PİRHA – Milletvekili Ayten Kordu, 4 Mayıs’ın ‘Dersim Tertelesi’nde Katledilenleri Anma ve Yas Günü’ ilan edilmesi için TBMM’ye kanun teklifi sundu. Kordu, teklifinde “Bu utanç verici insanlık suçunun, Kürt Kızılbaş halkının maruz kaldığı zulmün hatırlanması ve yeni kuşaklara aktarılması toplumsal barış için zorunluluktur” diye belirtti.
DEM Parti Dersim Milletvekili Ayten Kordu, 88 yıl önce yapılan Dersim Soykırımına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına kanun teklifi iletti. Milletvekili Kordu, kanun teklifinde 4 Mayıs’ın ‘Dersim Tertelesinde Katledilenleri Anma ve Yas Günü’ ilan edilmesini talep etti.
“SİSTEMATİK ASİMİLASYON VE YOK SAYMA POLİTİKALARI”
Milletvekili Ayten Kordu, teklifin gerekçe bölümünde 4 Mayıs 1937 tarihinin, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin “en ağır ve karanlık” bir süreci olduğunu belirtti. Kordu ayrıca, 4 Mayıs’ın, Dersim halkı tarafından ‘Roza Şae’ (Yas Günü) olarak anıldığının da notunu düştü.
İlgili kanun teklifinin detaylarında şu ifadelere yer verildi:
“Dersim; yüz yıllardır bu topraklarda Kürt Kızılbaş-Alevi (Raa-Haq) kimliğiyle, inanç, dil ve kültürünü direngen biçimde yaşatan bir halkın yurdudur. Anadolu’nun kadim halklarından biri olarak, Alevi felsefesini ve Kürt kimliğini birlikte taşıyan Dersim, farklılıkların bir arada, doğayla ve hakikatle uyum içinde yaşandığı özgün bir coğrafya olmuştur.
Tarih boyunca Dersim halkı, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e dek tüm iktidarlar tarafından kimliği ve inancı nedeniyle baskılanmış, defalarca askerî harekâta uğratılmıştır. Osmanlı padişahlarının fermanları ve şeyhülislamların fetvalarıyla ‘katli vacip’ ilan edilen Kızılbaş Aleviler, yüzlerce yıldır aynı zulüm zinciriyle muhatap olmuştur. Dersim’in, Kürt Kızılbaş kimliği ve inanç sistemi nedeniyle hedef haline getirilmesi, tekçi devlet aklının sistematik asimilasyon ve yok sayma politikalarının en ağır yüzlerinden biri olmuştur.
Bu sürecin en trajik halkası ise, 25 Aralık 1935’te çıkarılan 2884 Sayılı ‘Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında Kanun’ ile başlatılan ve 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla resmiyet kazanan ‘Tedip ve Tenkil Harekatı’dır. Kararın ardından Dersim’de çocuk, kadın, yaşlı demeden binlerce insan katledilmiş, on binlercesi sürgün edilmiş, köyler yakılmış, kutsal mekânlar tahrip edilmiştir. 15 Kasım 1937’de ise halkın önderlerinden Pir Seyit Rıza ve yol arkadaşları, Elazığ’da kurulan özel mahkemede alelacele yargılanarak idam edilmiştir.
“TARİHSEL ADALETİN SAĞLANMASI İÇİN…”
Resmî kaynaklar, katliamda 13 bin insanın yaşamını yitirdiğini açıklasa da, Dersim halkının hafızası ve yerel kaynaklar 50 binin üzerinde insanın öldürüldüğünü, on binlercesinin ise yurtlarından zorla sürüldüğünü ifade etmektedir. Daha da acısı, bu insanlık suçunun faillerinin yargılanmaması, üstünün örtülmesi ve devlet hafızasında görmezden gelinmesidir. Bu durum, başta Dersimliler olmak üzere, kaybedilen canların yakınlarının ve vicdan sahibi tüm yurttaşların kalbinde onulmaz yaralar açmıştır.
Bugün, geçmişle yüzleşilmesi, nefret suçlarının yeniden filizlenmesinin önüne geçilmesi ve tarihsel adaletin sağlanması için böyle katliamların unutulmaması gerekir. Bu utanç verici insanlık suçunun, Kürt Kızılbaş halkının maruz kaldığı zulmün hatırlanması ve yeni kuşaklara aktarılması; hem toplumsal hafızayı diri tutmak, hem de eşit yurttaşlık ve toplumsal barış için zorunluluktur.
Bu nedenle hazırlanan bu kanun teklifiyle, 4 Mayıs tarihinin ‘Dersim Tertelesinde Katledilenleri Anma ve Yas Günü’ olarak ilan edilmesi önerilmektedir. Böylelikle hem katledilenlerin anısı yaşatılacak, hem de gelecekte benzeri acıların yaşanmaması için toplumsal bilinç, tarihsel yüzleşme ve kardeşlik hukukunun güçlendirilmesi hedeflenmektedir.”
PİRHA/ANKARA
Yoruma kapalı.