PİRHA – Almanya’nın Frankfurt kentinde süren 13. Dersim Kültür Festivali’nde, tertelenin arka planı masaya yatırıldı. Araştırmacı Nezahat Gündoğan yaptığı sunumda, “Bir hakikat ne kadar bastırılmaya çalışılırsa çalışılsın mutlaka gün yüzüne çıkar” diye konuştu.
Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA), Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF), Dersim İnşa Kongresi (DİK) tarafından yapılan 13. Dersim Kültür Festivali ikinci gününde devam ediyor.
Festivalin ilk gününde “T.C. Soykırımlarla Yüzleşsin! Demografik değişimi durdursun” başlığı altında Jineoloji Komite Üyesi Haskar Kırmızıgül, Yazar Turabi Saltık ve araştırmacı İmam Canpolat sunum gerçekleştirmişti.
Festivalin ikinci gününde ise ‘Kadın, çocuk ve inanç’ konulu panel yapıldı. Moderatörlüğünü Hülya Şimşek’in yaptığı panelde Araştırmacı Nezahat Gündoğan, HDP 25. Dönem Milletvekili Besime Konca ve eğitmen İnci Kaya sunum yaptı.
Panelin yapıldığı alana “Dersim’de fiziki ve kültürel soykırıma hayır” pankartının yanı sıra Seyit Rıza’nın fotoğrafı da asıldı.
DERSİM’İN KAYIP KIZLARI’NIN AKIBETİ!
Programda ilk söz alan Nezahat Gündoğan, Dersim’in cumhuriyet elitleri açısından Osmanlı’dan devralınan bir sorun olarak görüldüğünü söyledi. Gündoğan konuşmasında “Şark Islahat Raporu, Dersim Raporları’nda nasıl bir plan yürüttükleri detaylı olarak var. Türk-İslam bir topluluk yürütmek isteniyor. Bir çıban olarak görülüyor ve sökülüp atılmak isteniyor ki yeni bir toplum kurulabilirsin. Ulus devlet yaratmada özellikle Şükrü Kaya, Mahmut Esat Bozkurt raporları belirleyici. O dönemde birçok yerde tek ulus gerçekleştirmek isteyen devletler de görülüyor aynı yöntem. Aborjinler bu açıdan önemli bir örnek” dedi.
Dersim’in kayıp kızları konusuna da değinen Gündoğan, Dersim’de tam anlamıyla soykırım gerçekleştiğine dikkat çekti. Kadınlar, çocuklar öldürüldükten sonra kalan çocukların asker mensubu olan ailelere verildiğini vurgulayan Gündoğan, “Bu çalışmayı 2001’den itibaren tanıklar üzerinden yapıyoruz. Kapsamlı araştırma sonucu yüzlerce çocuğun götürüldüğünü ve asıl hedeflerine ulaştıklarını da görüyoruz. Kan bağı Dersim ama geçmişleri ile bağları kalmamış. Götürüldükleri evlerde bir çoğu cinsel istismara uğramışlar. Çocuklara yeni isimler verilmiş. Yıllar sonra ailelerini buluyorlar ancak aralarında büyük uçurum var. Bir hakikat ne kadar bastırılmaya çalışılırsa çalışılsın mutlaka gün yüzüne çıkar” diye konuştu.
“MÜCADELE GELENEĞİ DEVAM EDİYOR”
Panelde konuşan İnci Kaya ise devlet politikası ile ana dilin yasaklandığına dikkat çekerek, çocukların dillerini öğrenmeden büyümek zorunda kaldıklarını söyledi. Kaya, “Cumhuriyetin kodları teklik üzerine kurulmuş. Kadınların üzerinden bu politikaları yürüterek bir ulus yaratmaya çalıştılar. Kadını ele geçirdiğiniz zaman gerisinin geleceğini egemenler çok iyi biliyor. Bir yeri işgal ettiklerinde kadınlar ‘ganimet’ olarak görülüyor. Dersim’de de aynı politikalar gerçekleştirildi” dedi.
İnci Kaya, konuşmasının devamında Dersim’de yürütülen politikaların daha çok anlatılması gerektiğine vurgu yaptı. Kaya ayrıca, Dersimli kadınların mücadeleci yönüne vurgu yaparak Zarife’nin mücadelesini de örnek gösterdi. Kaya, “O tarihin mücadele geleneği devam ediyor” dedi.
İnci Kaya, günümüzde de bütün politikaların kadın üzerinden yürütüldüğünü ifade ederek, “Türkiye’de her şeye rağmen kadınlar sokakları terk etmiyor” diye belirtti.
“KADIN, SÖMÜRGE ARACI KILINARAK, ÖZÜNDEN UZAKLAŞTIRILDI”
HDP 25. Dönem Milletvekili Besime Konca da katliamlarla yüzleşmek gerektiğine işaret etti. Konca, her toplumda yüzleşme konusunda bir zorlanma olduğunu söyleyerek, “Dersim Soykırımı’nda da bir bütün bu yaralarımızı iyileştirmiş değiliz. Ben uçurumdan atılan, saçı kesilen, Zarife, Bese, Sakine, Aysel’i buradan anmak istiyorum. Büyük bir insanlık tarihi var. Doğadan kopuşla birlikte bu trajedilerin önü açıldı. Tek tanrılı inançla devam etti. Kadın etrafında kültür, din, inanç toplumsallığı var. Fakat erkek egemenlikli düşünce tarafından kadın, bir sömürge aracı kılınarak, özünden uzaklaştırıldı” değerlendirmesini yaptı.
PİRHA/ALMANYA
Yoruma kapalı.