapsamında cemevleri ziyaret edilerek, yurttaşlarla görüşmeler sağlanmıştı.
Heyet, yaptığı çalışmanın amacını “Deprem bölgesinde bulunan Alevilere deprem sonrasında yapılan yardımlardan ne ölçüde yararlandıklarının tespit edilmesi, bölge halkının halk sağlığı, sosyal ve psikolojik sorunlarının tespit edilmesi, deprem yardımlarının dağıtılması sürecinde etnik ve inançsal ayrımlar yaşanmasının boyutlarının tespit edilmesi, ihtiyaç çeşitlerinin ve devam eden ihtiyaçların tespiti” şeklinde açıkladı.
“ALEVİ MAHALLE VE KÖYLERİ AÇIK İHMALE UĞRUYOR”
Altı kişiden oluşan çalışma grubu, yaptıkları tespitleri yazılı rapor haline getirerek paylaştı. Birçok yerde insanların ekonomik, sosyal, ruhsal ve bedensel çöküntü içinde olduğu ifade edilerek şu bilgiler paylaşıldı:
“Tanı ve tedaviler gecikmekte, deprem sonrası yaşanan sıkıntıların çözümüne yönelik önlemlerin ele alınmadığı görülmektedir. Yardım ve destekler konusunda çaresizlik, öfke ve umutsuzluk yaşanması aile içi çatışma ve şiddeti körükleme potansiyeli taşımaktadır. Acil olarak deprem sonrası “duygu durum bozukluğu” başta olmak üzere, sosyal ve ruhsal sorunları çözecek birimlerin geniş olanaklarla oluşturulması ve daha fazla sosyal, psikolojik, psikiyatrik ve rehberlik çalışmaları yürütülmesi gereklidir.
Heyetimiz ilgili noktalardaki kurulan yerleşim alanlarının sağlıklı yaşama uygun olmaması nedeniyle bulaşıcı hastalıklara açık bir ortam olduğu görülmüştür.
Birlikte yaşama koşullarından kaynaklı cilt hastalıkları, deprem molozlarının kaldırılması sırasında oluşan tozdan solunum yolu hastalıkları, çadır ve konteynır alanlarında temizlik ve hijyen yetersizliği nedeniyle idrar yolu enfeksiyonları riskinin baş gösterdiği ve gittikçe artma potansiyeli taşıdığı gözlenmiştir.
Yeni yerleşim alanlarının kurulması için sivil toplum örgütleri ve kamunun ayırdığı maddi kaynakların yetersizliği yanında bölgenin iklim koşulları nedeniyle kalıcı konut yapımına acil ihtiyaç bulunmaktadır.
İşsizliğin yüksek olduğu bölgede tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin durduğu, bu nedenle gerekli tedbirlerin, hibe, kredi ve desteklerin arttırılması gerekmektedir.
Bölgeye yapılan yardımların merkezli yürütülmemesi nedeniyle ihtiyaçların tam ve yerinde giderilmediği, bazı durumlarda açık adaletsizliklerin yapıldığı, temel giyecek, yiyeceklere, su, barınma ve sağlık hizmetlerinin karşılanmadığı görülmüştür.
Eğitim ortamlarının sağlanamadığı, çocukların eğitim araç ve gereçlerine ihtiyaç duyduğu görülmüştür.
Yardımlar noktasında Alevi mahalle ve köylerinin açık ihmale uğradığı, yardım edilen Alevi bölgelerde Alevi sivil toplum örgütlerinin daha aktif olduğu ancak bunun da yardımların belli bir süre sonra AFAD, Valilikler ve Kaymakamlıklar üzerinden yapılma zorunluluğu ya da yönlendirilme zorunluluğu nedeniyle gittikçe azaldığı görülmektedir.
Alevi örgütlerinin ayrım yapmaksızın yardım taleplerini karşılama gayreti içerisinde oldukları ancak, bölgede bulunan az sayıdaki cemevinin bu talebi bundan sonra yürütebilmesi için gerekli olan maddi olanakların azalması ve yeterli gönüllü sayısının gittikçe azalmasıyla zorlaşabileceği görülmektedir. Gönüllü kuruluşlar ve muhalif siyasi parti örgütleri ve belediyelerince de yürütülen maddi yardım ve gönüllü çalışanların gittikçe azaldığı ve bu nedenle Avrupa ve Türkiye örgütlerinin kalıcı faaliyetler içinde olmaları yönünde taleplerin olduğu görülmektedir.
AFAD’ın Alevi mahalle, köy ve çadır kentlerinde ihtiyaçları bilinçli olarak karşılamadığı, yazılı ve sözlü talepleri gözetmediği, söz verilen durumlarda talepleri yeteri ölçüde ve zamanında gerçekleştirmediği, yardım kuruluşlarının desteklerinin yerlerine ulaşmasını bilinçli olarak engellediği görülmüştür.
Alevilerin homojen yaşamak istemedikleri ancak buna zorlandıkları, mahalle ve köylerinin yeniden nerede ve nasıl kurulacağının belirlenmesi ve ayrıca kendilerine ait arazilerin istekleri dışında kullanımı konusunda görüşlerinin ve rızalıklarının alınmadığı tespit edilmiştir.
Yıkım ve onarım yapılması konusunda özellikle Alevi köylerine teknik ekip ve hizmetlerin hâlihazırda verilmediği görülmektedir.
Deprem mağduriyetleri yanında depolanan tarım ürünlerini ve hayvanlarını koruyamadıkları, tarım faaliyetlerine başlayamadıkları, tohum, gübre ve veterinerlik destek ve hizmetinin yürütülmesine ihtiyaç duyulduğu, ellerinde bulunan ürün ve hayvanlarının ekonomik değerinin çok altında fiyatlarlar alınmaya çalışıldığı görülmektedir.
Kadınların ve çocukların mağduriyetlerinin giderilmesi konusunda yardıma daha fazla ihtiyaç bulunduğu, özel durumlarının, aile mahremiyetinin gözetilmediği, çocukların özel oyun ve güvenli alanlara sahip olmadığı, çocuk ve kadınların sosyal etkinlikler, oyun alanları, sanat, kültürel faaliyetler olanakları yok düzeydedir.
Ölü ve yaralı sayısının sağlıklı tespit edilmediği, mahalle ve köylerde verilen sayılarla resmi rakamların uymadığı tespit edilmiştir.
Cemevlerinin önemli ölçüde hasarlı ya da yıkık olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle bazı inançsal ve yas hizmetlerinin çadırlarda yürütülememesi nedeniyle aksamaktadır. Öte yandan mahalle, köy, çadırkent ve konteynır bölgelerinde Alevi ibadet ve yas ritüelleri için gerekli alanlar kurulmadığı tespit edilmiştir.
Deprem öncesi ekonomik, etnik ve inançsal gerekçelerle yurt dışına başlayan göç, depremle birlikte gözle görülür ölçüde artış göstermiştir.”
“KALICI PLANLAMA VE PROJELER OLUŞTURULMALI”
Heyetin paylaştığı raporun “Sonuç ve Tavsiyeler” bölümünde ise şu bilgilere yer verildi:
“Yukarda belirtilen izlenim ve bulgularımızda Türkiye ve Avrupa Alevi Örgütleri bileşenlerinden olan, Kayseri Cemevimizin etkili organizasyonuyla, özelikle maddi yardımların dağıtımında büyük destek olduğu gözlemlenmiştir. Psikolojik ve Psiko-Sosyal odaklı manevi destek diyebileceğimiz boyutta uzmanlardan oluşturulacak ve yapılan projelerle organizasyonlu grup ve bireysel çalışmaların orta ve uzun vadede sağlanması, Alevi toplumumuzun yaşadığı yerlerde yeni bir “normal” hayata başlayabilmesi, devam ettirilmesi için önleyici ve tedavi olanaklarının ve ortamının sağlanması zorunluluk boyutundadır. Deprem sonrası yaşanan psikolojik ve sosyal sorunların artması nedeniyle birebir ya da grup çalışmaları yapabilecek meslek elemanlarının bölgede sürekli istihdamı gereklidir.
Alevi örgütlerince oluşturulacak birimlerce psikolojik ve inançsal hizmetleri yürütecek kalıcı ve süreli çalışmalar yürütecek deneyimli kişilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Kısa vadede konteynır yardımları bir nebze önemli katkı olmasına karşın, orta ve uzun vadede barınma ve beslenme konusunun çözümlenmesi amacıyla kalıcı planlama ve projeler oluşturulmalı, belediye ve devlet birimlerinin bu alandaki sorumluluklarını hızlandırması gerekmektedir.
Merkezden olan ancak her bölgede (gönüllü) çalışma ekiplerin/organizasyonun daha da güçlendirilmesi etkili olacaktır. Her ekipte mutlaka kadınların olması önceliğine önem verilmelidir. Yapılan yardımların yöre topluluğun kendilerinin raporumuzda vurgulanan birincil ihtiyaçları, sağlık, sosyal, kültürel yaşamlarını kalıcı olarak tekrar kurmaları ve devam ettirmeleri esası dikkate alınmalıdır.
Aynı bölgede ancak farklı ve bir birinden bağımsız oluşan ekiplerin ahenk ve birbirlerini destekleme/dayanışma ayrıca doğabilecek sorumların giderilmesinde (örneğin pirlerden/ehillerden oluşan) ayrı bir ekip oluşturulması sağlıklı olacaktır.
Ayda bir kere olmak üzere deprem bölgesinde oluşturulan ekiplerle (telekonferansla) görüşmeler/toplantılar yapılmalıdır.”
PİRHA/ANKARA
İLGİLİ HABERLER: Alevi örgütlerinden, deprem bölgesinde sosyal ve psikolojik destek hizmeti!
Yoruma kapalı.