Bugün 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü. Ancak dünya ve Türkiye’de tablo, çocuklar için daha da kötüye gidiyor. Çocuklar eğitim haklarından mahrum bırakılıp anadilleri ve inançlarına uygun eğitim görmüyor, ucuz iş gücü olarak kullanılıp iş cinayetlerinde yaşamını yitirp, cinsel istismara maruz bırakılıyor, çeşitli patlamalarda yaşamlarını yitiriyor. Çocuk Hakları Gününü cezaevinde geçiren çocukların sayısı 3 bin 532 çocuk bulmuş durumda.
20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde çocuklarla ilgili veriler ürkütücü boyutlarda. Dünya üzerinde binlerce çocuk, yaşam, barınma, sağlık, eğitim gibi en temel haklarından mahrum kalırken, Türkiye’de ise çocuklara yönelik cinsel istismardan ‘iş cinayetleri’ne kadar yoğun bir hak ihlali yaşanıyor.
ÇOCUKLAR EĞİTİM HAKLARINDAN MAHRUM
Türkiye’de eğitim sistemi özellikle son dönemde yap-boz tahtasına dönüştürüldü. Bir taraftan özel okullar devlet tarafından teşvik edilirken, devlet okullarında ödenek yetersiz denilerek, kısıtlamalara gidiliyor. Eğitim hakkından yararlanamayan, MEB verilerine göre 935 bin 832’si kız, bir milyon 38 bin 42’si erkek, toplam bir milyon 937 bin 874 çocuk bulunmakta. okullarda verilen eğitimde ise dünya sıralamalarında en altlarda yer alıyor.
Eğitim de en önemli hak ihlallerinin başında ise anadil ve inanç yönüyle yaşanmakta. Türkiye’ye yaşayan ve anadili Türkçe olmayan bütün çocuklar ayrımsız, zorunlu dil dersine tabi tutuluyor.
Alevi çocukları ise zorunlu din dersi ile asimilasyona tabi tutulmakta. Yargı kararlarının uygulanmadığı eğitim sisteminde Alevi çocuklara, İslam dini temelli eğitim verilmekte.
8 AYDA EN AZ 516 ÇOCUK YAŞAMINI YİTİRDİ
Fikir ve Sanat Atölyesi Derneği (FİSA) Çocuk Hakları Merkezi’nin medya izleme yoluyla edindiği verilere göre; 2024’ün ilk 8 ayında 516 çocuk yaşamını yitirdi. En fazla çocuk ölümleri Temmuz ayında kaydedildiği rapora göre; 20 çocuk şüpheli, 40 çocuk intihar, 15 çocuk toplumsal cinsiyet temelli, 40 çocuk ise çocuk işçi ölümü olarak geçti.
ÇOCUK İŞÇİ ÖLÜMLERİ VE MESEM
Çocukların yaşam haklarının ihlal edilmesinin başında ise “çocuk işçiliği” geliyor. İş Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG Meclisi) verilerine göre; son 11 yılda en az 695 çocuk, iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. Çocuk haklarını korumakla sorumlu iktidarın 2016’da hayata geçirdiği Mesleki Eğitim Merkezleri’nde (MESEM) çocuk yaşam hakkının ihlallerindeki oranın yüksekliği dikkat çekiyor. CHP Bartın Milletvekili Av. Aysu Bankoğlu, geçtiğimiz günlerde bütçe görüşmelerinde son bir yılda 15-17 yaş arasında en az 44 çocuğun MESEM’lerde yaşamını yitirdiğini açıkladı.
3 BİN 532 ÇOCUK CEZAEVİNDE
CHP Aydın Milletvekili Süleyman Bülbül’ün cezaevlerindeki çocuk sayısına yönelik önergesinde 14 Ağustos’ta yanıt veren Adalet Bakanlığı’na verilerine göre, 3 bin 532 çocuk ‘suça sürüklenen çocuk’ kapsamında cezaevlerinde. Bunların bin 48’i hükümlü, 2 bin 484’ü ise tutuklu. 0-6 yaş grubunda cezaevlerinde anneleriyle kalan çocukların sayısı ise 759.
612 BİN 814 ÇOCUK EĞİTİM DIŞINDA
Eğitim Reformu Girişimi (ERG) 2024 yılı Eğitim İzleme Raporuna göre; zorunlu eğitim çağında olan yaklaşık 612 bin 814 çocuk eğitim dışında. Bu çocukların yüzde 53,6’sı oğlan yüzde 46,4’ü kız olduğu belirtilen raporda, söz konusu oran önceki yıla göre yüzde 38,4 arttı. Eğitim dışında kalmanın 15 yaşından sonra artış gösterdiği vurgulana raporda, toplam 242 bin 360 mülteci ve göçmen çocuğun eğitim dışında kaldığı belirtiliyor.
2 MİLYON ÇOCUK DERİN YOKSULLUK İÇİNDE
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), tarafından yapılan araştırmada, 0-17 yaş grubu arasındaki 7,03 milyon çocuğun yoksulluk içinde yaşadığı kaydedildi. Araştırmada, bunların 2 milyonunun ise derin yoksulluk içine olduğu vurgulandı. Araştırmalara göre; 2017 yılında bebeklerde yoksulluk oranı yüzde 36,8 iken 2022 yılında ise bu oran 41,4’e çıktığı ifade edilirken aynı dönemde çocukların yoksulluk oranı yüzde 40,8’den yüzde 43,8’e çıktı.
ÇOCUK İSTİSMARI
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre 2023 yılında kolluk kuvvetlerine giden veya götürülen “mağdur” 242 bin 875 çocuğun yüzde 12’ye yakını cinsel istismar nedeniyle şikayette bulundu. Bu, yaklaşık 29 bin çocuğa denk geliyor. Uluslararası Çocuk Merkezi, verilerine göre ise bu soruşturmaların 3’te 1’inden fazlasına ise dava bile açılmıyor. Bu verilere göre; 2023’te Cumhuriyet başsavcılıklarında soruşturma evresinde karara bağlanan çocuk istismarına ilişkin dosyaların yüzde 34’ünde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildi. 2013’te bu oran yüzde 21’di.
60 MİLYON ÇOCUK ÇEŞİTLİ NEDENLERLE YAŞAMINI YİTİRECEK
Kuruluşlar Arası Çocuk Ölümleri Tahmin Grubu IGME tarafından hazırlanan rapora göre de, bugünkü yaşam koşullarına göre dünyada 2017 ile 2030 yılları arasında 60 milyon çocuk beş yaşına gelmeden göç, savaş, şiddet ve kıtlık gibi nedenlerden dolayı yaşamını yitirecek ve bu ölümlerin ise çoğunluğunu yeni doğan çocuklar oluşturacak. Yine savaş nedeniyle Ortadoğu’da yaşayan çocuklar da aileleriyle birlikte göç etmek zorunda bırakılırken, binlerce çocuk göç esnasında yaşamını yitirdi veya yaralandı. Bununla birlikte çocuklar başta yaşam hakkı olmak üzere barınma, eğitim, sağlık gibi haklardan mahrum bırakıldı. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların yüzde 40’ının okula gitmediğini belirtirken, çocukların ayrımcılığa uğradığına dikkat çekti.
(HABER MERKEZİ)
Yoruma kapalı.